Πολλοί έχουν υποστηρίξει ότι η καγιαμική ποίηση είναι μυστικιστική. Μια άλλη όμως άποψη, που εξηγεί πολύ πιο πειστικά την γοητεία που ασκούν τα Ρουμπαγιάτ στο πλατύ κοινό, υποστηρίζει ότι ο φαινομενικά ανακρεόντειος ηδονισμός τού Καγιάμ δεν είναι αλληγορικός, αλλά εκφράζει έναν βαθύ σκεπτικισμό και μια απέραντη θλίψη για την "ανθρώπινη κατάσταση": ο Χάρος μάς παραμονεύει, κι όταν φύγουμε δεν θα γυρίσουμε• αυτή εδώ η ζωή, είναι ο Παράδεισος. Άδραξε λοιπόν τη μέρα, γιατί αυτή είναι η μόνη παρηγοριά για μια ύπαρξη δίχως νόημα: πιες το κρασί σου, βρες χαρά με την παρέα σου, και κάνε έρωτα. Η απόδοση φιλοδοξεί να ακούγονται οι στίχοι τού Καγιάμ ως στρωτά ελληνικά, όταν διαβάζονται φωναχτά. Ακόμα, έχει γίνει προσπάθεια να διατηρηθεί ακέραιο το λεπτό χιούμορ και ο σαρκασμός τού ποιητή, η συγκινητική του απλότητα, το παιχνίδι των υπαινιγμών του, οι εκπλήξεις τής εικονογραφίας που απλόχερα προσφέρει, ο ρεαλισμός των στίχων, η γήινη ευαισθησία του, και ο βαθύς ίσκιος τής μελαγχολίας του. Χωρίς αμφιβολία, η ποίηση τού Καγιάμ είναι διαχρονική, κι έχει απόλυτη σχέση με το σήμερα και με μάς.
Ο Πέρσης αστρονόμος, μαθηματικός, φιλόσοφος και ποιητής Sheikh Ghiathuddin Abdul Fath Omar ibn al Khayaam al Ghaq γεννήθηκε στη Νισαπούρ γύρω στα 1040 και πέθανε το 1109 μ.Χ. Τον ονόμασαν "Βολταίρο της Ανατολής". Εκτός από τα 500 ρουμπαγιάτ, έχει γράψει και ένα σημαντικό έργο για άλγεβρα.
Τα ρουμπαγιάτ -ρουμπάι είναι το τετράστιχο- έγιναν γνωστά στη Δύση από τη μετάφραση του Edward Fitzgerald, τυπωμένη για πρώτη φορά στα 1858, που βασίστηκε σε χειρόγραφο του 14ου αιώνα, φυλαγμένο σε βιβλιοθήκη της Οξφόρδης. Έκτοτε μεταφράστηκαν στις περισσότερες γλώσσες του κόσμου.
