...Η μέθοδος του Αντόρνο δεν είναι αποκλειστικώς "εκ των κάτω", αλλά προκύπτει συγχρόνως, και από τη μέθοδο "εκ των άνω". Ο ίδιος επιστρέφει στην πάλαιαν αντίληψη περί της ανιδιοτέλειας της τέχνης, όχι όμως από ρομαντική νοσταλγία παρωχημένων αισθητικών θεωριών, αλλά από αντίδραση προς το ωμό πνεύμα του βιομηχανοποιημένου και εμπορευματοποιημένου πολιτισμού. Αυτή η εν μέρει επιστροφή του Αντόρνο στο δόγμα "η τέχνη για την τέχνη" συντελείται ύστερα από κριτική θεώρηση παλαιών και νέων αισθητικών δεδομένων και προϋποθέτει βαθιά γνώση των συνθηκών δημιουργίας τους, κατά την αξιολόγηση των καλλιτεχνικών μορφών ως προς τη διαχρονική τους διάσταση και την εξελικτική πορεία τους. Πρόκειται για τη διαλεκτική κίνηση του στοχασμού του Αντόρνο μέσα από τα διαχρονικά πολιτιστικά φαινόμενα. Έτσι, δικαιώνεται ένα μέρος της παλαιάς αισθητικής, εκείνο, δηλαδή, διά του οποίου καλλιεργήθηκε η υψηλή ιδεατής ανιδιοτέλειας και της αυτονομίας της. Η δικαίωση αυτή αποτελεί μιαν έκφραση ρωμαλέου στοχασμού δυνάμενου να συλλαμβάνει τα καλλιτεχνικά φαινόμενα και ως αυτόνομα και ως κοινωνικά, χωρίς απολυτοποίηση της μιας από τις δύο διαστάσεις τους. Άλλωστε, στην κοινωνιολογία του Αντόρνο, η αισθητική κατέχει σημαντική θέση, καθ' όσον χρησιμεύει ως εργαλείο κοινωνικής ανάλυσης, αντίθετα προς την φιλοσοφία του της νέας μουσικής, όπου η μουσική ανάλυση ακολουθείται πάντοτε από κοινωνιολογικές θεωρήσεις.
Περιέχονται τα κείμενα:
- Πρόλογος
- Πρόλογος της συγγραφέως
- Εισαγωγή
- Η αισθητική στον εικοστό αιώνα
Κεφάλαιο πρώτο
- Βιογραφικά του Αντόρνο
- Επίμετρο
- Προβλήματα μεθοδολογίας στην φιλοσοφία του Αντόρνο
Κεφάλαιο δεύτερο
- Θεμελειώδεις έννοιες της φιλοσοφίας του Αντόρνο
- Η αρνητική διαλεκτική
- Επίμετρο
- Το γενικό και το μερικό
- Ο διπλός χαρακτήρας της τέχνης
- Επίμετρο
- Η έννοια της γνώσης στην αισθητική θεωρία του Αντόρνο
- Ο αινιγματικός χαρακτήρας του έργου τέχνης
- Ο όρος "κατάφαση"
- Επίμετρο
- Η έννοια της κυριαρχίας του ανθρώπου πάνω στη φύση
- Μουσική κυριάρχηση των φυσικών ήχων
- Η έννοια της τάξης (Ordnung)
- Ουτοπία
- Ο όρος "αστερισμός" (Konstellation)
- Επίμετρο
Κεφάλαιο τρίτο
- Οι συνθέτες Σένμπεργκ και Στραβίνσκι ως εκπρόσωποι της νέας μουσικής, κατά τον Αντόρνο
- Επίµετρο
Kεφάλαιο τέταρτο
- Η Επίδραση του Αντόρνο στο μυθιστόρημα του Thomas Mann, Doctor Faustus
- Επίμετρο
- Συμπεράσματα
- Βιβλιογραφία
- Βιβλία
- Μελέτες
- Μεταφράσεις
Πίνακας κυρίων ονομάτων
Η Χαρά Τόμπρα, (το γένος Λαγοπάτη) γεννήθηκε στην Αθήνα. Η philosophia perennis υπήρξε πάντοτε γι' αυτήν βίωμα και πόλος έλξης του ενδιαφέροντός της, όπως και η ερμηνεία της ασαφούς εικόνας της περιρρέουσας κοινωνικής πραγματικότητας που κυριάρχησε κατά τον περασμένο αιώνα και εξακολουθεί να υφίσταται και σήμερα. Η συγγραφέας σπούδασε στο Τμήμα Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και είναι Διδάκτωρ Φιλοσοφίας. Έχει δημοσιεύσει πολλά δοκίμια, κυρίως με θεματική από την αισθητική και την φιλοσοφία της μουσικής, καθώς και μεταφράσεις από τα Γερμανικά με ανάλογο περιεχόμενο όπως λ.χ. το σύγγραμμα του Θρασύβουλου Γεωργιάδη "Ο Ελληνικός ρυθμός". Σπούδασε πιάνο στο Ωδείο Αθηνών (τάξεις Αντωνίου Σκόκου και Σπύρου Φαραντάτου), στη Βιέννη (Bruno Seidlhofer), καθώς και στην Κρατική Μουσική Ακαδημία της Κολωνίας (τάξη Heinz Schroter) με υποτροφία του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών. Έχει πραγματοποιήσει ως σολίστ και με τη συνεργασία του συζύγου της βιολονίστα Σπύρου Τόμπρα, πολλές συναυλίες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό (Ευρώπη, Β. και Ν. Αμερική, Ασία). Ως καθηγήτρια του Ωδείου Αθηνών δίδαξε εκεί πιάνο και πιανιστική παιδαγωγία για μεγάλο χρονικό διάστημα.
