[...] Το Σεπτέμβριο του 1981 περάσαμε πέντε μέρες κουβεντιάζοντας, μετά το μεσημεριανό φαγητό, στο σπίτι του. Είχα μαζί μου ένα μαγνητόφωνο και του ζήτησα να μιλήσει για τη ζωή και την τέχνη του και να ηχογραφηθεί η συνομιλία μας, με σκοπό, εγώ ή κάποιος άλλος πιο αρμόδιος από μένα, να γράψει ένα βιβλίο. Ήταν σωματικά καταβεβλημένος ύστερ' απ' την εγκεφαλική συμφόρηση και παράλυση της δεξιάς πλευράς του, που είχε πάθει το 1978, αλλά το πνεύμα του ήταν ακατάβλητο και ακμαίο.
Στο κείμενο που ακολουθεί καταγράφεται απομαγνητοφωνημένη αυτή η συνομιλία, που δεν ολοκληρώθηκε, δυστυχώς, γιατί εγώ έπρεπε να φύγω για την Αγγλία. [...]
Ο Βάλιας, απαντώντας σε ερωτήσεις μου, μιλάει για την πορεία του στη ζωή και στην τέχνη, αρχίζοντας με μνήμες από τα παιδικά του χρόνια στην Αμπίνσκαγια, όπου στα κτήματα του Ρώσου παππού του γνώρισε και αγάπησε τη ρωσική αγροτιά.
Ο Βάλιας βλέπει την καλλιτεχνική πορεία του μοιρασμένη σε δεκαετίες: Τη δεκαετία '30-'40, που συνδέεται με τη Σχολή, κυρίως με τον δάσκαλό του, τον Παρθένη και με την προσπάθειά του ν' απομακρυνθεί από τον ιδεαλισμό του και να βρει το δικό του δρόμο για μια ζωγραφική με ρεαλισμό περιεχόμενο.
Τη δεκαετία '40-'50, που συνδέεται με την Κατοχή και την Αντίσταση, στη διάρκεια της οποίας, κάτω από την ισχυρή επίδραση των τραγικών και των επικών γεγονότων ου συνέβησαν, διαμορφώθηκεκ οριστικά ο στόχος του να δώσει μορφή και έκφραση στον διαχρονικό αγώνα του ανθρώπου για ελευθερία και κοινωνική δικαιοσύνη.
Τις δεκαετίες '50-'60 και '60-'70, που συνδέονται με την μεταπολεμική και μετεμφυλιακή πολιτικά και κοινωνικά ταραγμένη πραγματικότητα, προσπάθησε να βρει τις τεχνικές που θα του έδιναν τη δυνατότητα να εκφράσει ζωγραφικά αυτόν τον αγώνα του ανθρώπου. [...]
(Χρίστος Αλεξίου, από το προλογικό σημείωμα της έκδοσης)
Ο ζωγράφος και χαράκτης Βάλιας Σεμερτζίδης (1911-1983) γεννήθηκε στο Κρασνοντάρ της Ρωσίας, κοστά στον Καύκασο, από ελληνοπόντιο πατέρα και ρωσίδα μητέρα. Το 1923 η οικογένειά του ήρθε στην Ελλάδα, όταν ο πατέρας του κινδύνευσε να εκτελεστεί από τους Μπολσεβίκους. Σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (1928-1936), στο εργαστήριο του Κωνσταντίνου Παρθένη. Από το 1935 συμμετείχε σε ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα, αλλά και σε μεγάλες εκθέσεις στο εξωτερικό. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής έλαβε μέρος στην Εθνική Αντίσταση και ανέβηκε στο βουνό, όπου συνέλαβε πολλά από τα θέματά του. Το 1944 εικονογράφησε την αίθουσα του δημοτικού σχολείου όπου έλαβε χώρα το Εθνικό Συμβούλιο του ΕΑΜ στις Κορυσχάδες. Στο πλαίσιο της μετακατοχικής πολιτικής πραγματικότητας, η πρώτη του ατομική έκθεση οργανώθηκε μόλις το 1957 στον Φιλολογικό Σύλλογο "Παρνασσός". Το 1964 εγκαταστάθηκε στη Ρόδο, το τοπίο της οποίας αποτέλεσε μια δεύτερη σημαντική πηγή έμπνευσής του, με την επεξεργασία μιας πολύ προσωπικής τεχνικής στη ζωγραφική και τη χαρακτική του έκφραση. Εκεί δημιούργησε σειρά από συνθέσεις μεγάλων διαστάσεων. Πέθανε στην Αθήνα το 1983. Τον Μάρτιο του 1977 οργανώθηκε από την Εθνική Πινακοθήκη η πρώτη μεγάλη αναδρομική έκθεση του έργου του, χωρίς όμως να λάβει, εν ζωή, την αναγνώριση που του άξιζε. Ακολούθησε η δεύτερη αναδρομική έκθεση του έργου του στο Μουσείο Μπενάκη, το φθινόπωρο του 2012, σε επιμέλεια του ιστορικού τέχνης Νίκου Χατζηνικολάου. Έργα του ανήκουν σε πολλές ιδιωτικές και δημόσιες συλλογές και στην Εθνική Πινακοθήκη.
