Η ολοκληρωμένη θεματικά ''Ιστορία της Ελλάδος" από την γένεση του νέου ελληνισμού μέχρι και σήμερα επιχειρεί μια νέα προσέγγιση στα βιβλιογραφικά δεδομένα εφόσον θέτει σε επανεκτίμηση τη συνολική πορεία του απανταχού ελληνισμού στο χώρο και στο χρόνο. Μέσα από μια πολυκύμαντη εξέλιξη εξάρσεων, αντιφάσεων, εξαρτήσεων και νομοτελειακών παραδοχών θα ήταν σχεδόν ανέφικτο και αρκετά παρακινδυνευμένο να εξαχθούν συγκεκριμένα συμπεράσματα με απόλυτη εφαρμογή. Η συνεχής και αιφνίδια εναλλαγή συμπεριφορών, τάσεων και συναισθημάτων συνθέτουν την ψυχογραφία ενός λαού, ο οποίος σε μεγάλο βαθμό προσδιόριζε από μόνος τη μοίρα του και φυσικά την ιστορική τύχη του. Αν η γεωγραφική θέση του ελληνισμού, προϊόν διαμορφωμένων επί αιώνες ιστορικών συγκυριών, επηρέαζε καταλυτικά τα πράγματα σε όλο το φάσμα της πολιτισμικής διαιώνισής του, οι ενδόμυχες και παρορμητικές αντιθέσεις του σφράγιζαν αντίστοιχα τις συμπεριφορές του.
Οι ιστορικές πράξεις, γεννήματα των καιρών, διέγραψαν αναμφίβολα τροχιές πολύπλευρες και εξαιρετικά λεπτές ισορροπίες. Το νεοελληνικό φαινόμενο εδράζεται ωστόσο σ' ένα σχήμα ανεξάντλητων αφετηριών, που εγκαινιάζονταν κάθε φορά όταν το αδιέξοδο είχε ολοκληρώσει πλέον το σκοπό του. Έτσι, σχεδόν πάντοτε, όταν διατυμπανιζόταν μια νέα εποχή και μια νέα αφετηρία στο γειτονικό περίγυρο, συνηθέστερα, το γεγονός εκείνο, προϊόντος του χρόνου, υποτροπίαζε για να καταλήξει σ' ένα φαύλο κύκλο ρήξεων, τριβών και αναταράξεων ώστε να επανέλθει αργότερα σε μια διαδικασία νέας αφετηρίας, σαφώς επιδεινούμενης και αρνητικά εξελισσόμενης για τα ελληνικά εθνικά συμφέροντα.
Ο ελλαδισμός υπήρξε μια νομοτελειακή πραγματικότητα, που μοιραία προσέκρουσε στα όρια του εφικτού και του δυνατού. Είχε ν' αντιπαλαίσει ανάμεσα σε δύο σχήματα χωρίς όμως να επιτύχει τον απόλυτο διαχωρισμό του ονειρικού από τον πραγματισμό. Η κυρίαρχη εναλλαγή των δύο σχημάτων και για ένα πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα όπως λειτούργησαν στο ιστορικό πεδίο της ελληνικής διαδρομής, πρόδιδε μια συγκεχυμένη και νόθα πορεία ανάμεσα σε δύο εκ διαμέτρου αντίθετους χώρους επιλογών, στην πράξη όμως σύμφυτoυς (για τα ελληνικά δεδομένα), φαινόμενο, το οποίο επηρέασε άμεσα ολόκληρο το οικοδόμημα τόσο του ελλαδισμού όσο και του απανταχού ελληνισμού. Η υπαρξιακή οντότητα του τελευταίου ναρκοθετούνταν και αμφισβητούνταν μόνιμα από την παλινδρομική εκείνη κίνηση του ελλαδισμού, στάση, η οποία πρόδιδε και αποκάλυπτε τη διχασμένη και ολότελα ανώριμη υπόστασή του.
Ο Κωνσταντίνος Απ. Βακαλόπουλος (Θεσσαλονίκη, 1951) εργάστηκε ως ερευνητής στο Ίδρυμα Μελετών της Χερσονήσου του Αίμου (1977-1986) και από το 1986 είναι καθηγητής της Νεοελληνικής Ιστορίας στην Παιδαγωγική Σχολή του ΑΠΘ. Πραγματοποίησε πολυάριθμες έρευνες σε αρχειακές μονάδες του εσωτερικού και της δυτικής Ευρώπης και έλαβε μέρος σε διεθνή και πανελλήνια συνέδρια.
