Δογματική - Τόμος Α1

(Θεία και ιερά διδασκαλία)
Συγγραφέας : Δαμοδός, Βικέντιος
Εκδότης : Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου
Έτος έκδοσης : 2013
ISBN : 960-7735-67-6
Σελίδες : 472
Τόμος : 1
Σχήμα : 25x18
Κατηγορίες : Δογματική

15.90 € 13.52 €




Η Δογματική του Βικεντίου Δαμοδού (1700-1754) περιλαμβάνεται σε τέσσερις ογκώδεις χειρόγραφους κώδικες που φυλάσσονται στην βιβλιοθήκη της Ιεράς Μονής Βατοπαιδίου με συνολικά 6.088 σελίδες. Τα χειρόγραφα αυτά τα διέσωσε στην Μονή ο Βατοπαιδινός Ιερομόναχος Νικόδημος Καρούσος, μαθητής του Βικέντιου Δαμοδού και ρήτωρ της Μ.τ.Χ.Ε., ο οποίος μάλιστα το 1788 είχε πάει στην Βιέννη για να εκδόσει την Δογματική, αφού είχε πάρει και την απαιτούμενη έγκριση από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, αλλά δεν πρόλαβε γιατί στις 18 Αυγούστου 1788 πέθανε. Ακόμη και ο Πατριάρχης Ιωακείμ ο Γ', ο οποίος είχε διαβάσει στην Βιέννη το χειρόγραφο της Δογματικής, κατέβαλε προσπάθειες για την έκδοσή της δίχως να επιτευχθεί το ποθούμενο. Ο λόγιος μητροπολίτης Θεσσαλιώτιδος Ιεζεκιήλ, ο οποίος θεωρεί τον Δαμοδό "εκ των πάνυ σοφών και μεγαλυτέρων του Γένους διδασκάλων" γράφει "η έκδοσις (της Δογματικής) μεγάλην θα περιάψη τιμήν εις τον εκδότην και ωφέλειαν εις τον πτωχόν κλάδον της Ορθοδόξου Δογματικής Θεολογίας". Το 1940 ο λόγιος Αγιοπαυλίτης αρχιμανδρίτης Λουκιανός Δεπούντης σε μία μελέτη του που περιγράφει την ανέκδοτη Δογματική του Δαμοδού εύχεται να βρεθεί ο Μαικήνας που θα κάνει αυτήν την έκδοση... Στην εκτενή Δογματική του ο Δαμοδός δεν γράφει κάτι δικό του, δεν αυτοσχεδιάζει, μπορεί να χρησιμοποιεί τις επιστημονικές μεθόδους της εποχής του, αλλά παρουσιάζει την διδασκαλία των Πατέρων, τους οποίους χαρακτηρίζει "φωστήρας, διδασκάλους και άκρους θεολόγους της Εκκλησίας". Θέτει ως προϋπόθεση της αληθινής, αυθεντικής θεολογήσεως την καθαρότητα της καρδίας, όχι σε ηθικιστικό αλλά σε οντολογικό επίπεδο, γιατί "οι καθαροί τη καρδία τον Θεόν όψονται" (Ματθ. 5,8). Ο Δαμοδός τονίζει ότι ο αληθής θεολόγος δεν είναι αυτός που μιλά διανοητικά, νοησιαρχιακά περί Θεού αλλά αυτός που έχει "πάσαν αρετήν και αγιότητα".


Ο Βικέντιος Δαμοδός (1700-1754), γεννήθηκε στα Χαυριάτα Παλλικής τη Κεφαλληνίας. Είναι ο Έλληνας θεολόγος, φιλόσοφος, νομικός που με το έργο και την διδασκαλία του γίνεται ο εισηγητής ενός διαφωτισμού στον ελληνικό χώρο πριν τον Διαφωτισμό της Ευρώπης (1789), ο όποιος μπορεί να χαρακτηριστεί ως ορθοδοξοπατερικός και που θα συνεχισθεί με τον Ευγένιο Βούλγαρη, τον Νικηφόρο Θεοτόκη, τον άγιο Κοσμά τον Αιτωλό και τους Κολλυβάδες Πατέρες. Σπουδάζει στην Δύση και ειδικά στην Βενετία και την Πάδοβα, κάτι συνηθισμένο για τους Έλληνες την εποχή της Τουρκοκρατίας, όπως είχε κάνει και ο άγιος Μάξιμος ο Βατοπαιδινός· αποδέχεται την σύγχρονη δυτική επιστημονική πρόοδο, αλλά μένει πιστός στην Ορθόδοξη Παράδοση και προσπαθεί να διαφυλάξει την συνέχειά της. Γράφει την ογκώδη Δογματική του -όλο το έργο διασώζεται στην Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου (χφ. 99-102)- που είναι μία επιστημονική Δογματική, η πρώτη που γράφεται κατά την Τουρκοκρατία ως απάντηση στην πρόκληση της εποχής του εξαιτίας της συνάντησης της Ορθόδοξης Παραδόσεως και της Δυτικής. Ως επιστήμονας εφαρμόζει πιστά τις επιστημονικές μεθόδους, παράλληλα όμως υπερασπίζεται την Πατερική Παράδοση και την Παλαμική θεολογία, αν και με λογικό, αποδεικτικό τρόπο και όχι εμπειρικό. Αναδεικνύει την σπουδαιότητα της διάκρισης ουσίας και ενέργειας στον Θεό θεωρώντας την ως το κατεξοχήν στοιχείο διαφοροποιήσεως της λατινικής Δύσης από την Ορθόδοξη Ανατολή. Παρόλες τις σπουδές του στην Δύση δεν αφομοιώνεται από το ουμανιστικό εκκοσμικευμένο πνεύμα, δεν έχει χάσει τα ορθόδοξα κριτήρια, την συναίσθηση της μοναδικότητας της Ορθόδοξης Παραδόσεως και της ετερότητάς της σε σχέση με την Δυτική. Στο έργο του βλέπουμε μία διαλεκτική αντιπαράθεση μεταξύ ανατολικής και δυτικής θεολογίας, ορθοδόξου Πατερικού φρονήματος και δυτικού νεωτεριστικού.






e-mail Facebook Twitter