Η Αµερική έχει πληθώρα γεωοικονοµικών και γεωπολιτικών συµφερόντων στα Βαλκάνια, στη Μέση Ανατολή και στις ευρύτερες ευρασιατικές ζώνες της Κασπίας και του Καυκάσου, και είναι αυτά ακριβώς τα συµφέροντα τα οποία καθορίζουν την πολιτική και στρατιωτική της στρατηγική σ’ αυτές τις περιοχές.
Ποια ακριβώς είναι όµως αυτά τα συµφέροντα και ποιες είναι οι στρατηγικές που χρησιµοποιούνται, προκειµένου να τα διασφαλίσουν και να τα προωθήσουν παραπέρα; Εξετάζοντας την ισορροπία ισχύος µεταξύ Αµερικής, ΕΕ και «κρατών-κλειδιών» (Γερµανίας, Γαλλίας, Ρωσίας, Κίνας, Αγγλίας) στην Ευρασία, ο Βασίλης Φούσκας παρουσιάζει µία εµπεριστατωµένη κριτική της αµερικανικής εξωτερικής πολιτικής και των κινήτρων της.
Η βασική επιχειρηµατολογία του συγγραφέα είναι ότι µερικοί από τους πιο θεµελιακούς στόχους της Αµερικής είναι: α) Ο έλεγχος των γεωγραφικών ζωνών που είναι πλούσιες σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο, β) η ασφαλής µεταφορά ενέργειας στις δυτικές αγορές σε σταθερές τιµές σε δολάρια και γ) ο στρατηγικός περιορισµός, αλλά όχι εκµηδένιση, των ευρασιατικών ανταγωνιστών της Αµερικής (Ρωσίας, Κίνας, Γερµανίας, Γαλλίας).
Ο Φούσκας εµπεδώνει έτσι τη θέση ότι η αµερικανική εξωτερική πολιτική µετά τον Ψυχρό Πόλεµο είναι δοµηµένη γύρω από τον στόχο της διατήρησης µιας στρατηγικής συµµαχίας µε τα «κράτη-κλειδιά» ενοποιώντας τα Βαλκάνια και την ευρύτερη Μέση Ανατολή κάτω από µία «στρατηγική οµπρέλα» και ενάντια στους ιδεατούς ή πραγµατικούς εχθρούς της («τροµοκρατία», «κράτη-παρίες» κ.λπ.). Αυτή η στρατηγική συνάδει προς τις οικονοµικές, αµυντικές και γεωπολιτικές ανάγκες της Αµερικής δίνοντάς της ταυτόχρονα τη δυνατότητα διατήρησης της υποτέλειας των συµµάχων της, µπλοκάροντας έτσι την ανάδυση ενός κυρίαρχου εναλλακτικού συνασπισµού εξουσίας στην Ευρασία, ο οποίος και θα µπορούσε να υπονοµεύσει την αµερικανική ηγεµονία.
Αλλά ποιες είναι οι ιδιαίτερες στρατηγικές που επεξεργάστηκε η ΕΕ µέχρι τώρα, προκειµένου να αντιµετωπίσει τον αµερικανικό ηγεµονισµό; Έχει διέλθει η αµερικανική εξωτερική πολιτική κάποια διαρθρωτική και στρατηγική µεταβολή µετά το τέλος του Ψυχρού Πολέµου ή ακόµα και µετά την 11ηΣεπτεµβρίου 2001; Ποιοι είναι οι ρόλοι της Γερµανίας, της Γαλλίας, της Αγγλίας και της Τουρκίας και πώς επηρεάζεται το ισοζύγιο δύναµης από τις σχέσεις ΕΕ-Κύπρου;
H σηµαντική αυτή µελέτη του συγγραφέα απαντά σ’ αυτά τα ερωτήµατα και επιχειρηµατολογεί µε σαφήνεια υπέρ του σχηµατισµού ενός σοσιαλδηµοκρατικού, µη ηγεµονικού συνασπισµού εξουσίας στην Ευρασία, ο οποίος και θα είναι ικανός να αντισταθεί στον αµερικανικό ηγεµονισµό και στην αχαλίνωτη αλαζονεία.
Ένα προφητικό βιβλίο σταθµός για την κρίση του ΝΑΤΟ, για το Κυπριακό και τις εξελίξεις στην ευρύτερη Μέση Ανατολή.
Περιεχόμενα:
Κεφάλαιο 1. Εισαγωγή
- Η ρεαλιστική σκακιέρα
- Η δοµή του βιβλίου
- Παγκοσµιοποίηση και ευρωπαϊκή ολοκλήρωση
Κεφάλαιο 2. Η νέα γεωπολιτική του φυσικού αερίου και του πετρελαίου
- Η δεκαετία του 1990:Tα χρόνια του πανδαιµονίου
- Συγκρουόµενα συµφέροντα: Προγράµµατα εκµετάλλευσης πετρελαίου και φυσικού αερίου στην Ευρασία
- Τέλος του Ψυχρού Πολέµου;
Κεφάλαιο 3. H πολιτική του «σηµαδεµένου»
- Το «νέο στρατηγικό δόγµα» του ΝΑΤΟ
- Ζητήµατα της «πολυδιάστατης γεωµετρίας»
- Πολιτικοί, ηθικοί και νοµικοί γρίφοι: Ο πόλεµος του Κοσσυφοπεδίου
- Αµερικανικές επιτυχίες
- Μουσουλµάνοι, χριστιανοί και εξωτερική πολιτική
- Τα όρια του ΝΑΤΟ
Κεφάλαιο 4. Διλήµµατα της Εγγύς και της Μέσης Ανατολής
- Η «βόρεια διάταξη του ΝΑΤΟ» και η ελληνοτουρκική διάσταση
- Η αραβοϊσραηλινή σύγκρουση
- Σύγκρουση για την Κύπρο
- Προς το καλοκαίρι του 1974 και µετά
Κεφάλαιο 5. Τουρκικά ζητήµατα για τη Δύση
- Μια δηµοκρατία καθοδηγούµενη από τον στρατό και χρησιµοποιούµενη ως τέτοια
- ΗΠΑ και το «τουρκικός στρατηγικός µοχλός» (Turkish pivot)
- Συνοψίζοντας το ρεαλιστικό παιχνίδι
Κεφάλαιο 6. Ευρασιατικά παίγνια σχετικά µε την ευρωπαϊκή προοπτική της Κύπρου
- Σχέσεις Κύπρου-ΕΕ και η πρωτοκαθεδρία της Γερµανίας
- Επιφυλακτική αµερικανική υποστήριξη σε Γερµανία και Ελλάδα
- Ελληνικά και τουρκικά επιχειρήµατα
- Στρατιωτική διπλωµατία από τον «τουρκικό στρατηγικό µοχλό»
Κεφάλαιο 7. Συµπεράσµατα
- Η αµερικανική πολιτική στην Ευρασία: Μία αξιολόγηση
- Προς µία δι-ευρασιατική σύµβαση υπό την εγγύηση των ευρασιατικών δυνάµεων
- Ξανακατακτώντας την Αµερική
Βιβλιογραφία
Ευρετήριο ελληνικών επιστηµονικών όρων, κυρίων ονοµάτων και εννοιών
Ευρετήριο ξένων επιστηµονικών όρων, κυρίων ονοµάτων και εννοιών
Χάρτες
- Αγωγοί πετρελαίου και φυσικού αερίου
- Η διευρυµένη Ευρωπαϊκή Ένωση
Κριτικές:
Ένα προφητικό βιβλίο για τη κρίση του ΝΑΤΟ, για το Κυπριακό και τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή. Η Αµερική έχει πληθώρα γεω-οικονοµικών και γεω-πολιτικών συµφερόντων στα Βαλκάνια, τη Μέση Ανατολή και στις ευρύτερες Ευρασιατικές ζώνες της Κασπίας και του Καυκάσου, και είναι αυτά ακριβώς τα συµφέροντα τα οποία καθορίζουν τη πολιτική και στρατιωτική της στρατηγική σ’ αυτές τις περιοχές.
Ποια ακριβώς είναι όµως αυτά τα συµφέροντα και ποιες είναι οι στρατηγικές που χρησιµοποιούνται προκειµένου να τα διασφαλίσουν και να τα προωθήσουν παραπέρα; Εξετάζοντας την ισορροπία ισχύος µεταξύ Αµερικής, ΕΕ και «κρατών- κλειδιά» (Γερµανία, Γαλλία, Ρωσία, Κίνα, Αγγλία) στην Ευρασία, ο Βασίλης Φούσκας παρουσιάζει µία εµπεριστατωµένη κριτική της Αµερικανικής εξωτερικής πολιτικής και των κινήτρων της.
Η βασική επιχειρηµατολογία του συγγραφέα είναι ότι µερικοί από τους πιο θεµελιακούς στόχους της Αµερικής είναι (α) ο έλεγχος των γεωγραφικών ζωνών που είναι πλούσιες σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο, (β) η ασφαλής µεταφορά ενέργειας στις Δυτικές αγορές σε σταθερές τιµές και (γ) ο στρατηγικός περιορισµός, αλλά όχι εκµηδένιση, των Ευρασιατικών ανταγωνιστών της Αµερικής (Ρωσία, Κίνα, Γερµανία, Γαλλία). Ο Φούσκας εµπεδώνει έτσι τη θέση ότι η Αµερικανική εξωτερική πολιτική µετά το Ψυχρό Πόλεµο είναι δοµηµένη γύρω από το στόχο της διατήρησης µιας στρατηγικής συµµαχίας µε τα «κράτη-κλειδιά», ενοποιώντας τα Βαλκάνια και την ευρύτερη Μέση Ανατολή κάτω υπό µία «στρατηγική οµπρέλα» και ενάντια στους ιδεατούς ή πραγµατικούς εχθρούς της («τροµοκρατία», «κράτη-παρίες» κλπ.). Αυτή η στρατηγική συνάδει προς τις οικονοµικές, αµυντικές και γεω-πολιτικές ανάγκες της Αµερικής, δίνοντάς της ταυτόχρονα τη δυνατότητα διατήρησης της υποτέλειας των συµµάχων της, µπλοκάροντας έτσι την ανάδυση ενός κυρίαρχου εναλλακτικού συνασπισµού εξουσίας στην Ευρασία, ο οποίος και θα µπορούσε να υπονοµεύσει την Αµερικανική ηγεµονία.
Αλλά ποιες είναι οι ιδιαίτερες στρατηγικές που επεξεργάστηκε η ΕΕ µέχρι τώρα προκειµένου να αντιµετωπίσει τον Αµερικανικό ηγεµονισµό; Έχει διέλθει η Αµερικανική εξωτερική πολιτική κάποια διαρθρωτική και στρατηγική µεταβολή µετά το τέλος του Ψυχρού Πολέµου ή, ακόµα, και µετά τις 11 Σεπτεµβρίου 2001; Ποιοι είναι οι ρόλοι της Γερµανίας, της Γαλλίας, της Αγγλίας και της Τουρκίας και πως επηρεάζεται το ισοζύγιο δύναµης από τις σχέσεις ΕΕ-Κύπρου;
Η σηµαντική αυτή µελέτη του συγγραφέα απαντά σ’ αυτά τα ερωτήµατα και επιχειρηµατολογεί µε σαφήνεια υπέρ του σχηµατισµού ενός σοσιαλδηµοκρατικού, µη-ηγεµονικού συνασπισµού εξουσίας στην Ευρασία, ο οποίος και θα είναι ικανός να αντισταθεί στον Αµερικανικό ηγεµονισµό και την αχαλίνωτη αλαζονεία.
«Επιτέλους, ένας εξαιρετικός δυναµίτης στη ΜΕΓΑΛΗ ΣΚΑΚΙΕΡΑ του Zbigniew Brzezinski, γραµµένος µε νεύρο και εξυπνάδα»,
Donald Sassoon, Καθηγητής Συγκριτικής Ευρωπαϊκής Ιστορίας, Queen Mary College, University of London
«Χάρη στις ΖΩΝΕΣ ΠΟΛΕΜΟΥ διαθέτουµε τώρα µία νέα πολύτιµη ερµηνεία της µετα-ψυχροπολεµικής εξωτερικής πολιτικής της Αµερικής, η οποία και ταρακουνάει τις βάσεις του Αµερικανικού πολιτικού κατεστηµένου»
Ευάγγελος Κουφουδάκης, Καθηγητής και Επιµελητής Emeritus, Indiana, University-Purdue University, Fort Wayne και Πρύτανης, Intercollege, Λευκωσία
«Μία πρωτότυπη ερµηνεία της Αµερικανικής εξωτερικής πολιτικής σ’ αυτό που ο συγγραφέας ονοµάζει ‘Ευρασιατική ζώνη της Βαλκανικής και της ευρύτερης Μέσης Ανατολής»
Stevan K. Pavlowitch, Καθηγητής Emeritus της Βαλκανικής Ιστορίας, University of Southampton
Μη Διαθέσιμο
