"Εβραίοι, λοιπόν. Οι άνθρωποι που πλήρωσαν με έξι εκατομμύρια θύματα τον εγκληματικό όσο και ηλίθιο φανατισμό ήταν οι εφιάλτες που τον τρόμαξαν. Το επεισόδιο των Τεμπών να ήταν μια παραλλαγή της ιστορίας του Άιχμαν στην Αργεντινή; Το άγνωστο ιστιοφόρο, που έκανε την εμφάνισή του στις θεσσαλικές ακτές, είχε προορισμό το Ισραήλ;
Τώρα το πίστευε. Τι ζητούσε στην Ελλάδα ο Γκονζάλες, αφού ήξερε πως οι διώκτες του τον τριγύριζαν; Τι είχε φέρει αυτόν τον Χαμάρατο και ίσως τους άλλους στην κοιλάδα των Τεμπών; Γιατί είχε εξαφανιστεί ο μικρός και γιατί σκότωσαν τη Μαρία Γλυνού; Πολλά ερωτήματα που ζητούσαν απάντηση. [...]
Ήταν γραφτό αυτή η υπόθεση να μην είναι για τον αστυνόμο Μπέκα μόνο μια υπόθεση αποτυχιών, αλλά και μια υπόθεση εκπλήξεων..."
Μια νεαρή γοητευτική γυναίκα καταφθάνει από τη Θεσσαλονίκη με το τρένο στην Αθήνα για να βρει τον δίδυμο αδελφό της. Είναι η αρχή μιας περιπέτειας όπου δωσίλογοι τυχοδιώκτες και αξιωματικοί των Ες Ες στην Κατοχή περιπλανώνται στην Ελλάδα της δεκαετίας του '60 στην αναζήτηση ενός χαμένου θησαυρού: τόπος συνάντησης η Αθήνα -με τα ξενοδοχεία της και τα αξιοθέατα-, ο Βόλος, τα Τέμπη, το Ναύπλιο και το Μπούρτζι, που λειτουργεί ως ξενοδοχείο, η περιοχή της Στυλίδας. Απέναντί τους έχουν αρχικά τον δημοσιογράφο Μακρή, και ακολούθως τον αστυνόμο Μπέκα που συνεργάζεται με πράκτορες των ισραηλινών μυστικών υπηρεσιών, οι οποίοι προσπαθούν να εντοπίσουν, να συλλάβουν και να δικάσουν στη χώρα τους τους διαφεύγοντες εγκληματίες πολέμου.
Είναι ίσως το πρώτο ελληνικό μυθιστόρημα που θέτει στον πυρήνα του την τραγωδία των Ελλήνων Εβραίων στην Κατοχή. Δημοσιεύτηκε σε συνέχειες στην "Απογευματινή" το 1963 και κατόπιν στις βραχύβιες εκδόσεις "Περγαμηνή", το 1972.
Οι Εκδόσεις Άγρα συνεχίζουν την έκδοση των "χαμένων" μυθιστορημάτων του Γιάννη Μαρή, του "πατέρα του ελληνικού αστυνομικού μυθιστορήματος", μετά τον "13ο Επιβάτη" και την "Κυρία της νύχτας".
Γιάννης Μαρής (1916-1979). Ο Γιάννης Μαρής (λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Γιάννη Τσιριμώκου), γιος δικαστικού, γεννήθηκε στη Σκόπελο. Καταγόταν από γνωστή οικογένεια της Φθιώτιδας με παράδοση στο χώρο της πολιτικής. Μεγάλωσε στη Λαμία. Αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και εργάστηκε στην Αγροτική Τράπεζα της Ελλάδος. Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής ίδρυσε την Ένωση Λαϊκής Δημοκρατίας (Ε.Λ.Δ.) από κοινού με τους Ηλία Τσιριμώκο και Σταύρο Κανελλόπουλο, οργάνωση που συμμετείχε στο ΕΑΜ, στης οποίας το δημοσιογραφικό όργανο "Μάχη" διετέλεσε αρχισυντάκτης και αρθρογράφος. Από το 1945 ασχολήθηκε επαγγελματικά με τη δημοσιογραφία. Το 1950, μετά τις αποκαλύψεις της εφημερίδας για το στρατόπεδο της Μακρονήσου, δικάστηκε και κλείστηκε στις φυλακές των Βούρλων στη Δραπετσώνα. Αποφυλακίστηκε χάρη στην παρέμβαση της Σοσιαλιστικής Διεθνούς και του πολιτικού ηγέτη Αλέξανδρου Σβώλου. Συνεργάστηκε με τα έντυπα "Προοδευτικός Φιλελεύθερος", "Νέα Γραμμή", "Ελεύθερος Λόγος", "Αθηναϊκή", "Ακρόπολις", "Απογευματινή" και το περιοδικό "Πρώτο". Στο χώρο της λογοτεχνίας πρωτοεμφανίστηκε το 1953 με το μυθιστόρημα "Έγκλημα στο Κολωνάκι", που δημοσιεύτηκε σε συνέχειες στο περιοδικό "Οικογένεια". Η επιτυχία του μυθιστορήματος, που εκδόθηκε σε βιβλίο από τις εκδόσεις "Ατλαντίς", τον ώθησε να συνεχίσει το γράψιμο και έτσι, στο περιθώριο της δημοσιογραφικής δουλειάς του, κατάφερε να γράψει περίπου πενήντα αστυνομικά αφηγήματα, είκοσι σενάρια για τον κινηματογράφο και την τηλεόραση και δύο θεατρικά έργα ("Ο κύριος 5%", που παρουσιάστηκε από το θίασο του Ντίνου Ηλιόπουλου και "Ποιος είναι ο Λύσσανδρος", που παρουσιάστηκε από τον θίασο των Ευθυμίου-Μαυροπούλου-Παπαγιαννόπουλου, και τα δύο σε συνεργασία με τον Δ.Κ. Ευαγγελίδη). Όπως σημειώνει ο συγγραφέας Φίλιππος Φιλίππου στην εφημερίδα "Το Βήμα", [...] "Δημιουργός ολόκληρης σχολής συγγραφέων αστυνομικών ιστοριών, ο Γιάννης Μαρής χρησιμοποιούσε την αστυνομική πλοκή ως πρόσχημα. Αυτό που τον ενδιέφερε πραγματικά ήταν η ατμόσφαιρα, το περιβάλλον, οι ανθρώπινες σχέσεις, δημιουργώντας ζωντανούς χαρακτήρες, αποτέλεσμα της συνεχούς παρατήρησης των προσώπων με τα οποία ήρθε σε επαφή στη διάρκεια της πολυετούς του καριέρας. Χαρακτηριστικός ανθρώπινος τύπος του Μαρή και βασικός ήρωας στα περισσότερα βιβλία του, ο αστυνόμος Μπέκας, κοντόχοντρος με ασήμαντη εμφάνιση, δεν ανήκει στους τύπους της νυχτερινής αθηναϊκής ζωής. Είναι υποδειγματικός οικογενειάρχης, δεν έχει διαβάσει ποτέ ποίηση αλλά "τον Βάρναλη τον έχει ακουστά", και πιστεύει ότι "οι ιδιωτικοί αστυνομικοί είναι για τις ταινίες του κινηματογράφου και τα μυθιστορήματα· χωρίς τον μηχανισμό της αστυνομίας πίσω σου είσαι άοπλος, αδύναμος, γυμνός..."" Ο Γιάννης Μαρής πέθανε στην Αθήνα το 1979. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του βλ. Χατζηφώτης Ι. Μ., "Μαρής, Γιάννης", στη "Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας", τ. 10, Αθήνα: Χάρη Πάτση, χ.χ. και Αλέξης Ζήρας, "Μαρής, Γιάννης" στο "Λεξικό Νεοελληνικής Λογοτεχνίας", Αθήνα: Πατάκης, 2007, σ.1333.
(Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ. & εφημερίδα "Το Βήμα").
