Η αρχαιολογική έρευνα στη Χώρα της Νάξου τα τελευταία 30 χρόνια έφερε στο φως σημαντικά κατάλοιπα της ελληνιστικής πόλης, κυρίως στην περιοχή που εκτείνεται βόρεια του μεσαιωνικού Κάστρου. Οι ανασκαφές είχαν σωστικό χαρακτήρα και πραγματοποιήθηκαν από την Αρχαιολογική Εταιρεία και την Αρχαιολογική Υπηρεσία.
Στη Γρόττα, περιοχή στη βόρεια ακτή της Χώρας, όπου έχουν αποκαλυφθεί αλλεπάλληλες φάσεις κατοίκησης από την προΐστορική εποχή έως την ύστερη αρχαιότητα ανασκάφηκε τμηματικά η λεγόμενη "Τετράγωνη Στοά". Χρονολογείται στην πρώιμη ελληνιστική εποχή και ταυτίζεται με την ελληνιστική αγορά, το κέντρο της οικονομικής και πολιτικής ζωής της πόλης, ενώ αμέσως ανατολικά της "Τετράγωνης Στοάς" στο οικόπεδο Βαζαίου έχουν βρεθεί κτιριακά λείψανα επίσης της πρώιμης ελληνιστικής εποχής, που πιθανώς έχουν σχέση με βιοτεχνικές δραστηριότητες, και δύο καλοκτισμένα πηγάδια της ύστερης κλασικής εποχής. Στο οικόπεδο Ζαφειρόπουλου σε απόσταση περίπου 30 μ. νοτιοδυτικά του οικοπέδου Βαζαίου και 40 μ. νοτιοανατολικά της"Τετράγωνης Στοάς" ανασκάφηκαν κτιριακά λείψανα της πρώιμης και ύστερης ελληνιστικής εποχής. Στη Γρόττα ήλθαν στο φως και άλλα αποσπασματικά κατάλοιπα, κυρίως δάπεδα και τμήματα τοίχων που χρονολογούνται στην ύστερη κλασική-πρώιμη ελληνιστική εποχή. Στο οικόπεδο Μανδηλαρά, που βρίσκεται στην περιοχή της Μέσα Γρόττας, στη Φουντάνα, αποκαλύφθηκε δρόμος πλάτους 3 μ. με κεντρικό αγωγό αποχέτευσης που οδηγούσε από το λόφο των Απλωμάτων στην κοίτη του ποταμού της Γρόττας με προσανατολισμό Β.-Ν. Ο δρόμος χρονολογείται στην ύστερη ελληνιστική-ρωμαΐκή εποχή, ενώ στην ύστερη ελληνιστική περίοδο ανάγεται και η πρωιμότερη φάση των οικιστικών λειψάνων που ανασκάφηκαν βόρεια του δρόμου. [...]
(από την εισαγωγή του βιβλίου)
