Ένα δίτομο έργο πλούσια εικονογραφημένο, που επιχειρεί να φέρει στο φως τα ιστορικά δρώμενα του απόμακρου και "μυστηριακού", κατά τους ξένους, βασιλείου των Μεγάλων Κομνηνών, της τελευταίας αυτής γραικικής αυτοκρατορίας. Πάνω στα εναπομείναντα ίχνη -τα εντός των τειχών της πάλαι ποτέ πρωτεύουσας- καστροπολιτείας αλλά και σε εκείνα του ευρύτερου περίγυρού της "απλώνεται" η εμπεριστατωμένη μελέτη του Ακύλα Μήλλα. Στην πρώτη ενότητα καταγράφονται, μεταξύ άλλων και οι πρώτες μετά την άλωση του 1461 ενορίες των ραγιάδων γραικών, πολλές από τις οποίες έμελε να επιβιώσουν μέχρι και την τελική έξοδο· υπόψη ελήφθησαν και τα στοιχεία των οθωμανικών αρχείων. Ελάχιστες είναι, μέχρι σήμερα, οι πηγές που έχει το ευρύτερο κοινό στη διάθεσή του. Ο αναγνώστης της Τραπεζούντας παράλληλα με αυτά (θησαυρίσματα των ιστορικών μητροπόλεων και μονών του Πόντου, διάσπαρτα σήμερα ανά τον κόσμο σε μουσεία και βιβλιοθήκες) θα θαυμάσει για πρώτη ίσως φορά την, από αέρος και ξηράς, θέα της συστοιχίας των Μεσοχαλδίων κάστρων και Φυλακαρίων που έλεγχαν τις κλεισώρειες και τα περάσματα, μέσω των οποίων όδευε προς τα βαθύ της Ασίας η "στράτα", ο ιστορικός δρόμος της μετάξης και των καραβανιών.
Ο Ακύλας Μήλλας γεννήθηκε στην Πόλη το 1934, όπου μετά τις γυμνασιακές του σπουδές στο Ζωγράφειο Λύκειο συνέχισε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Σταμπούλ. Υπήρξε πρωταθλητής κλειστού στίβου (1956 και 1957), ενώ συμμετείχε το 1955 στην ορειβατική ομάδα που κατέκτησε το Αραράτ (5.165 μ.).
Ειδικεύτηκε στην παιδοχειρουργική και ακολούθως στην ορθοπεδική και τραυματολογία, για να ασχοληθεί τελικά με την αθλιατρική, την οποία άσκησε στην Άγκυρα και την Κωνσταντινούπολη. Μελετητής της ιστορίας του Μεσαιωνικού Ελληνισμού, εντόπισε αργότερα τα εξωεπαγγελματικά του ενδιαφέροντα στη βυζαντινή νομισματολογία και ειδικότερα στην περίοδο του βασιλείου της Νικαίας και των Παλαιολόγων, δημιουργώντας μια αξιόλογη συλλογή και ανακοινώνοντας τα νομίσματα της αυτοκρατορίας Ιωάννου του Καντακουζηνού. Άρθρα του έχουν επανελλημμένως δημοσιευθεί σε νομισματολογικά δελτία του εξωτερικού. Ταξιδεύοντας στην Ανατολή, έχει δημιουργήσει ένα σημαντικό φωτογραφικό αρχείο από τα κατάλοιπα του Μικρασιατικού Ελληνισμού, τεκμηριωμένο με μιά πλούσια συλλογή ενσφράγιστων εγγράφων και εντύπων, μικρασιατικών κυρίως κοινοτήτων και ενοριών. Το 1983 παρουσίασε στην Αθήνα βιβλίο με την αλληλογραφία του στρατιώτη Γεωργίου Μάγνη από το μικρασιατικό μέτωπο. Η "Χάλκη", ο πρώτος τόμος της τριλογίας των Πριγκηπονήσων, κυκλοφόρησε το 1984. Για το έργο του αυτό βραβεύτηκε το Δεκέμβριο του 1985 από την Ακαδημία Αθηνών και το 1986 από το Λύκειο Ελληνίδων με το βραβείο του Κωνσταντίνου Καλλία. Η "Πρίγκηπος", το δεύτερο μέρος της τριλογίας, κυκλοφόρησε το Νοέμβριο του 1988, ενώ συμμετείχε το 1990 στον τόμο "Κωνσταντινούπολη, αναζητώντας τη Βασιλεύουσα", προσπάθεια που διακρίθηκε ομαδικά από την Ακαδημία. Με την "Πρώτη-Αντιγόνη", που κυκλοφόρησε το 1992, ολοκλήρωσε την πριγκηπονησιακή του τριλογία, ενώ τον ίδιο χρόνο παρουσίασε την έκδοση "Προποντίδα, μια θάλασσα της Ρωμιοσύνης". Το 1996 κυκλοφόρησε τον τόμο "Σφραγίδες Κωνσταντινουπόλεως". Για το πόνημα αυτό, αλλά και τη "γενικότερη πνευματική του προσφορά", η Ακαδημία Αθηνών τίμησε τον συγγραφέα με χαλκούν μετάλλιο το Δεκέμβριο του 1998.
