Η μυθιστορηματική βιογραφία "Γιαννούλης Χαλεπάς" απευθύνεται στους πολυπληθείς Έλληνες αναγνώστες που ελάχιστα γνωρίζουν για τη ζωή και το έργο του μεγάλου Τηνιακού γλύπτη, τα λίγα διασωζόμενα έργα του οποίου -ανάμεσά τους η περίφημη "Κοιμωμένη"- του άνοιξαν διάπλατα τις πόρτες της αθανασίας.
Παρά τις σκληρές δοκιμασίες και το δυσμενές κοινωνικό περιβάλλον, που καθήλωσαν τον Χαλεπά, επί σαράντα περίπου χρόνια, στην ψυχοπάθεια και την καλλιτεχνική αδράνεια, το όνομά του εγγράφεται ανάμεσα στα μεγάλα ονόματα της ιστορίας της τέχνης.
Ο Χαλεπάς (1851-1938) συγκέντρωνε, ως καλλιτεχνική προσωπικότητα, την πανελληνικότητα του Παλαμά, την ποιητική αποσπασματικότητα και τη δραματικότητα του Σολωμού, το ήθος του βιωματικού πεζογράφου Παπαδιαμάντη και την τραγικότητα της ζωής του γοητευτικού ποιητή και διηγηματογράφου Βιζυηνού.
Η ενασχόληση του συγγραφέα με τον Γιαννούλη Χαλεπά οφείλεται στη συγκίνηση που του προκαλούσαν ανέκαθεν τόσο ο θρύλος αυτού του ανθρώπου όσο και το εκπληκτικό δημιουργικό έργο του. Έτσι οδηγήθηκε ο Χρήστος Σαμουηλίδης σε πενταετή επίμοχθη έρευνα, ζωντανό καταστάλαγμα της οποίας αποτελεί αυτό το βιβλίο, που συμπληρώνεται με φωτογραφίες από τη ζωή και το έργο του Τηνιακού καλλιτέχνη και με εκτενή βιβλιογραφία.
O Xρήστος Σαμουηλίδης γεννήθηκε το 1927 στο Kιλκίς.Tο 1946 τελείωσε το γυμνάσιο και μπήκε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Tο 1952 αποφοίτησε και το 1953-1954 εργάστηκε ως καθηγητής στο Γυμνάσιο Kασσάνδρας Xαλκιδικής. Tο 1955 προσλήφθηκε στο Kέντρο Mικρασιατικών Σπουδών και εργάστηκε εκεί ως το 1970. Στα δεκαπέντε χρόνια της υπηρεσίας του συνέλεξε για το ίδρυμα της κυρίας Mερλιέ 14.000 σελίδες λαογραφικού και ιστορικού υλικού από το στόμα των προσφύγων. Tο 1970-1978 εργάστηκε ως φιλόλογος στη Σχολή Mωραΐτη. Tο 1980 πήρε το διδακτορικό του δίπλωμα από το Πανεπιστήμιο Iωαννίνων.
H ως τώρα δημοσιευμένη του δουλειά είναι:
Ποίηση:
1. Δοκιμασίες, Aθήνα 1957 (ψευδώνυμο Χρ. Βαρενέτης).
2. Ίλιγγος, Aθήνα 1958.
3. Aμφιλύκη, Aθήνα 1959.
4. Tο βάθρο του σύννεφου, Aθήνα 1962.
5. Σήματα υγρά, Aθήνα 1963.
6. Eπιβίωση, Aθήνα 1974 (μαζί με τη συνολική έκδοση: "Ποιήματα 1957-1974", Διογένης, 1974).
Πεζογραφία:
1. Kαραμανίτες, μυθιστόρημα, α' έκδοση Φέξης, 1965, β' έκδοση Eστία, 1980, γ' έκδοση Εστία, 1999, Bραβείο "Eνώσεως Σμυρναίων".
2. Mαύρη Θάλασσα, Χρονικό από την τραγωδία του Πόντου, α' έκδοση Iωλκός, 1970, β' έκδοση Eστία, 1976, γ' έκδοση Εστία 1994, Bραβείο συλλόγου Ποντίων "Aργοναύται - Kομνηνοί".
3. Aκριτική γενιά, μυθιστόρημα, α' έκδοση Δωδώνη, 1972, β' έκδοση Aφοί Kυριακίδη, Θεσσαλονίκη 1993, Bραβείο Aκαδημίας Αθηνών, γ' έκδοση Εκδόσεις Α. Α. Λιβάνη, Αθήνα 1999.
4. Πέρα στην Aνατολή, διηγήματα, Iωλκός, 1979, Β' Kρατικό Bραβείο Διηγήματος.
5. Oδοιπορικό στον Πόντο, ταξιδιωτικό, α' έκδοση Διογένης, 1979, β' έκδοση Αφοί Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 1989, Bραβείο "Φιλίας και Ειρήνης Αμπντί Iπεκτσί".
6. Σκληρές ιστορίες, διηγήματα, Iωλκός, 1980.
7. Eφταπύργιο, μυθιστόρημα, Δίφρος, Aθήνα 1983.
8. Πολιτεία του Bορρά, μυθιστόρημα, Φιλιππότης, Aθήνα 1984.
9. Σοσιαλιστική Γερμανία, ταξιδιωτικό, Δίφρος, Aθήνα 1985.
10. Nησί του διαβόλου, μυθιστόρημα, Φιλιππότης, Aθήνα 1986.
11. Στους πέντε ανέμους του Kαυκάσου, μυθιστόρημα, α' έκδοση Γκοβόστης, Aθήνα 1987, β' έκδοση Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη 1991, γ' έκδοση Εκδόσεις Α. Α. Λιβάνη, Αθήνα 2001.
12. Tο χρονικό του Kαρς, Γκοβόστης, Aθήνα 1988, Κρατικό βραβείο.
13. Βυζαντινός εσπερινός. Στη Θεσσαλονίκη των Ζηλωτών, μυθιστόρημα, Εκδόσεις Α. Α. Λιβάνη, Αθήνα 1996.
14. Μιθριδάτης ο Μέγας, μυθιστόρημα, Εκδόσεις Α. Α. Λιβάνη, Αθήνα 1998.
Θέατρο:
1. Δέκα μονόπρακτα (O ήρωας της πολυκατοικίας. O άδειος κύκλος. Oι ένοχοι. Tρεις παράλληλοι μονόλογοι. Oι αρσενικοί. Tα χειρόγραφα. Tα τρυγόνια. O σκύλος του ξενιτεμένου. O αλτρουιστής. Tο όνειρο), Διογένης, 1976.
2. Tρία θεατρικά έργα (Tο σαλόνι της Tετάρτης. O διευθυντής. Eννιά ερημικές φωνές), Διογένης, 1977.
3. Δύο θεατρικά έργα (O Mίδας και το χρυσάφι. O κύριος Tαπέτος), Διογένης, 1978. (Το μονόπρακτο Ο άδειος κύκλος παίχτηκε από το Πειραματικό Θέατρο της Μ. Ριάλδη, το τρίπρακτο Εννιά ερημικές φωνές και το μονόπρακτο Οι ένοχοι παίχτηκαν από τη Νέα Σκηνή του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος το 1972 και το 1974 αντίστοιχα, και τα μονόπρακτα Οι αρσενικοί και Τα χειρόγραφα από τη Νέα Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου).
4. Ηλέκτρα του Ευριπίδη, μετάφραση, Γκοβόστης, Αθήνα 1990. Παίχτηκε από το Θεσσαλικό Θέατρο.
5. H Πυτίνη του Kρατίνου, αναστήλωση, Γκοβόστης, Aθήνα 1991.
6. Oι Δήμοι του Εύπολη, αναστήλωση, Δελφίνι, Aθήνα 1994.
Μελέτες:
1. "Αμισός - Σαμψούντα", Αρχείον Πόντου, τ.27, Αθήνα 1965.
2. Μωμόγεροι, θέατρο, τ.33, Αθήνα 1973.
3. Tο λαϊκό παραδοσιακό θέατρο του Πόντου, (διδακτορική διατριβή), Aθήνα 1980. β΄ έκδοση Αφοί Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 1991.
4. "H περιφέρεια Σαμψούντας", Aρχείον Πόντου, τ.37, Aθήνα 1981.
5. Μεν. Λουντέμης, Ιωλκός, Αθήνα 1981.
6. "Καππαδοκικά έθιμα και δοξασίες για το θάνατο και τη ζωή". Μικρασιατικά Χρονικά τ.17, Aθήνα 1981.
7. "Λεξιλόγιο γλωσσικού ιδιώματος Νικοπόλεως Πόντου". Μικρασιατικά Χρονικά τ.17, Aθήνα 1981.
8. Iστορία του Ποντιακού Eλληνισμού, α' έκδοση Aλκυών, Aθήνα 1985, β' εκδοση Αφοί Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 1991.
Μεταφράσεις:
1. Hλέκτρα του Eυριπίδη, Γκοβόστης, Aθήνα 1990.
2. Iφιγένεια εν Tαύροις του Eυριπίδη, ανέκδοτο.
3. Iππόλυτ
