Η συνάντηση της Ορθόδοξης Εκκλησίας και θεολογίας με τη Νεωτερικότητα υπήρξε ασύμμετρη. Ενόσω η ευρωπαϊκή Δύση έζησε αλληλοδιαδοχικά ριζικές αλλαγές στην ιστορία και στον πολιτισμό της από τον 15ο έως τον 19ο αιώνα, η ελληνόφωνη Ορθοδοξία υπό το καθεστώς της Τουρκοκρατίας συνέχισε να ζει στο στατικό και αδρανές πλαίσιο της προνεωτερικότητας. Η Ορθοδοξία και το ρεύμα του ελληνικού Διαφωτισμού δεν μπόρεσαν να διαλεχθούν αμοιβαία. Επρόκειτο για δύο εντελώς διαφορετικούς κόσμους με διαφορετικά κριτήρια, αξίες, προϋποθέσεις και στοχεύσεις. Το ιδεολογικό πλαίσιο του Διαφωτισμού και η έκρηξη των επιστημονικών γνώσεων ερχόταν από την Ευρώπη και συναντούσε μια υπόδουλη και περίκλειστη προνεωτερική κοινωνία, η οποία εξέφραζε είτε την άκριτη αποδοχή των νέων πολιτισμικών κατακτήσεων είτε την αμηχανία και τον φόβο είτε την απόρριψή τους. Θα μπορούσε, άραγε, να είχε αποφευχθεί η σύγκρουση αυτή, εάν υπήρχε τρόπος ώσμωσης, διαλόγου και αλληλεπίδρασης μεταξύ των διαφόρων πνευματικών τάσεων και ιδεολογικών κατευθύνσεων του Νέου Ελληνισμού; Οι μελέτες και τα δοκίμια που απαρτίζουν τον παρόν έργο επιχειρούν κατά βάση έναν γόνιμο και δημιουργικό διάλογο της Ορθόδοξης θεολογίας με τη Νεωτερικότητα και τον σύγχρονο κόσμο και πολιτισμό.
Ο Σταύρος Γιαγκάζογλου γεννήθηκε στη Δράμα το 1962 όπου και ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του. Το 1984 έλαβε το πτυχίο της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου. Σπούδασε επίσης οικουμενική θεολογία στη Γενεύη (Institut Oecumenique de Bossey, 1983), μεσαιωνική θεολογία και φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο του Fribourg στην Ελβετία (1985-1988). Το 1988 διορίσθηκε καθηγητής θεολόγος στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Το 1995 αναγορεύθηκε διδάκτωρ θεολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης με ειδίκευση στο συστηματικό κλάδο της θεολογίας. Έλαβε μέρος ως προσκεκλημένος ομιλητής σε διάφορα συνέδρια, σεμινάρια και διαλέξεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Δίδαξε με ανάθεση μαθήματος στο Τμήμα Θεολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1997) και ως επισκέπτης-καθηγητής στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου του Βελιγραδίου (2005). Συνεργάσθηκε ως ερευνητής στο Πρόγραμμα της Ακαδημίας Αθηνών, "Ελληνισμός και Χριστιανισμός ως παράγοντες διαμόρφωσης της ελληνικής ταυτότητας" (1994-1996). Είναι συγγραφέας αλλά και διδάσκων από το 2006 του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών "Σπουδές στην Ορθόδοξη Θεολογία". Ίδρυσε στην Θεσσαλονίκη τον "Δόμο Γραμμάτων και Τεχνών", φιλοξενώντας διαλέξεις, βιβλιοπαρουσιάσεις και εκθέσεις ζωγραφικής (1997-1999). Από το 2000 έως το 2008 υπήρξε διευθυντής του τριμηνιαίου περιοδικού λόγου και τέχνης "Ίνδικτος" στην Αθήνα. Διετέλεσε σύμβουλος έκδοσης και μέλος της συντακτικής επιτροπής του θεολογικού περιοδικού "Αναλόγιον" (2001-2003). Συνδιευθύνει την σειρά θεολογικών μελετών "Ιδιόμελα" και την ελληνική έκδοση της γαλλικής πατρολογικής σειράς "Sources Chre tiennes" των εκδόσεων "Ίνδικτος". Το Νοέμβριο του 2002 εξελέγη Σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου σε θέση ειδικότητας Θεολόγου και ανέλαβε καθήκοντα τον Απρίλιο του 2003. Τον Αύγουστο του 2008 εξελέγη μέλος της Acade mie Internationale des Sciences Religieuses, η οποία εδρεύει στις Βρυξέλλες. Είναι μέλος του Τμήματος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και αναπληρωτής πρόεδρος του Τμήματος Ποιότητας της Εκπαίδευσης του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου. Από τον Ιανουάριο του 2004 είναι τακτικό μέλος του Εποπτικού Συμβουλίου Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης. Ως Σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου συμμετέχει σε ποικίλες επιτροπές και προγράμματα. Από το 2005 οργάνωσε και διευθύνει το Γραφείο Τύπου του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου. Από το 2004-2008 και για δύο θητείες υπήρξε πρόεδρος της Ένωσης του Κύριου Προσωπικού του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου. Πραγματοποίησε εισηγήσεις σε ενημερωτικές συναντήσεις, ημερίδες και συνέδρια με Σχολικούς Συμβούλους και καθηγητές θεολόγους της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης για θέματα θρησκευτικής αγωγής, αλλά και για θέματα άλλων εκπαιδευτικών και ερευνητικών προγραμμάτων του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας. Εκπροσώπησε το ελληνικό Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων σε διεθνή συνέδρια στο Παρίσι και το Κάιρο. Συμμετείχε σε εκπαιδευτικές αποστολές του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου στις Η.Π.Α. και στη Μεγάλη Βρετανία. Με πρωτοβουλία του πραγματοποιήθηκε συνάντηση της επιτροπής παιδείας των εν Ελλάδι Ρωμαιοκαθολικών και του τομέα θεολόγων του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, κατά την οποία συζητήθηκαν για πρώτη φορά από κοινού ζητήματα που αφορούν τα σχολικά εγχειρίδια των Θρησκευτικών στα σχολεία της Συνόδου των Ρωμαιοκαθολικών στην Ελλάδα και αποφασίσθηκε η χρήση κοινών διδακτικών βιβλίων στο μάθημα των Θρησκευτικών. Επόπτευσε τη συγγραφή των νέων διδακτικών εγχειριδίων του μαθήματος των Θρησκευτικών στο Γυμνάσιο για τον μαθητή και τον καθηγητή καθώς και τα συνακόλουθα εκπαιδευτικά λογισμικά (2003-2006). Σε συνεργασία με την αρμόδια επιτροπή της Βουλής των Ελλήνων για την Διακοινοβουλευτική Συνέλευση Ορθοδοξίας, συμμετείχε εκ μέρους του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου στην οργανωτική επιτροπή προετοιμασίας και διεξαγωγής του διεθνούς συνεδρίου με θέμα: "Ορθοδοξία και Παιδεία. Τα Θρησκευτικά ως μάθημα ταυτότητας και πολιτισμού", (Βόλος 2004). Συμμετείχε εκ μέρους του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου στην οργανωτική επιτροπή του διεθνούς συνεδρίου με θέμα "Η Αγία Γραφή και ο σύγχρονος Ευρωπα
