Η Λάστα και τα μνημεία της ή Λάστας πανόραμα

Ένα πολύτιμο έργο, η "Λάστα και τα μνημεία της ή Λάστας πανόραμα", του αείμνηστου λαογράφου Νικολάου Λάσκαρη, που για πολλές δεκαετίες ήταν εξαντλημένο, ξαναβλέπει το φως από τις εκδόσεις "Βιβλιοπανόραμα", καθώς έχει πολλά ακόμη να προσφέρει στη γνώση και στην έρευνα της λαογραφίας και της ιστορίας τόσο της Ηλείας, όσο και της ευρύτερης Πελοποννησιακής περιοχής. Μέσα στις αρχικές 1.250 σελίδες του κρύβονται ατίμητοι πνευματικοί θησαυροί, λαογραφικοί και ιστορικοί, ένας μεγάλος όγκος ηθών και εθίμων του 19ου και των πρώτων δεκαετιών του 20ού αιώνα. Ενδεικτικά σημειώνουμε ότι το δίτομο έργο περιέχει περιγραφές: 1) Ελληνικών παιχνιδιών, 2) ηθών και εθίμων, 3) γάμων με παλαιά τραγούδια, 4) κηδειών μετά συγκινητικών μοιρολογίων, 5) κείμενα περί γεννήσεων και βαπτίσεων, 6) μύθους και παραδόσεις περί νεράιδων, στοιχειών, τύχης ή μοίρας, 7) αρχαίους μύθους από την ελληνική μυθολογία 8) αινίγματα και γρίφους, 9) περί Λασταίων Κλεφτών με πολλά ιστορικά ανέκδοτα το τι υπέφεραν οι πρόγονοί μας από τους Τούρκους, 10) οδοιπορικές εντυπώσεις από τη Γορτυνία, την υπόλοιπη Αρκαδία, την Ηλεία και τη Μεσσηνία, 11) πάνω από 2.000 παροιμίες, 12) χαρακτήρες ανθρώπων, 13) περί τα 600 δημοτικά τραγούδια, μεταξύ αυτών 40 ανέκδοτα Κολοκοτρωνέικα και πολλά άλλα Κλέφτικα (ηρωικά) και ιστορικά, 14) λιανοτράγουδα, 15) εντυπώσεις από Γορτυνιακά, Αρκαδικά, Ηλειακά και Μεσσηνιακά τοπία, 16) περί του σεισμού στο Χάβαρι Ηλείας (1909), 17) παλαιά έγγραφα, 18) για τη Γορτυνία διά μέσου των αιώνων, 19) περί δημοσίας εκπαιδεύσεως και πολλά άλλα θέματα. Όλα μοναδικής αξίας, αποστάλαγμα της 60χρονης επιτόπιας έρευνας του Νικολάου Λάσκαρη πάνω στα λαϊκά ίχνη της Γορτυνίας αλλά και της Ηλείας.