H κατάσταση των εβραίων στην ιστορία της νεωτερικότητας απαιτείται να εξεταστεί σε όλη της την πολυπλοκότητα και συνεπώς σε όλη της τη δυσκολία. Αφιερώθηκα σ' αυτό το καθήκον, τόσο για να κατανοήσω τους μοντέρνους καιρούς, από τους οποίους δεν μπορεί κανείς να αφαιρέσει την εβραϊκή σύσταση, όσο και για να κατανοήσω το ίδιο το εβραϊκό ζήτημα, από το οποίο δεν μπορεί κανείς να απαλείψει το ζήτημα των μοντέρνων καιρών. Παρόλο που πριν απ' όλα θέλω να καταλάβω και να κάνω να καταλάβουν, ξέρω ότι η κατανόηση συχνά παρανοείται και δεν μπορώ να αντιμετωπίσω αυτή την εργασία χωρίς φόβο και τρόμο.
Η έννοια του εβραίου ήταν σαφής όταν παρέπεμπε ταυτόχρονα σε μια ταυτότητα έθνους, λαού, θρησκείας. Από τότε που οι εβραίοι συμμετείχαν στην κουλτούρα των εθνικών και πήραν την ιδιότητα του πολίτη, η διάζευξη μεταξύ εβραίου και εθνικού απέκρυψε τη σύζευξη που είχε συντελεστεί ανάμεσα σ' αυτούς τους όρους, οι οποίοι είχαν γίνει συμπληρωματικοί αλλά και μπορούσαν να παραμένουν ανταγωνιστικοί με την ανάπτυξη του νεωτερικού (φυλετικού) αντισημιτισμού που διαδέχεται τον παλιό (θρησκευτικό) αντι-ιουδαϊσμό.
Στο τέλος αυτού του δοκιμίου, χρειάστηκε να εξεταστεί η τραγωδία που προκάλεσε ο ναζισμός, από όπου γεννήθηκε το κράτος του Ισραήλ κι η έννοια του εβραίου πήρε μια νέα σημασία. Δυστυχώς η εγκατάσταση του Ισραήλ σε ισλαμική γη δημιούργησε μια νέα τραγωδία πλανητικής κλίμακας.
Ο Εντγκάρ Μορέν (Edgar Morin), Διευθυντής Ερευνών στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικής Έρευνας (CNRS) της Γαλλίας, γεννήθηκε το 1921 στο Παρίσι από γονείς που ανήκαν στην εβραϊκή μεσογειακή διασπορά και είχαν ζήσει πολλά χρόνια στη Θεσσαλονίκη. Λίγο πριν τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο εντάχθηκε στο Κομμουνιστικό Κόμμα και έλαβε ενεργό μέρος στην Αντίσταση. Αργότερα (1951) διαγράφηκε από το Γαλλικό Κ.Κ. και έγινε ένας διεισδυτικός και οξύς κριτικός του σταλινικού ολοκληρωτισμού. Αφιερώθηκε έκτοτε στην επιστημονική και τη συγγραφική εργασία του, παραμένοντας πολιτικά αυτόνομος στο χώρο της ριζοσπαστικής αριστεράς, δίνοντας πάντα το παρόν με την κριτική του στάση απέναντι στα "μεγάλα γεγονότα" του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα. Το 1957 ίδρυσε μαζί με τον Κώστα Αξελό και άλλους το περιοδικό "Arguments". Έχουν κυκλοφορήσει στην ελληνική γλώσσα τα ακόλουθα έργα του Εντγκάρ Μορέν: "Οι σταρ" (Παϊρίδης, χ.χ.), "Αφήνοντας τον εικοστό αιώνα" (Ροές, 1987), "Να σκεφτούμε την Ευρώπη" (Εξάντας, 1991), "Γη-πατρίδα" (Οδυσσέας, 1993), "Έρωτας-ποίηση-σοφία" (Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, 1997), "Μια πολιτική πολιτισμού" (Νέα Σύνορα, 1998), "Κοινωνιολογία" (Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, 1998), "Τα δαιμόνιά μου" (Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, 1999), "Το καλοφτιαγμένο κεφάλι" (Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, 2000), "Η ανθρώπινη φύση: το χαμένο παράδειγμα" (Εναλλακτικές εκδόσεις, 2000), "Η Μέθοδος: 3. Η γνώση της γνώσης" (Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, 2001). Άλλα έργα του: "L' homme et la mort" (1951), "Autocritique" (1959), "L' esprit du temps" (1962-1976), "Le vif du sujet" (1969), "La methode 5 τόμοι" (1977-1991) κ.λπ.
