Το μοναδικό πιο εκτεταμένο αφηγηματικό πεζό του Χόφμανσταλ που προοριζόταν να γίνει μυθιστόρημα παρέμεινε απόσπασμα – κι όμως, συγκαταλέγεται ανάμεσα στα πιο πλήρη έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας…
Ανολοκλήρωτο μυθιστόρημα; Γιατί να το διαβάσω;
– Γιατί θα το διάβαζες αν ήταν ολόκληρο;
– Θα είχε ενδιαφέρον. Θα καταλάβαινα τι φαντάστηκε ο συγγραφέας.
– Και να σου πω ότι μπορείς να νιώσεις ότι στέκεις κοντά στον πρωταγωνιστή και τον παρακολουθείς, ενώ η αφήγηση κυλά, τρέχει, σαν να θέλει ο αφηγητής να προλάβει να σου τα πει όλα; Ότι μπορεί ακόμη και να ξεχάσεις ότι υπάρχει αφηγητής, γιατί είναι σα να βλέπεις ο ίδιος τη δράση, ή το «όνειρο μέσα στο όνειρο»; Κι ακόμη περισσότερο μπορείς να μπεις στο νου του συγγραφέα μέσα από ένα σύνολο σημειώσεων στις οποίες ήθελε να βασίσει το έργο του, και αλήθεια, είναι τόσο πλούσιες σε ιδέες, γνώσεις, πληροφορίες. Σπάνια έχεις την ευκαιρία να περάσεις από αυτό το στάδιο της πνευματικής διεργασίας και του προβληματισμού ενός συγγραφέα.
– Χμ… αν μου έλεγες και κάποια ενδιαφέρουσα κριτική που έχει γραφτεί για αυτό το «βιβλίο»;
– «Το μοναδικό πιο εκτεταμένο αφηγηματικό πεζό του Χόφμανσταλ που προοριζόταν να γίνει μυθιστόρημα παρέμεινε απόσπασμα – κι όμως, σύμφωνα με τον Richard Alewyn συγκαταλέγεται ανάμεσα στα πιο πλήρη έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας».
Ο Hugo Von Hofmannsthal γεννήθηκε την 1η Φεβρουαρίου 1874 στη Βιέννη. Γόνος μεγαλοαστικής αυστριακής οικογένειας, σπούδασε νομικά στη γενέτειρά του, αλλά αφοσιώθηκε από νωρίς στη λογοτεχνία. Συνδέθηκε με την αβανγκάρντ ομάδα Jung Wien και έγραφε ποιήματα. Η γνωριμία του με τον Ρίχαρντ Στράους, το 1900, απέφερε μια γόνιμη συνεργασία, με τον Χόφμαννσταλ να υπογράφει το λιμπρέτο σε αρκετές από τις όπερες του συνθέτη ("Ηλέκτρα", "Η Αριάδνη στη Νάξο", "Η γυναίκα δίχως σκιά", "Ο ιππότης με το ρόδο", κ.ά.). Στα έργα του αποτύπωσε βιωματικά την κρίση των αρχών του 20ού αιώνα. Στη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου έγραφε προπαγανδιστικούς κυβερνητικούς λόγους και μεταπολεμικά στράφηκε σε πιο θρησκευτικά θέματα. Στις 13 Ιουλίου 1929 αυτοκτόνησε ο γιος του και δύο μέρες αργότερα έφυγε και ο ίδιος από τη ζωή, από έμφραγμα. Σημαντική προσφορά του θεωρείται και η ίδρυση του θεατρικού φεστιβάλ του Ζάλτσμπουργκ (1922), από κοινού με τον σκηνοθέτη Μαξ Ράινχαρντ.
