Μανόλης Α.Τριανταφυλλίδης

1883-1959: Σελίδες από τη ζωή και το έργο του
Συγγραφέας : Αλισανδράτος, Γιώργος Γ.
Εκδότης : Μουσείο Μπενάκη
Έτος έκδοσης : 2010
ISBN : 978-960-476-083-1
Σελίδες : 160
Σχήμα : 24x17
Σειρά : Βιβλιοθήκη του Μουσείου Μπενάκη: Νεοελληνική Φιλολογία

12.00 € 9.00 €




Μαθητής και συνεργάτης του Μανόλη Τριανταφυλλίδη, ο Γιώργος Αλισανδράτος (1915-2004) ζωντανεύει μέσα από τις σελίδες της μελέτης αυτής όχι μόνο το πρόσωπο του μεγάλου πρωτεργάτη της Δημοτικής, αλλά και μία ολόκληρη εποχή που σφραγίστηκε από τους αγώνες των Δημοτικιστών, με διαφιλονικούμενο πεδίο κυρίως τον χώρο της εκπαίδευσης. Αντλώντας πληροφορίες από το πλούσιο Αρχείο του Μανόλη Τριανταφυλλίδη, ο συγγραφέας σκιαγραφεί τον βίο του, επισημαίνει τους σταθμούς της επιστημονικής του πορείας, αναλύει το περιεχόμενο των βασικών του έργων και αναδεικνύει τους αταλάντευτους σκοπούς, τη μαχητικότητα και το ήθος του σπουδαίου νεοέλληνα φιλολόγου. Παράλληλα με την προσωπικότητα του Τριανταφυλλίδη, σε στενή συνάφεια και διαλεκτική σχέση μαζί του, ο αναγνώστης έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει τις εσωτερικές αντιθέσεις των Δημοτικιστών, κυρίως μετά την έκδοση του βιβλίου του Γ. Σκληρού (Το Κοινωνικόν μας ζήτημα, 1907) και την εμφάνιση των μαρξιστών, την απομάκρυνση του Τριανταφυλλίδη από την απόλυτη γραμμή του Γιάννη Ψυχάρη, την ιστορία του Εκπαιδευτικού Ομίλου (Δελμούζος - Γληνός - Τριανταφυλλίδης), τις συζητήσεις ανάμεσα στον Νουμά και το Δελτίο του Εκπαιδευτικού Ομίλου, αλλά κυρίως τη μεγάλη σύγκρουση με τους αντιπάλους της Δημοτικής στον ακαδημαϊκό και τον πολιτικό χώρο, τις περιπέτειες εντέλει των σχετικών νομοθετικών ρυθμίσεων, οι οποίες αναπόφευκτα συνδέονταν με τις πολιτικές εξελίξεις στα χρόνια του Μεσοπολέμου και τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια. Μέριμνα του Αλισανδράτου είναι να αναδείξει όχι μόνο την επιμονή του Τριανταφυλλίδη, την πίστη του στη σημασία της Δημοτικής γλώσσας για την εκπαίδευση και άρα για τη διαμόρφωση της προσωπικότητας του νεοέλληνα, αλλά και την έγκαιρη εκ μέρους του αναγνώριση της σημασίας της "μετρημένης" μετατόπισης των Δημοτικιστών από τις θέσεις του Ψυχάρη και των οπαδών του. Μέριμνά του επίσης να αναδείξει ότι έστω κι αν μέσα στο κλίμα της σκληρής σύγκρουσης η Ακαδημία Αθηνών δεν τον δέχτηκε στους κόλπους της (1949), ήταν οι δικές του θέσεις που εντέλει θριάμβευσαν στη λύση του γλωσσικού μας ζητήματος.

Ο Γιώργος Γ. Αλισανδράτος γεννήθηκε το 1915 στο Ληξούρι της Κεφαλονιάς, όπου και έλαβε την εκγκύκλιο παιδεία. Κατά την εποχή της φοίτησής του στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών υπήρξε ενεργό μέλος του φοιτητικού "Ακαδημαϊκού Ομίλου" (1925-1936), που λειτουργούσε στη Σχολή με κύριο στόχο την καθιέρωση της δημοτικής γλώσσας. Ως απόφοιτος της Φιλοσοφικής υπηρέτησε στην ιδιωτική μέση εκπαίδευση (Πρότυπον Λύκειον Αθηνών - Σχολή Μωραΐτη) και υπήρξε για πολλά χρόνια στενός συνεργάτης του Μανόλη Τριανταφυλλίδη, μέχρι το θάνατο του μεγάλου γλωσσολόγου. Δημοσίευσε πάνω από 250 επιστημονικές εργασίες, που αναφέρονται σε τρεις κυρίως τομείς: α) νεοελληνική, ιδίως επτανησιακή φιλολογία: Μπεργαδής Λασκαράτος, Σολωμός, Άβλιχος, Βεργωτής, Βαλαωρίτης, Παλαμάς, Μαβίλης, Κάλβος, Σικελιανός, Καβάφης, Γρυπάρης, Βάρναλης, Συκουτρής κ.ά. β) νεοελληνική γλώσσα: ο Μανόλης Τριανταφυλλίδης και ο δημοτικισμός του, ο Ψυχάρης και το "Ταξίδι" του, τα δύο "Λεξικά" του Εμμ. Κριαρά (μεσαιωνικό και νεοελληνικό), η νεοελληνική κοινή και τα λόγια στοιχεία της, η "Γραμματική" του Αγαπητού Τσοπανάκη, τα γλωσσάρια του Λασκαράτου, του Μαβίλη, του Θεοτόκη, κ.ά. γ) επτανησιακή ιστορία: Νικόδημος Μεταξάς, Νικόλαος Κονεμένος, Επτανησιακός Ριζοσπαστισμός, ο Κοσμάς ο Αιτωλός στην Κεφαλονιά και στη Ζάκυνθο, οι πολιτικές σάτιρες στη Κεφαλονιά τον καιρό της Αγγλοκρατίας κ.ά. Έλαβε μέρος σε πολλά συνέδρια, ελληνικά και διεθνή, διετέλεσε μέλος πολλών επιστημονικών εταιρειών, διηύθυνε και επιμελήθηκε στους έξι πρώτους τόμους του επιστημονικού περιοδικού "Κεφαλληνιακά Χρονικά" και εξέδωσε το δεύτερο τόμοο του "Δελτίου της Ιονίου Ακαδημίας" (1986) αφιερωμένου στη μνήμη του Λίνου Πολίτη. Οργάνωσε και διηύθυνε σεμινάρια νεοελληνικής λογοτεχνίας στα Πανεπιστήμια της Ρώμης, της Νάπολης και του Παλέρμου. Για το σύνολο του έργου του βραβεύτηκε το 1994 από την Ακαδημία Αθηνών και το 1997 τιμήθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού, για τον ίδιο λόγο, με το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας. Η Εταιρεία Κεφαλληνιακών Ιστορικών Ερευνών του αφιέρωσε τους τόμους 7 (1998) και 8 (1999) των "Κεφαλληνιακών Χρονικών". Η Εταιρεία Κερκυραϊκών Σπουδών το Μάιο του 2003 για να τιμήσει την εβδομηντάχρονη παρουσία του στα γράμματα, οργάνωσε επιστημονική ημερίδα, τα πρακτικά της οποίας τυπώθηκαν το 2005. Το Δεκέμβριο του 2000 η "Αδελφότης Κεφαλλήνων Αθηνών" του απένειμε μετάλλιο σε τιμητική εκδήλωση στο Φιλολογικό Σύλλογο "Παρνασσός". Πέθανε στην Αθήνα, στις 7 Μαρτίου 2004.






e-mail Facebook Twitter