Η αστική ευθύνη του κράτους μέλους της Ε.Ε για τις παραβάσεις του ενωσιακού δικαίου και η ένταξη της στην εθνική έννομη τάξη

Με την παρούσα μελέτη αναλύεται η αστική ευθύνη του κράτους μέλους της Ε.Ε. και η ένταξή της στην εθνική μας έννομη τάξη. Ειδικότερα εξηγείται η θεμελιώδης σημασία της αστικής ευθύνης του Δημοσίου για το κράτος δικαίου και για την εφαρμογή της αρχής της νομιμότητας στη δράση της διοίκησης. Η αποκατάσταση της ζημίας, υλικής και ηθικής, που προκαλείται σε κάποιον από τις παράνομες πράξεις και παραλείψεις κάποιου άλλου μέρους είναι από τους βασικότερους πυλώνες μιας ευνομούμενης κοινωνίας. Σήμερα, που το ενωσιακό δίκαιο επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό το εθνικό δίκαιο, η αστική ευθύνη εξελίσσεται προσπαθώντας να ανταποκριθεί τόσο στα εχέγγυα της έννοιας του κράτους δικαίου, όπως το παραδοσιακό εθνικό κράτος την έχει ορίσει, όσο και στις απαιτήσεις και τις προκλήσεις της νέας έννομης τάξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η νομική θεωρία και η νομολογία έχει μελετήσει ενδελεχώς τον θεσμό της αστικής ευθύνης του Δημοσίου κατά το ελληνικό δίκαιο. Η παρούσα μελέτη έχει ως στόχο να εμβαθύνει σε ζητήματα που αφορούν στην αστική ευθύνη του κράτους μέλους για παραβάσεις του δικαίου της Ε.Ε. και να ερευνήσει τη θεωρητική και νομολογιακή εφαρμογή της τελευταίας στην Ελλάδα, στο πλαίσιο του ελληνικού συστήματος αστικής ευθύνης του Δημοσίου. Στη μελέτη γίνεται λεπτομερειακή και πλήρης κατά το δυνατό περιγραφή της νομολογίας του ΔΕΕ στο θέμα της αστικής ευθύνης, ώστε ο αναγνώστης να είναι σε θέση να γνωρίζει ποιο είναι το πρωτογενές νομολογιακό υλικό του ΔΕΕ. Σε αυτή την προσπάθεια αναλύεται από τον συγγραφέα σύντομα και το εθνικό δίκαιο για την αστική ευθύνη του Δημοσίου, ώστε να είναι ο αναγνώστης σε θέση να αντιπαραβάλει το ενωσιακό νομολογιακό κεκτημένο με το εθνικό δίκαιο. Απόλυτα αναγκαία και χρήσιμη κρίνεται και η συνοπτική περιγραφή του δικαίου αστικής ευθύνης για παραβάσεις της ίδιας της Ε.Ε., καθώς και οι σχετικές δυνατότητες αποζημίωσης από το ΕΔΔΑ και την ΕΣΔΑ, όχι μόνο για λόγους πληρότητας αλλά και για λόγους ουσίας, καθώς ο μελετητής είναι σε θέση με την αντιπαραβολή αυτή να εντάξει την αστική ευθύνη του κράτους μέλους για παραβάσεις του δικαίου της Ε.Ε.. μέσα στο σύνολο μιας ευρωπαϊκής έννομης τάξης που συμπλέκεται και διαπλέκεται. Πρόκειται για μία πολύ χρήσιμη και επίκαιρη μονογραφία, καθώς η αστική ευθύνη του Δημοσίου για τις παραβάσεις του ενωσιακού δικαίου 21 χρόνια μετά την απόφαση Francovich παραμένει ένας ραγδαία εξελισσόμενος τομέας του δικαίου, ο οποίος ακριβώς επειδή έχει πολύ σημαντικές νομικές, πολιτικές και κοινωνικές συνέπειες βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος κάθε νομικού, εφαρμοστή του δικαίου.