Ο Νίκος Σκαλκώτας και η ευρωπαϊκή παράδοση των αρχών του 20ού αιώνα


Συγγραφέας : Ζερβός, Γιώργος
Υπεύθυνος Σειράς : Κώστιος, Απόστολος
Εκδότης : Παπαγρηγορίου Κ. - Νάκας Χ.
Έτος έκδοσης : 2001
ISBN : 978-960-7554-25-3
Σελίδες : 75
Σχήμα : 24x17
Κατηγορίες : Μουσική - Ιστορία
Σειρά : Ελληνικές Μουσικολογικές Εκδόσεις

12.50 € 10.63 €




Το έργο του Νίκου Σκαλκώτα δεν είναι δυνατόν να κατανοηθεί πλήρως και σε βάθος, εάν δεν ληφθούν υπόψη τα μουσικά δρώμενα του πρώτου μισού του 20ού αιώνα και ιδιαίτερα τα κινήματα του εξπρεσιονισμού και του νεοκλασικισμού. Μέσα από τα κείμενα του παρόντος βιβλίου, επιχειρείται υπό μορφή συμπυκνωμένη και συνοπτική, αρχικά, μία ιστορική και μουσικολογική τοποθέτηση του έργου του, στο πλαίσιο της μουσικής των συνθετών της λεγόμενης Δεύτερης Σχολής της Βιέννης, ακολούθως διερευνώνται οι εξπρεσιονιστικές και νεοκλασικές τάσεις του δια μέσου της σύγκρισης δύο συγκεκριμένων έργων μουσικής δωματίου, όπως είναι η "Σονατίνα για βιολί και πιάνο αρ. 4" (1935) και η "Σονατίνα για τσέλο και πιάνο" (1949) και τέλος μέσα από τη λεπτομερή ανάλυση του πρώτου μέρους της προαναφερθείσας "Σονατίνας για βιολί και πιάνο" επιχειρείται μια προσπάθεια διαύγασης όλων εκείνων των χρησιμοποιούμενων τεχνικών σύνθεσης, οι οποίες χαρακτηρίζουν συνολικά το έργο του και δια μέσου των οποίων αναδεικνύεται η μουσική του ιδιοφυΐα. Η περίπτωση του Νίκου Σκαλκώτα, όσο και να ακούγεται υπερβολικό, είναι μοναδική στη μουσική του πρώτου μισού του 20ού αιώνα, αφού αφενός υπήρξε ο μόνος συνθέτης ο οποίος εκφραζόταν ταυτόχρονα και πάντοτε με την ίδια επιτυχία, τονικά, ατονικά και δωδεκαφθογγικά, αφετέρου ήταν ένας από τους λίγους που τόλμησαν να επαναφέρουν τις κλασικές μουσικές φόρμες, χρησιμοποιώντας ως βασικό υλικό την ατονικότητα και τον δωδεκαφθογγισμό, με έναν όμως τρόπο ζωντανό και σύγχρονο, αποφεύγοντας τον ακαδημαϊσμό και τις κοινότοπες λύσεις.

Γεννήθηκε στο Κάιρο της Αιγύπτου το 1947 και στην Αθήνα εγκαταστάθηκε το 1961. Σπούδασε ανώτερα θεωρητικά και πιάνο στο Ελληνικό Ωδείο και στο Ορφείο και σύνθεση με τον Γιάννη Ιωαννίδη. Το 1981 πήγε στο Παρίσι για μεταπτυχιακές σπουδές (Πανεπιστήμιο Paris I-Pantheon-Sorbonne). Εκεί παρακολούθησε μουσικολογία και αισθητική της μουσικής με τους Michel Guiomar και Daniel Charles και σύνθεση με τον Γιάννη Ξενάκη. Το 1982 απέκτησε το μεταπτυχιακό τίτλο D.E.A. με τίτλο εργασίας "Μαθηματικές διαδικασίες στο έργο του Μπάρτοκ και του Ξενάκη", ενώ το 1995 ανακηρύχθηκε διδάκτορας του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης υποβάλλοντας διατριβή με θέμα: "Η κρίση του θέματος στο έργο των συνθετών της δεύτερης σχολής της Βιέννης: Schonberg, Berg, Webern". Έργα του έχουν παιχτεί στην Ελλάδα, στην Κύπρο, καθώς και στην Ιταλία (Φλωρεντία 1981, Νάπολη 1987), Βουλγαρία (Σόφια 1985), Γαλλία (Κάνες 1987, Ορλεάνη 1987), Αμερική (Πανεπιστήμιο Βοστόνης 1991, Πανεπιστήμιο Λουϊζιάνας 2004), κ.α.. Έργα του έχουν ηχογραφηθεί από την Ελληνική Ραδιοφωνία, ενώ παραγγελίες για σύνθεση μουσικών έργων τού έχουν δοθεί από το Γ΄ Πρόγραμμα, το Ινστιτούτο Γκαίτε, το Δήμο Ηρακλείου, ΟΜΜΑ κ.ά. Το 1982 πήρε το πρώτο βραβείο σύνθεσης στο διαγωνισμό μουσικής δωματίου που προκήρυξε το Υπουργείο Πολιτισμού με το έργο "Κουαρτέτο εγχόρδων αρ. 1". Οι συνθέσεις του εκδίδονται από τον εκδοτικό οίκο Κ. Παπαγρηγορίου-Χ. Νάκας και έργα του έχουν δισκογραφηθεί από τις δισκογραφικές εταιρείες Warner ("Έρως και Ψυχή", 1999) και "Agora" ("Σπουδή για κουαρτέτο εγχόρδων", 2000). Παράλληλα με τη σύνθεση, ασχολείται και με τη μουσικολογική έρευνα. Έχει γράψει άρθρα για τη μουσική του 20ου αιώνα σε ελληνικά και ξένα περιοδικά (Μουσικολογία, Μουσικά, Musik und Asthetik, Revue Esthetique, Arts 8, κ.ά.), έχει δώσει διαλέξεις και έχει συμμετάσχει σε πολλά συνέδρια στην Ελλάδα και το εξωτερικό (Κέντρο Ελληνικού Πολιτισμού Βερολίνου, Βερολίνο, 1999, Konzerthaus Βερολίνου 2000, Συμπόσιο Arlond Schonberg und griechishe komponisten - in memoriam Iannis Xenakis, στο Arlond Schonberg Center, Βιέννη, 2002, Συνέδριο με θέμα "Η αξία της μουσικής σήμερα", σε συνδιοργάνωση του περιοδικού "Μουσικολογία" με το Ινστιτούτο Γκαίτε, Αθήνα, 2002, Διεθνές Συνέδριο Μουσικολογίας του περιοδικού Μουσικολογία σε συνεργασία με το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών για την επέτειο των 100 χρόνων από τη γέννηση του Theodor W. Adorno, 2003, κ.ά.) To 2002 εκδόθηκαν από τον εκδοτικό οίκο Κ. Παπαγρηγορίου -Χ. Νάκας δύο βιβλία του με τίτλους αντίστοιχα: "Schonberg, Berg Webern: Η κρίση της μουσικής δια μέσου της κρίσης του θέματος και των μορφών" και "Ο Νίκος Σκαλκώτας και η ευρωπαϊκή παράδοση της μουσικής των αρχών του 20ου αιώνα". Ο Γιώργος Ζερβός είναι επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου διδάσκει ανάλυση, μουσική του 20ου αιώνα και σύνθεση.






e-mail Facebook Twitter