Ο ανά χείρας τόμος διερευνά τον τρόπο με τον οποίο το Οικουμενικό Πατριαρχείο, το ηγετικό πνευματικό κέντρο στην Ορθόδοξη Εκκλησία με έδρα την Κωνσταντινούπολη, αντιμετώπισε την πρόκληση των πολιτικών εξελίξεων από την εποχή της Τουρκοκρατίας μέχρι σήμερα. Το βιβλίο σκιαγραφεί το πώς υπό τους Οθωμανούς, παρά τις δύσκολες περιστάσεις, κατάφερε το Πατριαρχείο να αντλήσει από την τεράστια συμβολική και ηθική του δύναμη και οργάνωση για να προασπίσει την ενότητα και την καθολικότητα της Ορθόδοξης Εκκλησίας, το πώς αγωνίστηκε να επιτελέσει αυτό το έργο κατά την περίοδο της ανάδυσης του εθνικισμού όταν οι Εκκλησίες εντός των νέων εθνών-κρατών κήρυσσαν μονομερώς την αυτονομία τους υποκύπτοντας σε τοπικές εθνικές επιταγές και τον τρόπο με τον οποίο αναμετρήθηκε η Εκκλησία, κατά τον εικοστό αιώνα, με την άνοδο της εθνικιστικής Τουρκίας, την παρακμή της Ορθοδοξίας στη Μικρά Ασία και με τον Ψυχρό Πόλεμο. Το βιβλίο ολοκληρώνεται με την εκτίμηση της θέσης και των προοπτικών του Πατριαρχείου στην περιοχή του και γενικότερα στον σύγχρονο κόσμο.
Ο Πασχάλης Μ. Κιτρομηλίδης σπούδασε πολιτικές επιστήμες και νεότερη ιστορία στα Πανεπιστήμια Wesleyan και Harvard των ΗΠΑ. Διδάκτωρ Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Harvard (1979), από το 1980 διδάσκει ιστορία των πολιτικών θεωριών στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου από το 1987 είναι καθηγητής της πολιτικής επιστήμης. Μεταξύ 1980-1995 διετέλεσε διευθυντής του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών και εν συνεχεία γενικός γραμματέας του Δ.Σ. του. Το 2000 εκλέχτηκε διευθυντής του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (ΙΝΕ/ΕΙΕ).
