Η πρώτη διχοτόμηση: Κύπρος 1963-1964

Τον Δεκέμβριο του 1963, με αφορμή εισήγηση του προέδρου της Κύπρου αρχιεπισκόπου Μακαρίου για τροποποίηση 13 σημείων του συντάγματος, προκλήθηκε ένοπλη σύγκρουση μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων. Οι διακοινοτικές ταραχές οδήγησαν στην κατάρρευση των συμφωνιών της Ζυρίχης και του Λονδίνου του 1959, δυνάμει των οποίων ανακηρύχθηκε, το 1960, η κυπριακή ανεξαρτησία.

Το 1964, η Κυπριακή Δημοκρατία, ως δικοινοτικό κράτος, όπως προβλεπόταν από το σύνταγμα του 1960, ουσιαστικά έπαψε να υφίσταται. Αυτό που έμεινε ήταν ένα αμιγώς ελληνικό κράτος, ενώ οι Τουρκοκύπριοι προσπάθησαν να δημιουργήσουν το δικό τους ξεχωριστό τουρκικό κράτος στο νησί. Οι συνθήκες που οδήγησαν στην κατάρρευση των συμφωνιών της Ζυρίχης αποτελούν μια από τις πιο αδιευκρίνιστες πτυχές της νεότερης κυπριακής ιστορίας. Το βιβλίο του Μακάριου Δρουσιώτη, «Η Πρώτη Διχοτόμηση», φιλοδοξεί να καλύψει το κενό που υπάρχει στη συγκεκριμένη περίοδο της κυπριακής ιστοριογραφίας.

Στηριγμένο στο μεγαλύτερο του μέρος σε πρωτογενές αρχειακό υλικό από τα εθνικά αρχεία της Βρετανίας και των ΗΠΑ, το βιβλίο καταγράφει τα γεγονότα και αναλύει τις εξελίξεις της περιόδου 1963 - 1964 και επιχειρεί να ερμηνεύσει την πολιτική συμπεριφορά των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων, σε συνάρτηση με το διεθνές περιβάλλον. Προσπαθεί, επίσης, να δώσει τεκμηριωμένες απαντήσεις για τα αίτια και τις συνέπειες της πρώτης μορφής διχοτόμησης της Κύπρου, τρία μόλις χρόνια μετά την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας.

Το βιβλίο περιλαμβάνει τις ακόλουθες ενότητες :

* Τα προβλήματα στην εφαρμογή των συμφωνιών της Ζυρίχης, δυνάμει των οποίων η Κύπρος απέκτησε την ανεξαρτησία της.
* Η απόπειρα του Μακαρίου να τροποποιήσει το κυπριακό σύνταγμα.
* Ο παρασκηνιακός ρόλος της Βρετανίας.
* Οι ελληνοκυπριακές παρακρατικές οργανώσεις και η σχέση τους με τον ΙΔΕΑ.
* Η τουρκοκυπριακή οργάνωση ΤΜΤ και η σχέση της με το τουρκικό βαθύ κράτος.
* Η αποστολή του Γρίβα και της ελληνικής μεραρχίας στην Κύπρο, το 1964, για να ελέγξουν την εσωτερική κατάσταση στο νησί.
* Η πρωτοβουλία των ΗΠΑ για ένωση με εδαφικά ανταλλάγματα στην Τουρκία.
* Τα σχέδια Άτσεσον
* Η διαρκής κρίση στις σχέσεις Μακαρίου – Γ. Παπανδρέου.