Η λέξη Μυστήριο στην αρχαία Ελλάδα σήμαινε το απόρρητο, το μυστικό, το άρρητο μέρος μιας τελετής ή λατρείας.
Τα αρχαία Μυστήρια ήταν ίσως η ανώτερη πνευματική κληρονομιά στην αρχαία Ελλάδα. Ήταν κυρίως κρυφές λατρείες, όπου έπρεπε πρώτα κανείς να μυηθεί. Οι άνθρωποι που έσμιγαν στο ίδιο χορό, που συμμετείχαν στα ίδια δρώμενα ένιωθαν για πάντα ενωμένοι. Στην εσωτερική έννοιά τους παρουσίαζαν τις αιώνιες αλήθειες, είτε ήταν φυσικές είτε ήταν πνευματικές, που διατηρήθηκαν στο πέρασμα χιλιάδων ετών. Υπήρχαν τοπικά μυστήρια, αλλά και μυστήρια που απόκτησαν πανελλήνια εμβέλεια όπως τα Ελευσίνια, τα Ορφικά, τα Κρητικά και τα Καβείρια.
Στα μυστήρια όλων των εποχών και όλων των θρησκειών οι άνθρωποι επιδιώκουν τη βοήθεια του θεού ή των θεών. Και την επιδιώκουν από τη στιγμή που μπόρεσαν να συλλάβουν την ιδέα των πανίσχυρων θεών και του υπερβατικού τους κόσμου.
Τα Ελευσίνια μυστήρια ανοίγουν και καθαίρουν το αιθερικό πεδίο, και το κατώτερο νοητικό. Η ψυχή ανέρχεται μέσα από μια ψυχοδυναμική αναπαράσταση στο δεύτερο νοητικό πεδίο ώστε τα κύτταρα του σώματος ενεργοποιούν την μεταμόρφωση.
Ο μυούμενος κατανοεί την εσωτερική και εξωτερική του βαρύτητα και συνδέεται με την ενεργειακή πύλη της τέταρτης διάστασης. Στο σημείο αυτό ο κόσμος αλλάζει σχήμα, χρώμα και γίνεται ορατός ως φωτεινή παρουσία και φύσεις αγνές. Το τρίτο νοητικό είναι η υπόσταση των μυστηρίων.
Η εσωτερικότητα απορρίπτει την ψευδή υπόσταση τον λεγόμενο ανεστραμμένο κόσμο του Πυθαγόρα. Το σύμπαν επιστρέφει στην ατλάντεια τελειότητα και αρμονία. Ο κόσμος επιστρέφει στην πρώτη έκρηξη του κοσμικού Αυγού και αποκτά την ευδαιμονία της απελευθέρωσης.
