Η αποπλάνηση των αγγέλων

Τα περισσότερα από τα ερωτικά ποιήματα του Μπρεχτ είναι ποιήματα για τον έρωτα, όπως δηλώνει ο τίτλος της πολύ επιτυχημένης ανθολόγησής τους στην έκδοση του Β. Χεχτ (Gedichte uber die Liebe, α’ εκδ. 1982). Η βασική στάση του ποιητή Μπρεχτ και στην ερωτική αυτή ποίηση, όπως και στην πολιτική του ποίηση και, προπαντός, στο τεράστιο θεατρικό και γενικότερα, σ’ ολόκληρο το λογοτεχνικό του έργο, δεν είναι η –ρομαντική, ατομική– «έκφραση», η «υποβολή», αλλά η «χειρονομία» (Geste), όπως έλεγε ο ίδιος, ή, όπως θα μπορούσαμε να την αποδώσουμε: η δείξη. Όπως η πολιτική ποίηση του Μπρεχτ παραπέμπει στο κοινωνικό της αντικείμενο, την κοινωνική πράξη, έτσι και η ερωτική του ποίηση παραπέμπει στο ερωτικό αντικείμενο και την ερωτική πράξη, αποτελεί δηλαδή, και στο θέμα αυτό, τον αντίθετο πόλο στην ιδεαλιστική ερωτική ποίηση βαθύτατα συντηρητικών ποιητών, όπως ο Ο. Ελύτης, στους οποίους και η ερωτική ποίηση είναι «αυτοαναφορική», χωρίς αντικείμενο, έτσι ώστε ο ποιητικός τους έρωτας να παραμένει ένας ποιητικός αυτοερωτισμός.