Το παγκόσμιο παιχνίδι στα Βαλκάνια

ΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ ΕΙΝΑΙ καταδικασμένα να παραμείνουν η "πυριτιδαποθήκη της Ευρώπης;" αναρωτιέται ο Γάλλος συγγραφέας Ζαν-Αρνό Ντερένς. Βεβαίως και όχι. Τίποτα δεν είναι αιώνιο στις ανθρώπινες κοινωνίες και τα πολιτικο-οικονομικά συστήματα που εκείνες δημιουργούν. Πανίσχυρα βασίλεια και αυτοκρατορίες εξαφανίστηκαν με το πέρασμα του χρόνου. Και τελευταίο παράδειγμα υπήρξε η κατάρρευση του οικοδομήματος του "υπαρκτού σοσιαλισμού" στην Ευρώπη. Στις μέρες μας μπορούμε να δούμε στους δρόμους της Αθήνας, της Ρώμης ή του Παρισιού χιλιάδες ανθρώπους προερχόμενους από τις παλιές λαϊκές δημοκρατίες των Βαλκανίων και από το σοβιετικό μπλοκ γενικότερα. Και όμως πριν μερικά χρόνια αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί αδιανόητο. Ο κόσμος αλλάζει ριζικά και οι άνθρωποι συχνά δεν είναι σε θέση να ερμηνεύσουν τα νέα μηνύματα. Οι παλιές αντιθέσεις, οι παλιοί γόρδιοι δεσμοί λύνονται δίνοντας τη θέση τους σε νέα πιο περίπλοκα προβλήματα. Οι μακροχρόνιες αντιπαραθέσεις που γνώρισαν η Γαλλία και η Γερμανία μεταλλάχτηκαν βαθμιαία μέχρι που κατέληξαν σε μια στενή συνεργασία στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι βαλκανικοί λαοί μετά τα δραματικά γεγονότα του τέλους του 20ού αιώνα, φαίνονται να προσανατολίζονται, καθένας με τον τρόπο του, προς ένα κοινωνικό σύστημα παρόμοιο με εκείνο της Δυτικής Ευρώπης, που διαμορφώνει γενικά "παρόμοιους" πολίτες με κοινά πολιτικά και οικονομικά ιδανικά, αν και παραμένουν και κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κάθε λαού. Το μεγαλύτερο εδαφικό τμήμα των σύγχρονων βαλκανικών κρατών έζησε υπό οθωμανική κυριαρχία από την οποία απελευθερώθηκε μετά από αιώνες.