Τι είναι η ειρωνεία; Ποιες είναι οι μορφές που παίρνει; Ποιες, επίσης, είναι οι παγίδες που στήνει αλλά και την απειλούν; Ερωτήσεις πολύ λεπτές, στις οποίες ο συγγραφέας απαντά, όχι χωρίς ειρωνεία, με τη βοήθεια πάμπολλων παραδειγμάτων που δείχνουν την απέραντη μουσική και φιλοσοφική του παιδεία.
Συνοπτικά, τι είναι η ειρωνεία, αν όχι η συνείδηση αλλά συνείδηση ήσυχη και χαρούμενη, ευδιάκριτη από την υποκρισία; Δεν υπάρχει χιούμορ χωρίς αγάπη, ούτε ειρωνεία χωρίς ευθυμία. Η ειρωνεία, κοντολογίς, σώζει ό,τι γίνεται να σωθεί. Για τις ψευδαισθήσεις είναι θανατηφόρα· παντού στήνει τον αραχνοΰφαντο ιστό της, όπου πιάνονται οι σχολαστικοί, οι ματαιόδοξοι και οι γελοίοι. "Ειρωνεία, ελευθερία αληθινή!" αναφωνεί ο Προυντόν από το κελί του στην Αγία Πελαγία.
Η ειρωνεία θέτει τα πάντα σε αμφισβήτηση· με τα αδιάκριτα ερωτήματά της καταστρέφει κάθε ορισμό, ενοχλεί κάθε στιγμή την πομπώδη σχολαστικότητα που κλείνεται μέσα στους αυτάρκεις συλλογισμούς της. Χάρη στην ειρωνεία η σκέψη αναπνέει πιο ανάλαφρα, καθώς αναγνωρίζει το είδωλό της, που κινείται γοργά και τρίζει τα δόντια, μέσα στον καθρέφτη του στοχασμού.
Ο Βλαντιμίρ Γιανκέλεβιτς γεννήθηκε το 1903 στην πόλη Μπουρζ της κεντρικής Γαλλίας από Ρωσοεβραίους γονείς. Σπούδασε στην Ecole Normale Superieure στο Παρίσι και το 1927 εγκαταστάθηκε στην Πράγα, όπου εργάστηκε ως καθηγητής στο Ινστιτούτο Γαλλικού Πολιτισμού. Στη συνέχεια εκπόνησε και εξέδωσε τη διατριβή του, με τίτλο Η Οδύσσεια της συνείδησης στην όψιμη φιλοσοφία του Σέλινγκ. Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Γιανκέλεβιτς ήταν αναγκασμένος να ζει στην παρανομία για να ξεφύγει από την καταδίωξη των ναζιστών. Πολλοί μελετητές του υποστηρίζουν ότι η εμπειρία του πολέμου επηρέασε βαθιά την εξέλιξη του στοχασμού του, ιδιαίτερα στα θέματα της ευθύνης και του θανάτου, καθώς και τις πολιτικές του επιλογές. Το 1951 έγινε καθηγητής στην έδρα της Ηθικής Φιλοσοφίας στη Σορβόνη, όπου και παρέμεινε μέχρι το 1977. Πέθανε στο Παρίσι το 1985. Μερικά από τα πιο σημαντικά έργα του είναι τα εξής: "Ανρί Μπερξόν", "Ο θάνατος", "Το παράδοξο της ηθικής", "Πρώτη φιλοσοφία: εισαγωγή σε μια φιλοσοφία του 'σχεδόν'" και "Η ειρωνεία", που έχει μεταφραστεί στα ελληνικά.
