Τα δώδεκα τελευταία χρόνια της ζωής του Καππαδόκη γιατρού, δασκάλου και κοινωνικού αγωνιστή Αρχάγγελου Γαβριήλ ήταν εξαιρετικά πολυτάραχα, γιατί συμπέσανε με επαναστάσεις, αντεπαναστάσεις, καθεστωτικές αλλαγές και πολέμους, που οδήγησαν τελικά στην κατάρρευση της πολυεθνικής και πολυπολιτισμικής Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Κατά τη διάρκεια των δύσκολων αυτών χρόνων, ο Ντοκτόρ Αρχάγγελος πάλεψε με όλες του τις δυνάμεις για την επιβίωση του Μικρασιατικού Ελληνισμού στο πλευρό του μεγάλου Πατριάρχη Ιωακείμ του Γ', του Ίωνα Δραγούμη, του Θανάση Σουλιώτη και άλλων Ρωμιών αγωνιστών. Όταν το 1911 κυνηγημένος από το νεοτουρκικό καθεστώς αναγκάστηκε να φύγει από την Κωνσταντινούπολη και να γυρίσει πίσω στην αγαπημένη πατρίδα του, την Καππαδοκία, αφιέρωσε τα λίγα χρόνια που του απομένανε να ζήσει στην ενίσχυση, μέσω της παιδείας, της εθνικής συνείδησης των συμπατριωτών του στο πλαίσιο μιας δημοκρατικής Τουρκίας.
Δυστυχώς οι υποσχέσεις της Νεοτουρκικής Επανάστασης του 1908 για ενότητα, ισότητα και δικαιοσύνη διαψεύστηκαν οικτρά και η γιγάντωση του τουρκικού εθνικισμού γρήγορα έδειξε πως η συνύπαρξη όλων των εθνοτήτων, που για αιώνες συμβιώνανε στη Μικρασία, είχε φτάσει κατά τρόπο αναπόφευκτο στο τέλος της.
Τραγικό θύμα αυτών των εξελίξεων υπήρξε και ο αλησμόνητος Ντοκτόρ του Νέβσεχιρ, που φέτος συμπληρώνονται εκατό χρόνια από τον δραματικό θάνατό του.
