Τούτο το βιβλίο εστιάζει σε πέντε προσωπικότητες (Ιάκωβος Πιτζιπίος, Αλέξανδρος Ραγκαβής, Δημήτριος Βικέλας, Γιάννης Ψυχάρης, Γιάννης Αποστολάκης) που χρωμάτισαν την περίοδο 1830-1930 και πήγαν αντίθετα στο ρεύμα, αλλά και σε εκείνους που μέσα από τον κοσμοπολιτισμό τους προσπάθησαν να προβάλουν θετικά πρότυπα εκσυγχρονισμού, ηθοπλασίας και ανάπτυξης για την ελληνική κοινωνία. Δεν φιλοδοξεί, βέβαια, να παρουσιάσει αναλυτικά τις εξελίξεις στην πεζογραφία του μακρού 19ου αιώνα, αλλά να αναδείξει ορισμένες ξεχασμένες πτυχές του, που σήμερα είναι ενδεχομένως και επίκαιρες, φωτίζοντας διαφορετικά την πνευματική ζωή του νέου ελληνικού κράτους στον πρώτο αιώνα της ύπαρξής του και φέρνοντας στο προσκήνιο την ετερότητά της. Αναδεικνύονται με αυτό τον τρόπο πνευματικές φυσιογνωμίες αυτής της περιόδου που επικοινωνούσαν γόνιμα με το διεθνές πολιτικό και πνευματικό γίγνεσθαι, άνθρωποι των γραμμάτων που ήταν ανοικτοί στη διακίνηση των ιδεών και των κειμένων, όντας καλοί γνώστες της ευρωπαϊκής πνευματικής παράδοσης.
