"Η Ευρώπη υπήρξε για πέντε αιώνες η εστία μιας βάρβαρης κυριαρχίας πάνω στον κόσμο. Την ίδια στιγμή, υπήρξε επίσης η εστία των χειραφετικών ιδεών που υπονόμευσαν την κυριαρχία αυτή. Για να μπορέσουμε να αντισταθούμε καλύτερα στη βαρβαρότητα, καλά θα κάνουμε να κατανοήσουμε την πολύπλοκη, ανταγωνιστική και συμπληρωματική σχέση ανάμεσα στον πολιτισμό και τη βαρβαρότητα.
Οι τραγικές εμπειρίες του 20ού αιώνα είναι αναγκαίο να οδηγήσουν σε μια νέα ανθρωπιστική συνείδηση. Το σημαντικό δεν είναι η μετάνοια, είναι η αναγνώριση. Μια αναγνώριση που πρέπει να αφορά όλα τα θύματα: Εβραίους, Μαύρους, Τσιγγάνους, ομοφυλόφιλους, Αρμένιους, αποικιοκρατούμενους της Αλγερίας ή της Μαδαγασκάρης. Είναι απαραίτητη αν θέλουμε να υπερνικήσουμε την ευρωπαϊκή βαρβαρότητα.
Όσον αφορά την Ευρώπη ένα πράγμα πρέπει πάση θυσία να αποφύγουμε, την ήσυχη συνείδηση, η οποία είναι πάντα μια ψευδής συνείδηση. Χάρη στο έργο της μνήμης, πρέπει να φτάνουν ως εμάς και να μας κατατρύχουν οι διάφορες μορφές βαρβαρότητας: οι υποδουλώσεις, το δουλεμπόριο των Μαύρων, οι αποικιοκρατίες, οι ρατσισμοί, ο ναζιστικός και ο σοβιετικός ολοκληρωτισμός.
Πρέπει να είμαστε ικανοί να στοχαστούμε την ευρωπαϊκή βαρβαρότητα για να την υπερβούμε, διότι το χειρότερο είναι πάντα πιθανό.
Η βαρβαρότητα μας απειλεί, ακόμα και πίσω από τις στρατηγικές που, υποτίθεται, την αντιμάχονται."
Ο Εντγκάρ Μορέν (Edgar Morin), Διευθυντής Ερευνών στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικής Έρευνας (CNRS) της Γαλλίας, γεννήθηκε το 1921 στο Παρίσι από γονείς που ανήκαν στην εβραϊκή μεσογειακή διασπορά και είχαν ζήσει πολλά χρόνια στη Θεσσαλονίκη. Λίγο πριν τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο εντάχθηκε στο Κομμουνιστικό Κόμμα και έλαβε ενεργό μέρος στην Αντίσταση. Αργότερα (1951) διαγράφηκε από το Γαλλικό Κ.Κ. και έγινε ένας διεισδυτικός και οξύς κριτικός του σταλινικού ολοκληρωτισμού. Αφιερώθηκε έκτοτε στην επιστημονική και τη συγγραφική εργασία του, παραμένοντας πολιτικά αυτόνομος στο χώρο της ριζοσπαστικής αριστεράς, δίνοντας πάντα το παρόν με την κριτική του στάση απέναντι στα "μεγάλα γεγονότα" του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα. Το 1957 ίδρυσε μαζί με τον Κώστα Αξελό και άλλους το περιοδικό "Arguments". Έχουν κυκλοφορήσει στην ελληνική γλώσσα τα ακόλουθα έργα του Εντγκάρ Μορέν: "Οι σταρ" (Παϊρίδης, χ.χ.), "Αφήνοντας τον εικοστό αιώνα" (Ροές, 1987), "Να σκεφτούμε την Ευρώπη" (Εξάντας, 1991), "Γη-πατρίδα" (Οδυσσέας, 1993), "Έρωτας-ποίηση-σοφία" (Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, 1997), "Μια πολιτική πολιτισμού" (Νέα Σύνορα, 1998), "Κοινωνιολογία" (Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, 1998), "Τα δαιμόνιά μου" (Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, 1999), "Το καλοφτιαγμένο κεφάλι" (Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, 2000), "Η ανθρώπινη φύση: το χαμένο παράδειγμα" (Εναλλακτικές εκδόσεις, 2000), "Η Μέθοδος: 3. Η γνώση της γνώσης" (Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, 2001). Άλλα έργα του: "L' homme et la mort" (1951), "Autocritique" (1959), "L' esprit du temps" (1962-1976), "Le vif du sujet" (1969), "La methode 5 τόμοι" (1977-1991) κ.λπ.
