Ο τόμος παρουσιάζει την πορεία λειτουργίας της επιχείρησης της πλινθοκεραμοποιίας Τσαλαπάτα στον Βόλο, κατά τη χρονική περίοδο 1917-1978· πρόκειται για σύνθεση των αποτελεσμάτων ερευνητικού προγράμματος που διεξήγαγε το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς με στόχο αφενός την αρχειακή και επιστημονική τεκμηρίωση του μουσείου Πλινθοκεραμοποιίας Τσαλαπάτα και αφετέρου την ιστορική παρουσίαση της τεχνολογικής εξέλιξης παραγωγής πλίνθων και κεράμων. Προσεγγίζεται το ιστορικό πλαίσιο της βιομηχανικής παραγωγής στον Βόλο, της επιχειρηματικής δραστηριότητας που ανέπτυξε η οικογένεια Τσαλαπάτα (εργοστάσιο, προϊόντα, δίκτυα πελατών, προσωπικό), της προμήθειας πρώτων υλών· επίσης, παρουσιάζεται η δομή και η λειτουργία του εργοστασίου Τσαλαπάτα (νέα τριβεία, λεβητοστάσιο, αίθουσα παραγωγής, ξηραντήρια, κάμινος Hoffmann, πατάρι φούρνου). Τέλος, στο Παράρτημα, αναπτύσσεται η ιστορία της πλινθοκεραμοποιίας στη νεότερη Ελλάδα αλλά και η χρήση τούβλων στις τοιχοποιίες της νεοελληνικής αρχιτεκτονικής.
Ο Γιάννης Αντωνίου γεννήθηκε το 1953 στην Αθήνα. Είναι πτυχιούχος της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και Διδάκτωρ ΕΜΠ/ΕΚΠΑ. Εργάζεται στη Μέση Εκπαίδευση, παράλληλα διδάσκει στο Διαπανεπιστημιακό Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Ιστορίας, Φιλοσοφίας των Επιστημών και της Τεχνολογίας του ΕΜΠ και του Πανεπιστημίου Αθηνών. Από το 2006, διδάσκει στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο, στη θεματική ενότητα "Επιστήμες της Φύσης και του Ανθρώπου". Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα εστιάζονται στο πεδίο της Ιστορίας και των Σπουδών Τεχνολογίας Μηχανικών.
