Η Ρωμαϊκή Δημοκρατία είναι πλασμένη από το υλικό των θρύλων — από την εκδίωξη των βασιλιάδων μέχρι τον Αννίβα και τη διάβαση των Άλπεων, από τους ηρωικούς και αδικοχαμένους Γράκχους και την εξέγερση του Σπάρτακου, μέχρι τη δολοφονία του δικτάτορα Ιούλιου Καίσαρα στις Ειδούς του Μαρτίου και τον τραγικό θάνατο του Κικέρωνα. Από την ταπεινή αφετηρία της Ρώμης ως ένα πόλισμα επάνω σε επτά λόφους πλάι στον ποταμό Τίβερη, μέχρι την κυριαρχία της στον μεσογειακό κόσμο.
Ο θρίαμβος της Δημοκρατίας, ωστόσο, ήταν και η τραγωδία της. Οι ίδιες δυνάμεις που οδήγησαν στην επέκταση της Ρώμης και οι ανταμοιβές που επέφερε αυτή η επέκταση βύθισαν τη Δημοκρατία σε ένα καθοδικό σπιράλ εμφυλίων συγκρούσεων, με πρωταγωνιστές τους πάμπλουτους στρατηγούς που είχαν αυτονομηθεί από τους θεσμούς της Δημοκρατίας. Οι θεσμοί δεν άντεξαν και η εξουσία, ύστερα από σχεδόν 450 χρόνια δημοκρατίας, πέρασε τελικά στα χέρια του Αύγουστου, του πρώτου αυτοκράτορα της Δύσης.
Η Ρωμαϊκή Δημοκρατία κατέχει ιδιαίτερη θέση στην ιστορία της Ευρώπης, κι ακόμη και σήμερα η κληρονομιά της διαχέεται στον πολιτισμό μας και γοητεύει, προσφέροντας στις κατοπινές γενιές ένα ιδεώδες αλλά και μια σοβαρή προειδοποίηση.
