Ύστερα από έρευνα και μελέτη 20 και πλέον χρόνων, ο γνωστός Μυτιληνιός πολυβραβευμένος ποιητής, δοκιμιογράφος και ερευνητής Δημήτρης Νικορέτζος ολοκλήρωσε ένα έργο - σταθμό για τα λεσβιακά και τα ελληνικά γράμματα. Σε δύο τόμους, σε 1000 περίπου σελίδες οι αναγνώστες, οι μελετητές, οι χιλιάδες φίλοι της ποίησης του μεγάλου μας Νομπελίστα ποιητή θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν, να ανακαλύψουν καλύτερα, τη στενή σχέση του Οδυσσέα Ελύτη με τη Λέσβο, το νησί των προγόνων του, που σημάδεψε και τον ίδιο και αποτέλεσε ένα ποιητικό "πεδίο αναφοράς". "Στη Λέσβο προσορμίζεται η φορτηγίδα της ποίησής του και εδώ προσαγκυρώνονται τα πλέον στιβαρά της αρχέτυπα", γράφει χαρακτηριστικά ο Δημήτρης Νικορέτζος.
Ο συγγραφέας με το γνήσιο απολαυστικό, λυρικό και ευφρόσυνο λόγο του μας παρουσιάζει ανάμεσα στα άλλα τα γενεαλογικά του Ελύτη με όλους τους κλάδους και τα παρακλάδια της οικογένειάς του, τα ταξίδια του Ελύτη στη Λέσβο, τα σπίτια -ενδιαιτήματα του Ελύτη στο νησί (καταγραφή και περιγραφή των σπιτιών και φωτογραφικό οδοιπορικό σ' αυτά), την παρουσία του στα εγκαίνια του Μουσείου Θεόφιλου το 1965 και του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης-Τεριάντ το 1979, την αναγόρευσή του σε επίτιμο δημότη της πόλεως της Μυτιλήνης το Σεπτέμβριο του 1978, την παρουσία του στα εγκαίνια του πλοίου "Οδυσσέας Ελύτης" της ΝΕΛ στο λιμάνι της Μυτιλήνης το 1983 και την ονοματοδοσία της λεωφόρου "Οδυσσέας Ελύτης" στη Μυτιλήνη το 1986, τις εκδηλώσεις των λεσβιακών πολιτιστικών σωματείων για την ποίηση του εν ζωή και μεταθανατίως και τη μετονομασία του Αεροδρομίου Μυτιλήνης σε Αερολιμένα "Οδυσσέας Ελύτης".
Επίσης, μια σειρά από κείμενα και συνεντεύξεις του, στα οποία αναφέρεται στη Λέσβο καθώς και μια εξαιρετική εμβριθή, φιλολογική και κριτική ανάλυση της θέσης που έχει η Λέσβος στο ποιητικό έργο του Ελύτη.
Αξιοσημείωτο και αξιομνημόνευτο είναι το αρχειακό φωτογραφικό και εικαστικό υλικό που πλαισιώνει τα κείμενα. Πολλές από αυτές τις φωτογραφίες που έρχονται για πρώτη φορά στο φως, είναι αψευδείς μάρτυρες της πολύχρονης σχέσης του Ελύτη με τη Λέσβο. Για παράδειγμα, δημοσιεύεται φωτογραφία του Ελύτη με τον Ανδρέα Εμπειρίκο στη βεράντα της έπαυλης του θείου του Ελύτη, Θρασύβουλου Αλεπουδέλλη, στη Σουράδα της Μυτιλήνης, όταν πήγαν την Άνοιξη του 1935 να βαδίσουν στα ίχνη του Θεόφιλου.
Το δίτομο αυτό έργο που κυκλοφορεί σε μια αψεγάδιαστη έκδοση από το Λεσβιακό εκδοτικό οίκο "Αιολίδα" της "Επικοινωνίας Λέσβου", συνιστά μια ανεκτίμητη κατάθεση, μια προσφορά του Δημήτρη Νικορέτζου, μια ασφαλή πυξίδα για να ακολουθήσουμε βήμα-βήμα όλη την πολυεπίπεδη εσωτερική διαδρομή της Λεσβοπορείας του "δικού" μας ποιητή με την παγκόσμια αναγνώριση.
O ποιητής, δοκιμιογράφος και κριτικός της λογοτεχνίας Δημήτρης Νικορέτζος γεννήθηκε στην Κωνστάντζα Ρουμανίας και παιδί επαναπατρίστηκε με τους γονείς του στη Λέσβο, νησί των γεννητόρων του, όπου και περάτωσε τις εγκύκλιες σπουδές. Εισήχθη στο Φυσικό Τμήμα της Φυσικομαθηματικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και μετά το πέρας των σπουδών του σταδιοδρόμησε ως καθηγητής Φυσικής σε διάφορα κρατικά εκπαιδευτικά ιδρύματα, σε όλες τις βαθμίδες. Στα γράμματα πρώτος τον παρουσίασε ο Στράτης Μυριβήλης και στη συνέχεια ο Γεώργιος Βαλέτας, που τον έπεισε να εκδώσει την πρώτη του ποιητική συλλογή "Στοχασμοί στο ημίφως", που προλόγισε με φιλόφρονες λόγους. Έχει συνεργαστεί κατά καιρούς στις εφημερίδες "Το Βήμα" και "Η Καθημερινή", με άρθρα και επιφυλλίδες (στην τελευταία, για μικρό χρονικό διάστημα, δημοσίευε βιβλιοκρισίες του) και στα εγκυρότερα λογοτεχνικά περιοδικά. Την εξαετία 1993-1998 κράτησε τη μόνιμη στήλη κριτικής του ποιητικού λόγου στη "Νέα Εστία". Έχει δημοσιεύσει αισθητικά δοκίμια, μελέτες, πεζογραφήματα κ.λπ., παράλληλα με την κύρια ενασχόλησή του που είναι η ποίηση, μολονότι στην τελευταία υπήρξε μάλλον ολιγογράφος. Η πνευματική του δράση υπήρξε πολυδιάστατη. Ασχολήθηκε ιδιαίτερα με την έρευνα και θεωρία της ποίησης, γράφοντας πληθώρα σχετικών μελετημάτων. Με πρόσκληση του ακαδημαϊκού Κωνσταντίνου Τρυπάνη ανέλαβε τη φιλολογική φροντίδα του ποιητικού του έργου και επιμελήθηκε τις συλλογές του "Καταλεπτόν" και "Σωρός". Είναι Πρόεδρος του "Δεπούντειου Σπιτιού Ποίησης" και μέλος της "Εθνικής Εταιρείας των Ελλήνων Λογοτεχνών". Στο παρελθόν είχε διατελέσει μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Φ.Σ. "Παρνασσός", στο Φιλολογικό Τμήμα, επί προεδρίας Γεωργίου Παπαχατζή. Υπό την επιστημονική του ιδιότητα είναι μέλος της " Ένωσης Ελλήνων Φυσικών" και πριν την ένταξή του στον διδακτικό χώρο εργάστηκε ως βοηθός σε εργαστήριο εδαφομηχανικής, για να καταγίνει κατόπι με την έρευνα και συγγραφή μελετών πάνω σε θέματα Σχετικότητας και θεωρίας κβαντικής αστροφυσικής. Τέλος, είναι τακτικό μέλος της "Αεροπορικής Ακαδημίας Ελλάδος" και της Αθηναϊκής Λέσχης. Το ογκώδες τρίτομο ιστορικοφιλολογικό του πόνημα "Κόπανος, ο Ρωμηός της Σμύρνης", που ο ημερήσιος Tύπος χαρακτήρισε "εθνικό έργο", "φιλολογικό απόκτημα" κ.λπ., παρουσίασε σε μεγάλη εκδήλωση, μαζί με άλλους ομιλητές, ο ακαδημαϊκός Κωνσταντίνος Δεσποτόπουλος, στη μεγάλη αίθουσα συνεδρίων, του Δήμου Αθηναίων (11.12.2000).
Το έργο του καταξιώθηκε με πολλές διακρίσεις (που αναφέρονται στην εργογραφία του) και για την όλη πνευματική του προσφορά του απενεμήθη Δίπλωμα Τιμής από το Υπουργείο Παιδείας "σε ένδειξη αναγνώρισης της συγγραφικής του δράσης, πέραν του εκπαιδευτικού-υπηρεσιακού του έργου". Παιδικό ποίημά του, που έγραψε ως μαθητής Γυμνασίου, αντιπροσώπευσε την Ελλάδα -υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας- στον παγκόσμιο διαγωνισμό παιδικής ποίησης της "Αμερικανικής Ποιητικής Εταιρείας", όπου καταξιώθηκε με έπαινο, ανάμεσα σε μαθητές που διαγωνίστηκαν από όλο τον κόσμο. Το ποίημά του "Ελεγείο στον μικρό Ιβάν" (Το παιδί των φαναριών), από τη συλλογή του "Οι κύκνοι δεν θα κλάψουν απόψε" (2000), μεταφράστηκε από τη UNICEF σε όλες τις γλώσσες του κόσμου, μετά από γνωμοδότηση αρμόδιας επιτροπής του ΟΗΕ, για το πανανθρώπινο μήνυμα που εμπεριέχει για τα απροστάτευτα παιδιά. Το 1989 έλαβε το βραβείο ποίησης της Ακαδημίας Αθηνών. (Εισηγητής Νικηφόρος Βρεττάκος).
