Το βιβλίο αυτό προσπαθεί να συνδυάσει μια εισαγωγή στις Βιολογικές Επιστήμες με τη Διδακτική της Βιολογίας. Ο τρόπος δόμησης της ύλης στο παρόν βιβλίο Βιολογίας (Μέρος Α΄), είναι διαφορετικός από αυτόν που ενδεχομένως συνηθίζεται: Ξεκινάει με μια εισαγωγή στην Εξέλιξη μέσω της Φυσικής Επιλογής και πάνω σε αυτήν τη βάση, δομείται η ύλη για τις επόμενες ενότητες. Χρησιμοποιεί δηλ. την Εξέλιξη ως την Ενοποιητική Θεωρία για τη Διδασκαλία της Βιολογίας, όπως προτείνουν σήμερα οι πιο έγκυρες επιστημονικές ενώσεις που ασχολούνται με τη διδασκαλία της Βιολογίας.
Για την συγγραφή του Α' μέρους, έλαβα υπ' όψη μου και τα εξής:
1. Το βιβλίο θα διαβαστεί και απο φοιτητές/τριες για τους οποίους η Βιολογία δεν είναι το βασικότερο αντικείμενο ενασχόλησης αλλά ένα βοηθητικό εργαλείο για την κατανόηση άλλων γνωστικών αντικειμένων.
2. Πολλά επί μέρους κεφάλαια, από τα θέματα των Βιολογικών Επιστημών, αποτελούν για τους μελλοντικούς παιδαγωγούς αντικείμενα της μελλοντικής τους διδασκαλίας. Θα κληθούν αργότερα λ.χ. να διδάξουν στα παιδιά για τα ζώα και τα φυτά: πού ζούν, τι συνήθειες έχουν και πώς σχετίζονται μεταξύ τους, πώς πολλαπλασιάζονται κ.ο.κ. Το στοιχείο αυτό ήταν αρκετά καθοριστικό στην επιλογή της παρούσας ύλης και κυρίως των κεφαλαίων της Συστηματικής Κατάταξης των Οργανισμών.
3. Υπάρχουν ανοιχτά ή εξειδικευμένα ζητήματα των Επιστημών της Αγωγής τα οποία προϋποθέτουν την εξοικείωση του φοιτητή/τριας με βασικές γνώσεις Βιολογίας ή Γενετικής. Η ανάγκη αυτή ήταν που υπαγόρευσε την υπαγωγή στην παρούσα ύλη των κεφαλαίων της Γενετικής τού Κυττάρου και της Κληρονομικότητας.
4. Θεώρησα, επίσης, απαραίτητο να συμπεριλάβω στην ύλη διδασκαλίας ενός εισαγωγικού μαθήματος Βιολογίας σε φοιτητές/τριες της Παιδαγωγικής Επιστήμης, ένα κεφάλαιο από τη «Βιολογία του Ανθρώπου»: αυτό του Νευρικού Συστήματος, μια και η Νευροβιολογία αποτελεί σήμερα μια γρήγορα αναπτυσσόμενη επιστήμη, της οποίας η συνεισφορά στην κατανόηση της νόησης, της συμπεριφοράς και της μάθησης, τείνουν να αποτελέσουν κάποιες από τις σπουδαιότερες προοπτικές των επιστημών του ανθρώπου για το πρώτο τέταρτο του 21ου αιώνα.
Το Β΄ μέρος του βιβλίου, είναι μια προσπάθεια να εισαγάγει τον φοιτητή και τον/την εκπαιδευτικό στις σύγχρονες απόψεις για τη Διδασκαλία της Βιολογίας. Η τελευταία, είναι να γνωστικό αντικείμενο που τείνει στις μέρες μας να ορθοποδίσει και να ανεξαρτοποιηθεί, δημιουργώντας το δικό της αυτόνομο πεδίο.
Κυριάκος Αθανασίου
Ο Κυριάκος Αθανασίου γεννήθηκε στο Μαυρομμάτι της Θήβας, όπου και πέρασε τα πρώτα σχολικά χρόνια. Τελείωσε το Λύκειο Αμαρουσίου και τις βασικές του σπουδές τις έκανε στο Πανεπιστήμιο Πατρών απ' όπου πήρε το πτυχίο Βιολογίας. Την περίοδο της χούντας έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Τορόντο του Καναδά. Στο διάστημα 1977-80, οπότε επέστρεψε στην Ελλάδα, ολοκλήρωσε τη διδακτορική του διατριβή στον Τομέα Βιολογίας του Κ.Π.Ε. "Δημόκριτος". Από το 1980 έως και το 1986 εργάσθηκε ερευνητής στο Κέντρο Βιολογικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, στους τομείς της Περιβαλλοντικής Γενετικής και Καρκινογένεσης. Από τη θέση του Επίκουρου Καθηγητή δίδαξε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Είναι καθηγητής στην Παιδαγωγική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης όπου διδάσκει Περιβαλλοντική Βιολογία και Αγωγή Υγείας.
