Από τη Σμύρνη με αγάπη

Στις 29 Ιανουαρίου 1873 η ελληνόφωνη εφημερίδα της Σμύρνης "Πρόοδος" (έτος Β', αριθ. 200) περιλάμβανε στην πρώτη της σελίδα εκτενές άρθρο υπό τον τίτλο "Η πολύκλαυστος καταστροφή", αναφερόμενη στην πολύνεκρη τραγωδία της καταβύθισης του καφενείου "Κιβωτός" στην Quai της Σμύρνης. Η επωνυμία του καφενείου και ο τίτλος του άρθρου μοιάζουν να συνδέονται προφητικά με τα γεγονότα που ακολούθησαν πενήντα χρόνια περίπου αργότερα, όταν το 1922 η κιβωτός του Ελληνισμού στη Μικρά Ασία καταβυθίστηκε μετά την πολύκλαυστη καταστροφή. Σπαράγματα της ζωής του Ελληνισμού αυτού από το 1890 έως το 1922 προβάλλουν μέσα από τα επιστολικά δελτάρια της συλλογής του Βασίλη Κορκολόπουλου, επιβεβαιώνοντας την ιδιαίτερη αξία του οπτικού στοιχείου στην Ιστορία και προσφέροντας υλικό για πολλαπλές αναγνώσεις. Οι εικόνες έχουν τη δική τους θέση στην κοινωνική και πολιτισμική ιστορία του τόπου και υπό αυτούς τους όρους είναι πολύτιμες. Όμως τίθεται το εξής ερώτημα: Γιατί μια συλλογή από επιστολικά δελτάρια της Σμύρνης, και μάλιστα από έναν συλλέκτη που δεν συνδέεται καταγωγικά με την πόλη; Η προφανής αγάπη προς τις συλλογές θα μπορούσε να αποτελέσει μια πρώτη απάντηση, όμως η επιλογή ενός θέματος που παρουσιάζει ιδιαίτερο ειδικό βάρος ίσως είναι η βαθύτερη αιτία. Η θέση της Σμύρνης στην ιστορία του νεότερου Ελληνισμού οδήγησε το συλλέκτη στην απόκτηση ενός εικονολογικού "αρχείου γεγονότων". Η ιδιότυπη ιδιοκτησία που συνεπάγεται η συλλογή υπερσκελίστηκε στη συγκεκριμένη περίπτωση από την επιθυμία του Βασίλη Κορκολόπουλου να μοιραστεί όχι μόνο τις εικόνες αλλά και την αγάπη, τον ενθουσιασμό, και εν τέλει τον κόπο του με ένα ευρύτερο κοινό. Γι' αυτό και δημοσιοποιεί το σύνολο του υλικού, οργανωμένο σε εύληπτες θεματικές ενότητες που αποδίδουν σημαντικά και εφήμερα θέματα. Οι εικόνες της συλλογής του Βασίλη Κορκολόπουλου αναδύονται από τη μοναχικότητα που ενέχει η συλλεκτική δραστηριότητα και επιχειρούν να χαϊδέψουν το συλλογικό τραύμα του ιστορικού παρελθόντος μας. Προσωπικά χαίρομαι ιδιαίτερα που η συλλογή του θα ταξιδεύει στο εξής από τις εκδόσεις "Μίλητος" και τον ευχαριστώ θερμά για τη συνεργασία. Νίκος Χαϊδεμένος