Οι Νεοέλληνες χαράκτες - ζωγράφοι αναμφισβήτητα μας έχουν δώσει τα σημαντικότερα και πλέον χαρακτηριστικά έργα με εικόνες από την αγροτική ζωή. Το ενδιαφέρον τους για αγροτικά θέματα όπως το όργωμα, ο θερισμός, ο τρύγος, το μάζεμα του καρπού της ελιάς, κ.ά., δεν είναι τυχαίο ή κάτι περιστασιακό. Τα περισσότερα έργα των καλλιτεχνών αυτών έχουν βιωματικό χαρακτήρα.
Ορισμένοι έχουν ζήσει από μικρή ηλικία το κλίμα και τις αγροτικές δραστηριότητες της ελληνικής υπαίθρου, όπως, για παράδειγμα, ο χαράκτης Τάσσος και ο Τάκης Κατσουλίδης, που κατάγονται από τη Μεσσηνία, όπου και έζησαν την παιδική τους ηλικία. Άλλοι, συνδέονται με προσωπικές εμπειρίες, όπως ο Νικόλαος Βεντούρας, που όλη του τη ζωή την έζησε στην Κέρκυρα και υπήρξε ένας "gentlemen farmer", κτηματίας και ελαιοπαραγωγός.
Από τους πρωτοπόρους, θεμελιωτές και μεγάλους χαράκτες της Νεοελληνικής χαρακτικής, όπως οι: Αγγ. θεοδωρόπουλος, Μαρκ. Ζαβιτζιάνος, Ευθ. Παπαδημητρίου και Νικόλαος Βεντούρας, έχουμε τα πρώτα χρονολογικά και τα περισσότερα χαρακτικά έργα -χαλκογραφίες και ξυλογραφίες- με θέμα την Ελιά.
Η τέχνη της χαρακτικής, τέχνη από τη φύση της λιτή και δωρική, ως εικαστική έκφραση, αφού παραδοσιακά κορυφώνεται με το πάντρεμα μόνο δύο τόνων -του άσπρου και του μαύρου-, συνιστά το πλέον κατάλληλο εκφραστικό εικαστικό μέσο για την απόδοση της ουσίας του αληθινού περιεχομένου σκηνών και εικόνων της αγροτικής ζωής της ελληνικής υπαίθρου.
Το δέντρο της ελιάς και ιδιαίτερα ο κορμός της, ξεχωρίζει από τους κορμούς άλλων δέντρων, αφού από μόνος του είναι σαν γλυπτό, αποτελεί ιδανικό και ερεθιστικό μοντέλο για κάθε εικαστικό καλλιτέχνη. Το ίδιο συμβαίνει και με το μικρό και στενό φύλλωμα της ελιάς: ανάλογα με τις εποχές, άλλοτε αρμενίζει κυματιστό και αέρινο και άλλοτε το ασημοπράσινο χρώμα του αιχμαλωτίζει τη ματιά, προκαλώντας μια κορύφωση αισθητικών αναζητήσεων, συναρπάζοντας την όραση και την ψυχή του καλλιτέχνη.
(από τον πρόλογο του συγγραφέα)
Ο Νίκος Γρηγοράκης, Ιστορικός Τέχνης - Συγγραφέας γεννήθηκε το 1944 και σπούδασε Νομικά. Ασχολήθηκε με ιστορικές, αρχιτεκτονικές και λαογραφικές έρευνες και μελέτες. Ειδικεύτηκε στην έρευνα και μελέτη της νεοελληνικής χαρακτικής. Παράλληλα αρθρογραφούσε στα περιοδικά Αρχαιολογία, Εικαστικά, Ζυγός, Συλλογές κ.ά. και στις εφημερίδες Καθημερινή (Επτά Ημέρες), Βραδυνή, Έθνος, Αρκαδικά Νέα κ.ά. Συντάκτης λημμάτων στο "Λεξικό Ελλήνων Ζωγράφων" (Μέλισσα). Σύμβουλος Τέχνης και Εκδότης των Εκδόσεων Τέχνης Ν. Γρηγοράκης. Διευθυντής του Κέντρου Εικαστικών Τεχνών Υάκινθος (1979-99). Ιδρυτής του Μουσείου Χαρακτικής και της Πινακοθήκης Γρηγοράκη (2000). Βιβλία που έχει γράψει (επιλογές): "Νεοελληνικά κεραμουργήματα του Κεραμεικού", 1980, "Χαρακτικά στον πόλεμο του '40 και στην Αντίσταση", 1987, "Μάνη", 1992, "Ελληνικά Ex-Libris", 1997, "Λήδα και Κύκνος", 1998, "Η νεκρή φύση στη Νεοελληνική Χαρακτική", 1999, "Η Ελληνικότητα στο έργο Νεοελλήνων χαρακτών", 2001, "Πλανόδια επαγγέλματα και εικόνες της Αθήνας", 2001, "Δύο αιώνες Νεοελληνικής Χαρακτικής", 2004, "Η Ελιά στη Νεοελληνική Χαρακτική", 2004, "Άμπελος και Οίνος" (από Έλληνες χαράκτες), 2005, "Πρωτοπόροι και Δάσκαλοι της Νεοελληνικής Χαρακτικής", 2006, "Σαντορίνη" (Χαρακτικά και Σχέδια Ελλήνων Καλλιτεχνών), 2007, "Τρίπολη", 2008, "Θέματα & Εκθέματα Αρκαδικού Μουσείου Τέχνης και Ιστορίας", 2008. Είναι από τους πρώτους ιστορικούς τέχνης που τάχθηκε να διαδώσει την αξία της νεοελληνικής χαρακτικής και ανέδειξε και καθιέρωσε πολλούς Νεοέλληνες καλλιτέχνες.
"Βραβείο Κολοκοτρώνη", Δήμος Τριπόλεως 1994, Ένωση Τριπολιτών Αττικής το 2001 και Φιλοτεχνικός Όμιλος Τριπόλεως 2004. Είναι μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Τεχνοκριτικών (Α.Ι.Ο.Α.), Θεωρητικός της Ένωσης Χαρακτών, Διευθυντής του Αρκαδικού Μουσείου Τέχνης και Ιστορίας (Λεβίδι Αρκαδίας), μέλος της Ελληνικής Λαογραφικής Εταιρείας και του Συλλόγου Ελλήνων Λογοτεχνών.
