Δύο υπήρξαν κατά κύριο λόγο οι αφορμές που οδήγησαν στον σχεδιασμό και στην υλοποίηση των μετά χείρας τόμων: αφενός, η συνειδητοποίηση ότι τα τελευταία χρόνια η ελληνική λαογραφία έχει πραγματοποιήσει αλματώδεις προόδους, όχι μόνο επειδή διδάσκεται σε μεγάλο αριθμό τμημάτων και σχολών των ελληνικών ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, αλλά κυρίως, επειδή έχει ανανεωθεί θεματικά, θεωρητικά και μεθοδολογικά· αφετέρου, η έλλειψη από την ελληνική λαογραφική βιβλιογραφία ενός συλλογικού θεωρητικού έργου-εγχειριδίου για την εισαγωγή στη σπουδή της λαογραφικής επιστήμης στην Ελλάδα, κατά το προηγούμενο παράδειγμα ανάλογων επιστημονικών και εκδοτικών προσπαθειών του εξωτερικού, όπως αυτές που επιμελήθηκε για παράδειγμα ο κορυφαίος αμερικανός λαογράφος της εποχής μας καθηγητής Alan Dundes. Σε αυτό το πλαίσιο, αρχική μας σκέψη ήταν να ξεφύγουμε από την πρακτική ενός θεωρητικού, ιστορικού και μεθοδολογικού εισαγωγικού εγχειριδίου, που φέρει την υπογραφή ενός και μόνο ατόμου, και να κατανείμουμε την ύλη των δύο τόμων με τέτοιο τρόπο, ώστε και τη δυναμική της ελληνικής λαογραφίας να αποτυπώνει και την αναγκαία σε επιστημονικές προσεγγίσεις πολυφωνία να κατοχυρώνει.
