Τούτη η μελέτη γράφτηκε από τον Γ. Πλεχάνωφ το 1894 και πρωτοδημοοιεύτηκε το 1895 οτην Πετρούπολη με τίτλο "Η Εξέλιξη της Μονιστικής Αντίληψης της Ιστορίας" και με το ψευδώνυμο Ν. Μπελτώφ. Ο συγγραφέας της παρακινήθηκε να γράψει αυτό το βιβλίο από τα εναντίον τον μαρξισμού άρθρα τον Ν. Κ. Μιχαηλόφσκι, ενός από τους κύριους θεωρητικούς των ναρόντνικων, που δημοσιεύτηκαν στο "Ρωσικό Πλούτο", το μηνιάτικο περιοδικό του κινήματός τους. Ήδη πριν από τη δημοσίευση αυτών των άρθρων ο Πλεχάνωφ σχεδίαζε να γράψει μια εκτεταμένη εργασία για την υλιστική αντίληψη της ιστορίας στην οποία θα ανέπτυσσε τις αρχές του διαλεκτικού υλισμού και θα κριτίκαρε την ιδεαλιστική θεωρία των ναρόντνικων. [...]
(από το σημείωμα της ρωσικής έκδοσης)
