Η περίοδος που έχουμε μπροστά μας κλείνει μέσα της ένα πρωτοφανές συνονθύλευμα κραυγαλέων αντιφάσεων: συνταγματικοί που συνωμοτούν ανοιχτά κατά του Συντάγματος, επαναστάτες που ομολογούν ανοιχτά ότι είναι συνταγματικοί, […] συμμαχίες με πρώτη ρήτρα τους το διχασμό, αγώνες με πρώτο νόμο τους την αναποφασιστικότητα, ακατάσχετες και κούφιες δημαγωγίες στο όνομα της ησυχίας, κατανυκτικά κηρύγματα για ησυχία στο όνομα της επανάστασης, πάθη χωρίς αλήθεια, αλήθειες χωρίς πάθος, ήρωες δίχως ηρωικά κατορθώματα, ιστορία δίχως γεγονότα, μια εξελικτική πορεία που δεν φαίνεται να έχει άλλη κινητήρια δύναμη πέρα από το ημερολόγιο και καταντά κουραστική με τη μόνιμη επανάληψη των ίδιων εντάσεων και περιόδων εκτόνωσης, αντιθέσεις που κατά περιόδους μοιάζουν να κλιμακώνονται, μόνο και μόνο για να αμβλυνθούν και να καταλαγιάσουν χωρίς να επιλυθούν, […] η γενική βούληση του έθνους, εκφρασμένη ξανά και ξανά με καθολικές ψηφοφορίες, ψάχνοντας κάθε φορά να βρει τη φωνή της στους αρτηριοσκληρωτικούς εχθρούς των λαϊκών συμφερόντων, ώσπου στο τέλος τη βρίσκει στην ισχυρογνωμοσύνη ενός αρχιληστή.
Ο Χάινριχ Κάρλ Μάρξ (Τρίρ 1818 - Λονδίνο 1883) θεωρείται ο ιδρυτής της υλιστικής αντίληψης της ιστορίας. Σπούδασε στη Βόννη και έπειτα στο Βερολίνο, όπου ήρθε σε επαφή με τους κύκλους του "Γερμανικού ριζοσπαστισμού". Το 1844 γνώρισε τον Έγγελς, με τον οποίο συνδέθηκε με βαθιά φιλία. Το 1848, με την έκδοση του "Μανιφέστου του κομμουνιστικού κόμματος", καθιερώνεται σαν ένας απ' τους σημαντικότερους θεωρητικούς της επανάστασης. Χάρις στο επιστημονικό του κύρος μπόρεσε να συνενώσει τις γραμμές του Ευρωπαϊκού Εργατικού Κινήματος. Η σκέψη του Μάρξ πηγάζει απ' την κλασική γερμανική φιλοσοφία, το γαλλικό σοσιαλισμό και την αγγλική πολιτική οικονομία.
