Πρόοδος είναι η αιτιοκρατικά προσδιορισμένη ευθύγραμμη, χωρίς παλινδρομήσεις, πορεία προς τα εμπρός. Αυτή είναι η έννοια της προόδου που αποτέλεσε την βάση του απελευθερωτικού προγράμματος του Διαφωτισμού. Η έννοια αυτή, παρά την κριτική που υπέστη, εξακολουθεί να είναι ιδέα συναρπαστική και σε πολλούς να φαντάζει ως αυτονόητη. Γι' αυτό και το πρόβλημα της προόδου ξανατίθεται. Ξανατίθεται σήμερα με νέα μορφή: Ποιά είναι η έκταση της ισχύος της και ποιά είναι τα όριά της; Έως που φθάνει η "αίσθηση" και που αρχίζει η "ψευδαίσθηση" της προόδου;
Ο παρών τόμος προσπαθεί να προσεγγίσει το πολυδιάστατο αυτό πρόβλημα όχι μονογραφικά αλλά με μεμονωμένες "Μελέτες" και "Δοκίμια". Με τις "Μελέτες" φωτίζεται πρώτα το βασικό γνωσιολογικό πρόβλημα σε τομείς της επιστημονικής γνώσεως και επιχειρείται κατόπιν η πρώτη οριοθέτηση από πεδία αισθητικής και υπαρξιακής εμπειρίας. Με τα "Δοκίμια" επισημαίνονται ή υπονοούνται τα όρια της προόδου σε θέματα εφαρμοσμένης ηθικής (βιοηθικά, κοινωνικοηθικά, δικαιοηθικά). Οι καταληκτικές "Συνομιλίες με φίλους" αποτελούν τον επιβεβαιωτικό απόηχο των θέσεων αυτών.
Γεννήθηκε στο Μαλακάτι του νομού Τρικάλων το 1940. Είναι πτυχιούχος της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, διδάκτωρ της Νομικής Σχολής του Ελεύθερου Πανεπιστημίου του Βερολίνου, υφηγητής και καθηγητής του Αστικού δικαίου στο Α.Π.Θ. και ήδη ομότιμος καθηγητής του ίδιου Πανεπιστημίου. Εξελέγη και αναγορεύθηκε αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών τον Φεβρουάριο του 2004. Τον Μάρτιο του 2007 του απονεμήθηκε το "Βραβείο Παναγιώτη Φωτέα" για το σύνολο του έργου του. Το συγγραφικό του έργο εκτείνεται -πέραν του Αστικού δικαίου- και στην γενική θεωρία (φιλοσοφία και μεθοδολογία) του δικαίου, καθώς και σε θέματα οριακά του δικαίου, φιλοσοφικά (γνωσιολογικά, ηθικά, αισθητικά) και θεολογικά.
