Μεσούντος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ο Πρόεδρος Roosvelt διεκήρυξε τις τέσσερεις θεμελιώδεις ελευθερίες ως αίτημα όλης της ανθρωπότητας: ελευθερία λόγου, ελευθερία θρησκείας, ελευθερία από την ανάγκη, ελευθερία από τον φόβο. Στην αυγή του 21ου αιώνα οι ελευθερίες αυτές όχι μόνο δεν έχουν επικρατήσει στον πλανήτη, αλλά καταπατούνται, είτε ανενδοίαστα, είτε με υποκριτική άρνησή τους.
Η ελευθερία από την ανάγκη -θεμελιώδης για την αξιοπρεπή διαβίωση του ανθρώπου- έχει περιορισθεί, αν όχι καταργηθεί για την πλειονότητα των κατοίκων της γης, ως αποτέλεσμα της τελευταίας εξέλιξης της καπιταλιστικής οικονομίας, η οποία όχι μόνο δεν είναι νεοφιλελεύθερη -όπως συνήθως ονομάζεται- αλλ' αντιθέτως είναι έκφραση ανελεύθερου καπιταλισμού.
Η ελευθερία από τον φόβο υποκαθίσταται από την "ελευθερία του φόβου", ως προς το μέλλον, εκτός άλλων, της εργασίας, στο δε θρησκευτικό πεδίο, ως προς το μέλλον του τυφλού ισλαμικού ολοκληρωτισμού.
Τέλος, η ελευθερία του λόγου διακυβεύεται, πέραν από τις δεδηλωμένες ή αδήλωτες δικτατορίες, και από την καθιέρωση, στις προηγμένες χώρες, της ιδεολογίας της αδιαφοροποίητης αξιακής ουδετερότητας, στη βάση της απαγόρευσης των διακρίσεων.
Οι διαπιστώσεις αυτές δικαιολογούν τις ανησυχίες που στον τίτλο του έργου εκφράζονται ερωτηματικά για τον 21ο αιώνα. Επειδή πολλά σύγχρονα φαινόμενα έχουν ιστορικές πρακτικές παραμέτρους, αυτές δεν παραλείπονται, διότι συνδέονται και με την κοινωνιολογική θέση του γράφοντος, που προκρίνει την "εκ των κάτω" θεώρηση των κοινωνιών, αποφεύγοντας τις μονομερώς θεωρητικές, γνωσιολογικές και επιστημολογικές προσεγγίσεις.
Ο Νικήτας Αλιπράντης γεννήθηκε το 1941 στη Σπάρτη. Φοίτησε στο τμήμα Νομικής του Πανεπιστημίου Αθηνών και εν συνεχεία στο τμήμα Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του ίδιου Πανεπιστημίου. Πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στο Ινστιτούτο Ανωτέρων Ευρωπαϊκών Σπουδών του Στρασβούργου και στη συνέχεια (1967-1970) στα Πανεπιστήμια της Κολωνίας και της Τυβίγγης. Είναι αριστούχος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Στρασβούργου, στο οποίο το 1988 εξελέγη τακτικός καθηγητής. Από το 2000 είναι ομότιμος καθηγητής του ίδιου Πανεπιστημίου. Παραμένει όμως μέλος του Εργαστηρίου Κοινωνικού Δικαίου και εξακολουθεί να διευθύνει διδακτορικές διατριβές. Ο Νικήτας Αλιπράντης εξελέγη το 1982 καθηγητής και στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, στο οποίο δίδαξε Εργασιακό Δίκαιο (Ελληνικό και Διεθνές), Δίκαιο Κοινωνικής Ασφάλειας και Κοινωνιολογία του Δικαίου. Με πρωτοβουλία του ιδρύθηκε στο πανεπιστήμιο αυτό το Εργαστήριο Συγκριτικού και Ευρωπαϊκού Εργασιακού Δικαίου. Από το 1996 μέχρι το 2008 ήταν ανεξάρτητος εμπειρογνώμων, μέλος (αντιπρόεδρος 2001-2006) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Κοινωνικών Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης. Με την ιδιότητα αυτή έχει μετάσχει σε διάφορες αποστολές σε Ευρωπαϊκά Κράτη οι οποίες απέβλεπαν στην επίλυση ζητημάτων συνδεομένων με την μη κύρωση ή την μη (ή ελλιπή) εφαρμογή διατάξεων του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη. Με την ιδιότητα του ανεξάρτητου εμπειρογνώμονα έχει μετάσχει σε ερευνητικές επιτροπές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Από το 2004 μετέχει στη γαλλογερμανική ομάδα πανεπιστημιακών που οργανώνει μεταπτυχιακά σεμινάρια κοινωνικών επιστημών σε αφρικανικές (υποσαχάριες) χώρες. Είναι ιδρυτικό μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Εργασιακού Δικαίου). Είναι επίσης μέλος της ελληνικής και γαλλικής εταιρείας Δικαίου της Εργασίας και Κοινωνικής Ασφαλείας, της ελληνικής εταιρείας Διεθνούς Δικαίου, της γερμανικής εταιρείας Φιλοσοφίας Δικαίου και Κοινωνικής Φιλοσοφίας, της γερμανικής εταιρείας Κοινωνιολογίας του Δικαίου, της γαλλικής εταιρείας Συγκριτικής Νομοθεσίας κ.ά. Έχει συγγράψει πλήθος μελετών σχετικών με την κλιμακωτή δομή του δικαίου, την κοινωνιολογική εξέταση των εξελίξεων στον χώρο των συλλογικών διαπραγματεύσεων στις δυτικοευρωπαϊκές χώρες, την εμπειρική έρευνα του φαινομένου της κατ' οίκον εργασίας και του βαθμού προστασίας αυτής και γενικότερα τη θεωρητική κοινωνιολογία και τη θεωρία του δικαίου. Έχει επίσης συγγράψει μελέτες για τις ατομικές και συλλογικές σχέσεις εργασίας καθώς και τα ευρύτερα κοινωνικά δικαιώματα.
