Είναι το πρώτο δημοσιευμένο έργο του Μαρξ, όπου έγινε επιστημονική έρευνα του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής και η προσοχή στράφηκε κυρίως στην ανάλυση της βασικής παραγωγικής σχέσης της αστικής κοινωνίας ανάμεσα στη μισθωτή εργασία και στο κεφάλαιο. Ο Μαρξ υποβάλλει σε κριτική την αστική πολιτική οικονομία, που θεωρείτο κεφάλαιο όχι σαν κοινωνική σχέση, αλλά σαν το άθροισμα πραγμάτων που χρησιμοποιούνται για μέσα παραγωγής και που η ίδια ανάγει αυτή την οικονομική κατηγορία σε αιώνια.
Το κεφάλαιο είναι παραγωγική σχέση της αστικής κοινωνίας και αποτελεί ιστορική κατηγορία σύμφυτη στον καπιταλιστικό σχηματισμό.
Σε αυτό το έργο ο Μαρξ έδωσε την ανάλυση του μισθού εργασίας και των νόμων που καθορίζουν το επίπεδο του, εξέτασε τη διαδικασία συσσώρευσης του κεφαλαίου, έδειξε τη διαμετρική αντίθεση των συμφερόντων της μισθωτής εργασίας και του κεφαλαίου, απέδειξε ότι η γρήγορη αύξηση του κεφαλαίου δημιουργεί τις προϋποθέσεις για τον επαναστατικό μετασχηματισμό της κοινωνίας. Χρησιμοποιώντας ακόμα την ορολογία της αστικής πολιτικής οικονομίας, ο Μαρξ θεωρεί βασική ιδιότητα του εμπορεύματος την εργατική δύναμη, την περικλεισμένη σε αυτό ικανότητα να δημιουργεί αξία μεγαλύτερη από ό,τι στοιχίζει αυτή η ίδια. Έτσι ο Μαρξ προσέγγισε στη λύση του προβλήματος της υπεραξίας.
