Το αίτημα για αναβάθμιση του ρόλου του Κοινοβουλίου επανέρχεται σταθερά στον δημόσιο διάλογο τα τελευταία είκοσι χρόνια. Θα μπορούσε όμως, άραγε, να αντιμετωπισθεί ουσιωδώς το ευρύτερο φαινόμενο της υποβάθμισης του Κοινοβουλίου και των μεταλλαγών του κοινοβουλευτισμού με θεσμικές μόνο παρεμβάσεις, δηλαδή με τροποποίηση των διατάξεων που διέπουν την οργάνωση και λειτουργία της Βουλής; Θα μπορούσε δηλαδή να ανατραπεί, με οποιεσδήποτε θεσμικές παρεμβάσεις, η δευτερεύουσα συμμετοχή της Βουλής στη λήψη των κρίσιμων πολιτικών αποφάσεων, ενόψει μάλιστα του ότι το πολιτικό σύστημα στη χώρα μας είναι πρωθυπουργοκεντρικό και διπολικό;
Τα ερωτήματα αυτά δεν αφορούν μόνο την ελληνική περίπτωση, αλλά απασχολούν την πολιτική και επιστημονική συζήτηση σε όλα τα κοινοβουλευτικά συστήματα εδώ και δεκαετίες. Αυτό δεν σημαίνει ότι μπορεί να γίνουν αβασάνιστα δεκτές οι αντιλήψεις που απαξιώνουν πλήρως τον ρόλο του Κοινοβουλίου, ούτε οι προσεγγίσεις περί της λειτουργίας του ως απλώς συμβολικής. Αντίθετα, αφετηριακή θέση του παρόντος τόμου είναι ότι η αναβάθμιση του Κοινοβουλίου μπορεί και πρέπει σήμερα να επιτευχθεί.
Περιλαμβάνονται τα κείμενα:
- Φίλιππος Πετσάλνικος, "Πρόλογος: Η πρόκληση της αναβάθμισηςσ του ελληνικού Κοινοβουλίου"
Εισαγωγικό κεφάλαιο
- Ξενοφών Ι. Κοντιάδης, Φίλιππος Σπυρόπουλος, "Εξέλιξη του Κοινοβουλευτισμού και μέλλον του Κοινοβουλίου στην Ελλάδα"
Μέρος Πρώτο: Κοινοβούλιο και Κοινοβουλευτισμός στη σύγχρονη ελληνική πολιτεία
- Ευάγγελος Βενιζέλος, "Ο ρόλος του Κοινοβουλίου σήμερα"
- Κώστας Μαυριάς, "Το μέλλον του Κοινοβουλίου"
- Αναστάσιος - Ιωάννης Δ. Μεταξάς, "Βουλή και κοινωνία. Άρθρωση συμφερόντων ή εναρμονισμός αιτημάτων;"
- Κώστας Χρυσόγονος, "Κονοβούλιο και κρίση αντιπροσώπευσης"
Μέρος Δεύτερο: Η θέση του βουλευτή σήμερα
- Μιχάλης Σπουρδαλάκης, "Κομματική πειθαρχία και κρατικοποίηση των κομμάτων"
- Αλκμήνη Φωτιάδου, "Ελευθερία του κοινοβουλευτικού λόγου και βουλευτική ασυλία"
- Κώστας Μποτόπουλος, "Η πράξη και το μέλλον των αναθεωρημένων κωλυμάτων και ασυμβιβάστων"
- Γιώργος Κατρούγκαλος, "Η ευθύνη των πολιτικών προσώπων από παράνομες πράξεις και η κρίση του κοινοβουλευτικού συστήματος"
Μέρος Τρίτο: Καλή νομοθέτηση και κοινοβουλευτικός έλεγχος
- Αντώνης Μακρυδημήτρης, "Προϋποθέσεις για τη βελτίωση της διαδικασίας του νομοθετείν: Βουλή, Κυβέρνηση ή και ένα Σώμα Προβούλων;"
- Δημήτρης Μέλισσας, "Η δημόσια διαβούλευση και ο κοινωνικός διάλογος συμβάλλουν στη βελτίωση της νομοθεσίας;"
- Παναγιώτης Καρκατσούλης, "Η πολιτική καλής νομοθέτησης στην Ελλάδα"
- Τάκης Βιδάλης, "Για τη 'γυναίκα του Καίσαρα': Πολιτική ευθύνη και αποτελεσματικότητα των εξεταστικών επιτροπών της Βουλής"
- Βασίλης Τζέμος, "Η κοινοβουλευτική αντιπολίτευση"
- Χάρης Τσιλιώτης, "Ο κοινοβουλευτικός έλεγχος της συνταγματικότητας των νόμων"
Μέρος Τέταρτο: Κρατικές λειτουργίες και Κοινοβούλιο
- Αργύρης Πασσάς, "Τα εθνικά Κοινοβούλια στην Ενωσιακή πολιτική διαδικασία: από την τυπική αρμοδιότητα στον πολιτικό ρόλο. Η περίπτωση της Βουλής των Ελλήνων"
- Μιχάλης Πικραμένος, "Η Βουλή ως νομοθέτης στο πεδίο οργάνωσης και λειτουργίας της δικαιοσύνης"
- Γιάννης Α. Τασόπουλος, "Το νέο σύστημα επιλογής της ηγεσίας της δικαιοσύνης: θεσμική βελτίωση με απροσδόκητη συνέπεια νέων ρηγμάτων;"
- Χρήστος Παπαστυλιανός, "Ανεξάρτητες Αρχές και Κοινοβούλιο".
