Η νοσταλγία της πραγματικότητας

"Από τότε που πλημμυρίσαμε από καλά βιβλία χάθηκαν τα ξεχωριστά βιβλία, τα βιβλία που αισθανόμαστε πως είναι σημαντικό και προσπαθούμε να εξηγήσουμε γιατί, συζητώντας με άλλους... Τα καλά βιβλία είναι σαν τα καλά παιδιά: φρόνιμα, υπάκουα, επιμελή και, εννοείται, αφόρητα βαρετά. Όπως τα καλά παιδιά, έτσι και τα καλά βιβλία δεν αμφισβητούν ουσιαστικό τον κόσμο στον οποίο πρόκειται να ενταχθούν και, ακόμα και όταν δυσφορούν γι' αυτόν, το εκφράζουν με τρόπους προαποφασισμένους, εγκεκριμένους και υπαγορευμένους απ' αυτόν ακριβώς τον κόσμο. Δεν έχουν εκείνη την τρέλα, εκείνη την απρόβλεπτη, παρεκκλίνουσα ή παραβατική συμπεριφορά που μπορεί και να δείχνει υγεία..." Ο παρών τόμος περιέχει λογοτεχνικές κριτικές και δοκίμια του Δημοσθένη Κούρτοβικ που καλύπτουν την περίοδο 2002 - 2013. Τα δοκίμια είναι συγκεντρωμένα σε ξεχωριστή ενότητα: θέλησε ο συγγραφέας να διευκολύνει όσους αναγνώστες ενδιαφέρονται για τη λειτουργία της λογοτεχνίας και τον διάλογό της με τον κόσμο ή με άλλα πολιτισμικά φαινόμενα, αλλά όχι απαραίτητα για καθένα από τα βιβλία. Από τις κριτικές επέλεξε όσες αναφέρονται στην ελληνική πεζογραφία και από τα δοκίμια όσα συζητούν λογοτεχνικά φαινόμενα και επιδίωξε, γενικά, μιαν ισορροπία ανάμεσα στη λογοτεχνική αξία των βιβλίων, την αντιπροσωπευτικότητα τους για τα διάφορα ρεύματα ή τις τάσεις της ελληνικής πεζογραφίας κατά τη συγκεκριμένη περίοδο και το ενδιαφέρον που μπορεί να διατηρεί σήμερα ο δικός του λόγος γι' αυτά τα βιβλία. Οι δύο ενότητες συνδέονται οργανικά η μία με την άλλη. Ο Κούρτοβικ, με οξυμμένη ανθρωπολογική ματιά, τοποθετεί το λογοτεχνικό φαινόμενο στο ευρύτερο πλαίσιο της πολιτισμικής ζωής κι αυτή, με τη σειρά της, στο ακόμη ευρύτερο πλαίσιο της σύγχρονης, ελληνικής ή παγκόσμιας, πραγματικότητας. Ταυτοχρόνως, με αναφορές στην παγκόσμια λογοτεχνία -την περιεκτικότερη μορφή καλλιτεχνικής έκφρασης- κι αναδρομές σ' όλες τις εποχές, διερευνώντας τεχνικές, θεωρίες κι αισθητική, λειτουργεί ως αναγνώστης συγγραφέας και όχι ως βαθμολογητής.