Τρεις δεκαετίες σχεδόν έχουν περάσει από το τέλος της ΕΣΣΔ και των καθεστώτων του λεγόμενου "υπαρκτού σοσιαλισμού" στην ανατολική Ευρώπη. Πλέον οι αναλύσεις και η συζήτηση δεν αφορούν το ίδιο το γεγονός, δηλαδή ότι αυτά τα καθεστώτα κατέρρευσαν. Έχει μετατοπιστεί στην αναζήτηση των αιτιών αυτής της κατάρρευσης, στο "γιατί", στο "τι πήγε στραβά"...
Η αξία του βιβλίου του Τόνι Κλιφ (δημοσιεύτηκε πρώτη φορά το 1955) είναι ότι μπορεί να δώσει απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα γιατί αναλύει τη Ρωσία του Στάλιν και των επιγόνων του σαν ένα τμήμα του παγκόσμιου συστήματος, μια μορφή καπιταλισμού. Έχει σαν αφετηρία ότι η υπόθεση του σοσιαλισμού δεν ήταν "χαμένη υπόθεση" από την αρχή, από την επανάσταση του 1917, αλλά χάθηκε με την επικράτηση του Στάλιν και τη βίαιη ανατροπή και ξεθεμελίωμα των κατακτήσεων του Οκτώβρη.
Η θεωρία του Κλιφ είναι επίκαιρη γιατί διασώζει έννοιες όπως σοσιαλισμός και εργατικό κράτος από τις διαστρεβλώσεις και τις ιδεολογικές επιθέσεις των αστών. Τη χρειαζόμαστε αυτή την κληρονομιά στα 100 χρόνια από την Ρώσικη Επανάσταση. Είναι το απαραίτητο εφόδιο για την Αριστερά που βάζει στόχο να δώσει επαναστατική διέξοδο στην κρίση του συστήματος.
Ο Τόνι Κλιφ (1917-2000) υπήρξε ιδρυτικό μέλος του Socialist Workers Party στην Βρετανία. Στα τέλη της δεκαετίας του 1940 στηριγμένος στην ανάλυση του Λ. Τρότσκι για τον σταλινισμό, διατύπωσε τη θεωρία του κρατικού καπιταλισμού για τα σταλινικά καθεστώτα. Μέχρι το θάνατό του είχε ενεργή πολιτική δράση και έμεινε αφοσιωμένος αγωνιστής στην πόλη για την επαναστατική αλλαγή της κοινωνίας. Έγραψε πολλά βιβλία, ανάμεσα τους και τις πολιτικές βιογραφίες της Ρόζας Λούξεμπουργκ (1958), του Λένιν (1974) και του Τρότσκι (1989). Κορυφαίο έργο του είναι ο "Κρατικός Καπιταλισμός στη Ρωσία".
