Δημοκρατία χωρίς δήμο;

"Κάθε χρόνο που περνάει, τα πεπραγμένα των κεντροευρωπαίων πολιτικών αντιφρονούντων σβήνουν ολοένα και περισσότερο από τη ζωντανή μνήμη των ανθρώπων. Στα θορυβώδη παιχνίδια εξουσίας που ακολούθησαν το σωτήριον έτος 1980, τα νέα καθεστώτα διασάλπισαν τον μύθο των ηρωικών αντισοσιαλιστών οι οποίοι θυσίασαν την καλοπέρασή τους στον βωμό του 'δημοκρατικού' καπιταλισμού. Από τη στιγμή που δεν υπήρξε τίποτα το ηρωικό στα πεπραγμένα των νέων ελίτ -ιδιωτικοποίησαν τον εθνικό πλούτο περνώντας τον στις δικές τους τσέπες, παρέδωσαν την υπόλοιπη δημόσια περιουσία σε εταιρείες του εξωτερικού, έριξαν τους εργάτες στην ανεργία και τους άνεργους στον δρόμο, κ.ο.κ.-, είχε σημασία να υπενθυμιστεί στον κόσμο ότι αυτό υπήρξε όλο κι όλο το θλιβερό αποτέλεσμα ενός μεγάλου αγώνα που το δίκιο του ελάχιστοι θα μπορούσαν ν' αρνηθούν. Ταυτόχρονα, οι ίδιοι οι παλιοί πολιτικοί αντιφρονούντες παραμερίστηκαν, ενώ οι νεώτεροι επιχειρηματίες και πολιτικοί μιλούσαν εξ ονόματός τους. Στο κάτω-κάτω (έτσι λέει η αφήγηση) οι αντιφρονούντες είχαν ολοκληρώσει το έργο τους" [...] Το κείμενο που παρουσιάζουμε αποτελεί τη συνοπτική διδακτική αφήγηση μιας πορείας πολιτικών ψευδαισθήσεων από τη γέννηση έως την εξάχνωση των "βελούδινων" επαναστάσεων στην Κεντρική Ευρώπη, της πορείας εκείνης που οδήγησε τις χώρες της εν λόγω περιοχής από τη δική τους Σκύλλα του ολοκληρωτισμού στη δική μας Χάρυβδη (όπως οδυνηρά αποδεικνύεται) της "δημοκρατίας". Ο τίτλος του πρωτότυπου είναι για την ακρίβεια "Η ημιτελής ιστορία της πολιτικής διαφωνίας στην Κεντρική Ευρώπη" και αντιστοιχεί πράγματι στην περιγραφική και αφηγηματική πλευρά αυτού του κειμένου. Ο μεταφραστής επέλεξε, παρακάμπτοντας την αφηγηματική πλευρά να επικεντρωθεί στη διλημματική οπτική που διανοίγει η τελευταία ενότητα του κειμένου, προτρέποντας τον έλληνα αναγνώστη να προσέξει ιδιαίτερα τις αναλογίες ανάμεσα στις κεντροευρωπαϊκές "μετακομμουνιστικές" εξελίξεις και στη δική μας "μεταπολιτευτική" κατάσταση. [...] (Γεράσιμος Λυκιαρδόπουλος)