Στην παρούσα έκδοση συγκεντρώνονται τέσσερις μελέτες για τον βίο και το έργο του Στράτη Μυριβήλη, οι οποίες αντλούν το θέμα τους ή και βασίζονται στην αλληλογραφία που διατηρούσε κατά καιρούς ο συγγραφέας με λογοτέχνες, λογίους, καλλιτέχνες και άλλα σημαίνοντα πρόσωπα της δημόσιας ζωής. Σε κάθε μία από αυτές τις μελέτες παρουσιάζεται ένα συγκεκριμένο ζήτημα και, στο πλαίσιο αυτό, εκδίδονται σχολιασμένα τα επιστολικά και άλλα κείμενα των επιστολογράφων του Μυριβήλη (Λ. Παπαναστασίου, Ν. Λαπαθιώτη, Γ. Κοτζιούλα κ.ά.).
Συνήθη αφετηρία ή και αποκλειστικό αντικείμενο των επιστολών τους αποτελεί η κριτική σε κάποιο έργο του συγγραφέα, περισσότερο στην αθηναϊκή δεύτερη έκδοση του "Η ζωή εν τάφω" (1930). Από αυτή την άποψη, οι δημοσιευόμενες επιστολές μαρτυρούν μιαν ευτυχισμένη και συγκινητική «συνάντηση» του Μυριβήλη με τους ομοτέχνους του, «συνάντηση» η οποία βασίζεται σε ενέργειες ειλικρινείς και αμοιβαίως αυθόρμητες και πραγματοποιείται στο όνομα και στην υπηρεσία της τέχνης.
Αφ' ετέρου, κείμενο μείζονος σημασίας μπορεί να θεωρηθεί η εκτενής επιστολή του Αλέξανδρου Παπαναστασίου, γραμμένη στη Σχολή Ευελπίδων στις 18.4.1935, όπου ο πολιτικός ήταν κρατούμενος και υπόδικος, με την κατηγορία της ενεργού συμμετοχής του στο κίνημα της 1ης Μαρτίου 1935. Το αυτοβιογραφικό περιεχόμενό της, που αφορά τη δημόσια ζωή και την πολυσχιδή πολιτική δραστηριότητα του συντάκτη της, συνιστά συγχρόνως τεκμήριο κριτικής σε μία από τις πιο ευαίσθητες στιγμές της πρόσφατης ελληνικής ιστορίας.
Η Νίκη Λυκούργου γεννήθηκε (1946) και μεγάλωσε στην Κωνσταντινούπολη. Σπούδασε Μεσαιωνική και Νεότερη Ελληνική Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, όπου και δίδαξε, ως μέλος του διδακτικού προσωπικού του Τμήματος Φιλολογίας, εως το 2011.
Τα ερευνητικά ενδιαφέροντά της εντοπίζονται στη νεοελληνική γραμματεία (κυρίως στην πεζογραφία) του 19ου και του 20ού αιώνα. Ειδικότερα, έχει μελετήσει τον βίο και το έργο του Στρατή Μυριβήλη και έχει εκπονήσει διδακτορική διατριβή με αυτό το θέμα. Δημοσιεύματά της βρίσκονται σε περιοδικά και συλλογικούς τόμους. Σε συνεργασία με τον καθηγητή Γ.Π. Σαββίδη, έχει επιμεληθεί φιλολογικά την έκδοση "Αριστοτέλης Βαλαωρίτης, Α΄. Βίος, επιστολές και πολιτικά κείμενα" (Ίκαρος, 1981).
Έργα της το "Σχεδίασμα χρονογραφίας Στράτη Μυριβήλη, 1890-1969" (Εταιρεία Σπουδών Σχολής Μωραίτη - Βιβλιοπωλείον της "Εστίας", 1990) και η μελέτη "Η ζωή εν τάφω. Από την πρώτη στη δεύτερη έκδοση", επίμετρο στον τόμο "Στρατής Μυριβήλης, Η ζωή εν τάφω. Ιστορίες του πολέμου", ανατύπωση της Β΄ έκδοσης (Βιβλιοπωλειον της "Εστίας", 1993).
