Ο Μπαλτάσαρ Γκρασιάν (1601-1658), ο αποκαλούμενος Νίτσε της Ισπανίας, δεν έχει πάψει να απασχολεί την επικαιρότητα. Μοναχός του τάγματος των Ιησουϊτών, εμπνευσμένος ιεροκήρυκας, πολεμιστής, είναι ο συγγραφέας του "El Criticon", του ογκωδέστερου συμβολικού μυθιστορήματος στην ιστορία της ευρωπαϊκής γραμματείας. Είναι επίσης συγγραφέας σύντομων κειμένων που περιγράφουν υποδειγματικούς ανθρώπινους χαρακτήρες, όπως ο Ήρωας, ο Πολιτικός, ο Καλός Καγαθός, εκπροσώπους μιας πνευματικής αριστοκρατίας, ικανούς να υπερβαίνουν μεν το μέτρο, γνωρίζοντας όμως τα όριά τους.
Οι απόψεις και οι ιδέες του, αν και είχαν την υποστήριξη προνομιούχων φίλων και προστατών του, συνάντησαν την αντίδραση των προϊσταμένων του στο τάγμα των Ιησουϊτών. Λέγεται ότι, προς τιμωρία του, το τάγμα δεν τον φυλάκισε απλώς, αλλά του πήρε και την πένα του ώστε να μην έχει τρόπο να συνεχίσει να γράφει. Λίγο αργότερα τον αποκατέστησε, όσο χρειαζόταν για να πεθάνει έξω από τη φυλακή.
Ο Μπαλτάσαρ Γκρασιάν γεννήθηκε το 1601 και σε ηλικία δεκαοκτώ ετών έγινε δεκτός στο Τάγμα των Ιησουιτών. Μετά από εξαετή περίοδο δοκιμασιών, έλαβε τον τίτλο του ιερωμένου και άσκησε καθήκοντα καθηγητή Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο της Γανδία, αλλά και ιεροκήρυκα και εξομολογητή στη Μαδρίτη. Συγγραφέας σύντομων εγχειριδίων πολιτικής συμπεριφοράς και έκφρασης, περιγραφής ιδανικών μορφών, αλλά και προσωπικών επιλογών (όπως το "Χρησμολόγιο και Τέχνη της Φρόνησης"), έχει υπογράψει το μακροσκελέστερο στην ιστορία του ευρωπαϊκού πολιτισμού συμβολικό μυθιστόρημα ("El Criticon"). Πέθανε το 1658, λίγους μήνες μετά την αποφυλάκισή του: είχε καταδικαστεί για την τόλμη της σκέψης του.
