Το τρίτο βιβλίο της ιστορίας του Ηρωδιανού πραγματεύεται τα γεγονότα της βασιλείας του Σεπτίμιου Σεβήρου.
Τη σύγκρουση του με τον Νίγρο, κυβερνήτη της Συρίας και ανταγωνιστή του για τον θρόνο, τον οποίο νίκησε οριστικά το 194 μ.Χ. Τη σύγκρουσή του πάλι με τον Αλβίνο, τον οποίο νίκησε στο Λούγδουνο το 197, και την εξόντωση των υποστηρικτών του αντιπάλου του στη Ρώμη. Την εκστρατεία του στην Ανατολή προς απόκρουση εισβολής των Πάρθων στη Μεσοποταμία.
Την τοποθέτηση, εν συνεχεία, των γιων του ως συναρχόντων του, και την εκστρατεία που πραγματοποίησε μαζί τους στη Βρετανία το 208. Τα γεγονότα της τελευταίας αυτής εκστρατείας, την ασθένεια του, τις επιβουλές που εκδήλωσε εναντίον του ο μεγαλύτερος γιος του Αντωνίνος και, τελικά, τον θάνατο του το έτος 211.
Το τέταρτο βιβλίο ξεκινά με εκτενή αναφορά στην αντιδικία των γιων του Σεβήρου, και διαδόχων του στον θρόνο, Αντωνίνου και Γέτα. Τις ενέργειες τους στη Ρώμη, τη σειρά των μυστικών επιβουλών του ενός προς τον άλλο και τελικά την επικράτηση του Αντωνίνου, αυτού που έμεινε γνωστός με το όνομα Καρακάλλας, ο οποίος σκότωσε τον αδελφό του και έμεινε μόνος αυτοκράτορας των Ρωμαίων.
Γίνεται αναφορά στις εκστρατείες του εναντίον των Γερμανών (212-213) και των Πάρθων (216-217) και στη σφαγή του πληθυσμού της Αλεξάνδρειας που διαπράχθηκε κατά διαταγή του, λίγο προ της δεύτερης από τις παραπάνω εκστρατείες του.
Περιγράφονται επίσης τα σχετικά με τη συνωμοσία εναντίον του που κατέληξε στον θάνατο του, από το χέρι αξιωματικού του, το 217.
Η αφήγηση ολοκληρώνεται με τα πρώτα γεγονότα της βασιλείας του Μακρινού, ο οποίος ανέβηκε στον θρόνο μετά τον θάνατο του Καρακάλλα, και ιδίως όσα αφορούν την ειρήνη που συνομολόγησε με τον Πάρθο βασιλιά Αρτάβανο.
Συνολικά, το τέταρτο βιβλίο της ιστορίας του Ηρωδιανού, πέρα από την αφήγηση των ιστορικών γεγονότων, δίνει και ένα έμμεσο αλλά ζωντανό ψυχολογικό πορτρέτο του ανθρώπου που έμεινε στη ρωμαϊκή ιστορία ως ένας από τους πιο σκληρούς και αιμοδιψείς ήρωες της. Με ιδιαίτερη ενάργεια επίσης αποδίδονται οι πολεμικές συγκρούσεις των Ρωμαίων με τους Πάρθους, όπως ενδιαφέρουν παρουσιάζουν αφ' ενός οι ανεκδοτολογικές πληροφορίες και αφ' ετέρου οι παρατηρήσεις του ιστορικού για τον πολιτιστικό χαρακτήρα και τη φυσιογνωμία των λαών της Ανατολής.
Η χρονική περίοδος που καλύπτουν τα δύο βιβλία, Τρίτο και Τέταρτο, είναι το διάστημα 193-217 μ.Χ.
[...]
(από την εισαγωγή του βιβλίου)
Ο Ηρωδιανός ήταν ιστορικός συγγραφέας του 2ου/3ου μ.Χ. αι. Γεννήθηκε περί το 178, πιθανότατα στην Αντιόχεια, και πέθανε μάλλον μετά το 240. Όπως φαίνεται, υπηρέτησε ως αυτοκρατορικός υπάλληλος, και κατά τα διαστήματα 188-193 και 238 προκύπτει ότι βρισκόταν στη Ρώμη.
Το έργο που συνέγραψε, και το οποίο σώζεται ακέραιο, επιγράφεται "Της μετά Μάρκον βασιλείας, ιστορία". Όπως δηλώνεται και από τον τίτλο, αντικείμενο της Ιστορίας του είναι τα γεγονότα των μετά τον θάνατο του Μάρκου Αυρηλίου ετών, σε μιαν αφήγηση που καλύπτει έξι δεκαετίες, για την ακρίβεια 58 χρόνια, από το 180 μ.Χ., οπότε πέθανε ο φιλόσοφος αυτοκράτορας, μέχρι το 238, έτος κατά το οποίο στον θρόνο ανέβηκε ο Γορδιανός Γ΄.
Η Ιστορία του Ηρωδιανού είναι στην πραγματικότητα η μία από τις δύο μόνο σύγχρονες των ετών αυτών πηγές που διαθέτουμε (η άλλη είναι το έργο του Δίωνα Κάσσιου Κοκκηιανού), κάτι που από μόνο του αποτελεί τεκμήριο της σπουδαιότητάς της.
