Ο Τόμας Μπέρνχαρντ (1931-1989) είναι γνωστός, τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς, πρωτίστως ως πεζογράφος και δευτερευόντως ως δραματουργός. Υπάρχει, όμως, μια ακόμα συγγραφική όψη του, εκείνη του ποιητή, που είναι η περισσότερο σκιασμένη και γίνεται γνωστή στην Ελλάδα ουσιαστικά για πρώτη φορά, χάρη στην παρούσα έκδοση-μετάφραση ολόκληρου του ποιητικού έργου του.
Ως ποιητής εξελίχθηκε μέσα στον χρόνο, προσεγγίζοντας ολοένα και περισσότερο προς εκείνον τον ψυχισμό και τη στάση απέναντι στη ζωή, τον εαυτό του και τους ανθρώπους, που γνωρίζουμε από την πεζογραφία του, ό,τι μπορούμε σχηματικά να ονομάσουμε αρνητισμό.
Ο ίδιος ο Μπέρνχαρντ, στα πολλά αυτοβιογραφικά και αυτοαναφορικά κείμενά του, συχνά αναφέρθηκε στον αρνητισμό του. Έγραψε, για παράδειγμα, σε ένα από αυτά: "Είμαι ενδεχομένως για όλη μου τη ζωή ο αρνητικός συγγραφέας. Αλλά πρέπει να πω ότι αισθάνομαι απολύτως καλά σ’ αυτόν τον ρόλο· δεν μ’ εξοργίζει καθόλου. Γιατί οι άνθρωποι λένε ότι είμαι ένας αρνητικός συγγραφέας, ενώ είμαι, συγχρόνως, ένας θετικός άνθρωπος. Λοιπόν, δεν πρόκειται να πάθω τίποτα, δεν είν’ έτσι; Ή μήπως αυτό είναι επικίνδυνο; Δεν ξέρω! Κυρίως όταν βρίσκομαι πολύ μακριά από την πατρίδα μου, τα βρίσκω όλα πολύ ευχάριστα".
Ο Αυστριακός Thomas Bernhard γεννήθηκε στην Ολλανδία το 1931. Πέρασε τα παιδικά του χρόνια στη Βαυαρία, στη Βιέννη και στο Σάλτσμπουργκ, όπου σπούδασε τραγούδι, βιολί και μουσικολογία. Ένα μέρος των νεανικών του χρόνων, τα οποία και περιέγραψε σε μια πεντάτομη μυθιστορηματική αυτοβιογραφία, το ζει στο σανατόριο. Το 1957 δημοσιεύεται η πρώτη ποιητική συλλογή του. Με το πεζογραφικό και το θεατρικό του έργο (άγνωστο, σε μεγάλο βαθμό, στην Ελλάδα), ο Bernhard ασκεί οξύτατη κοινωνική κριτική στην πατρίδα του. Το 1970 τιμάται με το Georg Buchner, το σημαντικότερο λογοτεχνικό βραβείο της Δυτικής Γερμανίας. Ο Thomas Bernhard πέθανε στις 12 Φεβρουαρίου 1989 στο σπίτι του, στην Άνω Αυστρία.
(φωτογραφία: Isolde Ohlbaum)
