[...] Είναι αλήθεια ότι εξετάζοντας την ιστορία των Ελλήνων της Αμερικής μελετούμε κυρίως την ιστορία των ομογενών των Η.Π.Α., στη συνέχεια του Καναδά, ακόμη λιγότερο της Νοτίου Αμερικής και ελάχιστα της Κεντρικής Αμερικής. Ουσιαστικά, θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι Η.Π.Α. ταυτίζονται με την Αμερική. Αυτό οφείλεται σε πολλούς και διαφόρους λόγους, οι κυριότεροι των οποίων, κατά τη γνώμη μας, είναι:
α) Ο μεγαλύτερος αριθμός ομογενών εγκαταστάθηκε στις Η.Π.Α.
β) Οι Έλληνες μετανάστευσαν νωρίτερα στις Η.Π.Α. και αργότερα, κυρίως μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, στις άλλες χώρες της Νοτίου και Κεντρικής Αμερικής. Οι τελευταίοι, αριθμητικά ολιγότεροι, βρίσκονταν σε μια απομόνωση, άργησαν να οργανωθούν, ενώ ήσαν μακριά από τα κέντρα αποφάσεων.
γ) Οι ομογενείς μας πλούτισαν και καταξιώθηκαν, σε μεγάλο βαθμό, στη χώρα αυτή.
δ) Οι ΗΠΑ ήταν, εκτός από πιο πλούσια, και η χώρα με τις περισσότερες δημοκρατικές ελευθερίες, την καλύτερη οργάνωση, τις μεγαλύτερες πόλεις και τις περισσότερες ευκαιρίες για τους μετανάστες. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα οι ομογενείς, οι οποίοι εγκαθίσταντο στη χώρα και προόδευαν, να μεταφέρουν τις ιδέες αυτές στους συμπατριώτες τους στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες, με αποτέλεσμα να επιθυμούν όλο και περισσότεροι να μεταναστεύσουν.
ε) Η ίδια η Ελλάδα και οι σκλαβωμένοι Έλληνες της οθωμανικής αυτοκρατορίας θεωρούσαν τις Η.Π.Α. φιλική χώρα και προσέβλεπαν σ' αυτές για βοήθεια, οικονομική και πολιτική.
στ) Οι αρχές των ομογενών, εκκλησιαστικές και σωματεία, είχαν ως έδρες τους κυρίως τη Νέα Υόρκη και δευτερευόντως άλλες μεγάλες πόλεις των Η.Π.Α., όπως Σικάγο, Βοστώνη, Πίττσμπουργκ κ.ά.
ζ) Οι εκκλησιαστικές αρχές των Η.Π.Α. δεν ενδιαφέρθηκαν ιδιαίτερα για τις άλλες χώρες της αμερικανικής ηπείρου. Προτίμησαν σε πρώτη φάση να οργανωθούν στις Η.Π.Α. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι μετά την ίδρυση της αρχιεπισκοπής Βορείου και Νοτίου Αμερικής, που ουσιαστικά περιελάμβανε όλη την αμερικανική ήπειρο, Βόρεια, Κεντρική και Νότιο, δεν τοποθετήθηκε επίσκοπος εκτός Η.Π.Α. Από την άλλη, οι προξενικές αρχές της Ελλάδος στις χώρες της αμερικανικής ηπείρου, δεν ενδιαφέρθηκαν ιδιαίτερα για την προώθηση και ανάπτυξη της ομογένειας και της Εκκλησίας στις χώρες τους.
η) Οι Η.Π.Α., σε τελική ανάλυση, ήταν η πλουσιότερη και ισχυρότερη χώρα της Αμερικανικής ηπείρου, ενώ ακόμη και σήμερα υφίσταται ως η παγκοσμίως ισχυρότερη οικονομία. [...]
(από τον πρόλογο του συγγραφέα)
Ο Βασίλειος Διονυσίου Κουκουσάς είναι Αναπληρωτής Καθηγητής της Εκκλησιαστικής Ιστορίας του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ.
Γεννήθηκε στην Κοζάνη. Σπούδασε στο Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας ΑΠΘ και μετεκπαιδεύτηκε στο Μπάρι και τη Ρώμη. Ασχολείται ιδιαίτερα με θέματα σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας, ορθοδόξου παρουσίας στην Ιταλία, του Οικουμενικού και των Πρεσβυγενών Πατριαρχείων.
