Μετά τη γερμανική κατάκτηση το 1941, το σύνθημα του απελευθερωτικού μετώπου για μελλοντική λαοκρατία τέθηκε υπό αμφισβήτηση εκ των ένδον. Η πολιτική έναντι του μακεδονικού ζητήματος αποτέλεσε για τους αντιπάλους του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ αντικείμενο προπαγάνδισης, σε μία απόπειρα αυτών να υποσκάψουν την κομμουνιστική κυριαρχία.
Η προσπάθεια αποσταθεροποίησης των κομμουνιστών από τους Βρετανούς ακολούθησε την πεπατημένη, με επίγνωση ότι, στις συνθήκες κοινωνικής σύγκρουσης, το διακύβευμα ήταν η εξουσία. Με υλικό αυθεντικά ντοκουμέντα της εποχής, υφίστανται διαπραγμάτευση στο παρόν πόνημα το ζήτημα εθνικιστών ανταρτών στο "βουνό" στη δυτική Μακεδονία ανάμεσα στους κομμουνιστές, οι εμπλοκές με τους σλαβομακεδόνες, οι πολιτιστικές ταυτότητες, η εκφορά του λόγου.
Ο Αλέξανδρος Δάγκας γεννήθηκε το 1947 στην Αλεξάνδρεια Αιγύπτου. Σπούδασε ιστορία στην Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales στο Παρίσι. Σήμερα διδάσκει κοινωνική ιστορία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Έχει ασχοληθεί ερευνητικά με τα κοινωνικά και πολιτικά κινήματα (εργατικό κίνημα, μαζικά κινήματα) και με το εθνικό ζήτημα.