«Ο έφηβος τη ρώτησε, αυτήν που δεν είχε κλείσει ακόμα τα σαράντα και παρέμενε η ωραία του χωριού και εν ανάγκη και της πόλης, γιατί δεν είχε προβάλει με κάποιον τρόπο, όχι, με τον δικό της τρόπο, αντίσταση στο Ράιχ των εγκληματιών. Αυτό διατυπώθηκε σαν ερώτηση, ήταν όμως ψόγος, σκληρός, άγριος, επειδή αφενός ήμουν θρασύς, κυρίως όμως επειδή δεν μπορούσα να καταλάβω κι επειδή ένιωθα έναν θυμό που δεν έχει κοπάσει μέχρι σήμερα.
Θα μπορούσα να αποπάρω και κάποιον άλλο από την οικογένεια ή και εκτός οικογένειας. Μόνο που δεν ήξερα ποιόν, κι όλα τα ξεσπάσματά μου είχαν σαν μοναδικό θύμα, τότε τουλάχιστον, την αθώα μητέρα μου. Δεν απαντούσε, σταύρωνε μόνο βουβά τα χέρια. Και μετά έβαζε τα κλάματα, χωρίς να βγάζει κουβέντα, σιγόκλαιγε, έκλαιγε με λυγμούς μπροστά στον επίδοξο δικαστή της. Και οι λυγμοί της δεν θα σταματήσουν ποτέ».
Η εσωτερική επιταγή για εκδίκηση, και στο φόντο μια τύψη, κινεί τον ήρωα στο πιο πρόσφατο έργο του Πέτερ Χάντκε, που κυκλοφόρησε λίγο μετά την απονομή του Νόμπελ Λογοτεχνίας 2019. Η περιπλάνησή του στον κόσμο συνεχίζεται με έναν καινούργιο σκοπό: να εκδικηθεί μια δημοσιογράφο που ζει κάπου εκεί κοντά. Σε άρθρο της πριν από χρόνια είχε προσβάλει την «αγία μητέρα» του αφηγητή υποστηρίζοντας ψευδώς ότι όταν η Αυστρία προσαρτήθηκε στο Τρίτο Ράιχ αυτή ζητωκραύγαζε τον Χίτλερ.
Όλα δείχνουν ότι η πολιτική βεβήλωση της μητρικής μνήμης οδηγεί τον γιο στον φόνο. Ή μήπως όχι; Μήπως είμαστε αφελείς, όπως οι μαθητές του Ιησού που πήραν κατά λέξη την προτροπή του να εξοπλιστούν με μια δεύτερη μάχαιρα ενόψει των παθών; Το σχετικό χωρίο του Λουκά δίνει εξάλλου και τον τίτλο του βιβλίου. Το ταξίδι του ήρωα εξελίσσεται σε οδοιπορικό στη σημερινή κοινωνία/γεμάτο υπαινιγμούς για τις ανθρώπινες σχέσεις, τη διαστροφή της πολιτικής και της δικαιοσύνης, τη νέα Ιερά Εξέταση του πολιτικά ορθού.
Ο Πέτερ Χάντκε γεννήθηκε το 1942 στην Καρινθία της Αυστρίας, στα σύνορα με τη Σλοβενία. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο του Γκρατς. Το 1963-1964 συνεργάστηκε με το περιοδικό Manuskripte. Για το έργο του τιμήθηκε με τα βραβεία Μπύχνερ (1973) και Κάφκα (1979). Έφυγε από την Αυστρία το 1985 και έκτοτε ζει στη Γαλλία. Έχει γράψει θεατρικά έργα, δοκίμια και σενάρια για τον κινηματογράφο και έχει συνεργαστεί με τον γνωστό σκηνοθέτη Βιμ Βέντερς. Έργα του που έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά: "Βρίζοντας το κοινό", "Η απουσία", "Η αγωνία του τερματοφύλακα πριν από το πέναλτι", "Η αριστερόχειρη γυναίκα", "Αμέριμνη δυστυχία", "Λάθος κίνηση", "Η ώρα της αληθινής αίσθησης", "Σύντομο γράμμα για έναν μακρύ αποχαιρετισμό", "Ο Κινέζος του πόνου", "Δοκίμιο για το τζουκ-μποξ", "Περί επιτυχημένης μέρας", "Περί κοπώσεως", "Ρωτώντας με δάκρυα στα μάτια".
(φωτογραφία: Isolde Ohlbaum)
