Ο σταυρός, το σπαθί και το στέμμα

Ορθοδοξία, μοναρχία και μεγαλοϊδεατισμός στην Ελλάδα
Συγγραφέας : Παπανικολάου, Λύσανδρος Π.
Εκδότης : Bookstars - Γιωγγαράς
Έτος έκδοσης : 2012
ISBN : 978-960-6815-84-3
Σελίδες : 265
Σχήμα : 25x18
Κατηγορίες : Ελλάς - Ιστορία - 1827-
Σειρά : Ιστορία και Επικαιρότητα

18.00 € 13.50 €




Ποια είναι η σχέση ανάμεσα στο σταυρό, στο σπαθί και στο στέμμα, δηλαδή την ορθοδοξία, το μεγαλοϊδεατισμό και τη μοναρχία στην Ελλάδα; Η τριγωνική αυτή σχέση θα μπορούσε, με λίγα λόγια να διατυπωθεί ως εξής: Επειδή το νεοελληνικό κράτος ήταν το πρώτο κράτος εθνικού τύπου σ' όλη την Ανατολή, "από την Αδριατική ως τον κόλπο της Βεγγάλης", η αναγκαία πολιτική μορφή της ύπαρξής του δε μπορούσε να είναι άλλη από την αβασίλευτη δημοκρατία. Γιατί η κληρονομική μοναρχία προϋπόθετε την ανάπτυξη του φεουδαλισμού, ενώ η νεοελληνική κοινωνία πρόκυψε από τους κόλπους του ασιατικού τρόπου παραγωγής. Κι όπως ο προκατακλυσμιαίος αυτός κοινωνικός σχηματισμός μπορούσε να διαλυθεί αποκλειστικά μέσα στο σύγχρονο καπιταλισμό, ποτέ μέσα στη μεσαιωνική φεουδαρχία, έτσι και το πολιτικό του εποικοδόμημα, ο ανατολικός δεσποτισμός, δεν ήταν δυνατό να εξαφανιστεί μέσα στην απόλυτη ή συνταγματική μοναρχία, αλλά μοναδικά μέσα στην αστική, την πολιτική δημοκρατία. Η πολιτική δημοκρατία όμως, προαπαιτεί την ολοκλήρωση της αστικοδημοκρατικής επανάστασης, που προϋποθέτει, με τη σειρά της, την πλήρη ανάπτυξη της φεουδαρχίας. Έτσι έγινε αναπόφευκτη στην Ελλάδα η εγκαθίδρυση της μοναρχίας, που αδυνατούσε, ωστόσο, να εκφράσει την αστική ενότητα του ελληνικού έθνους, τον εθνικό συγκεντρωτισμό. Και την ιδεατή ανταύγεια αυτής της ανημποριάς αντανακλούσε ο μεγαλοϊδεατισμός, η Μεγάλη Ιδέα. Αλλά στην αφετηρία της εξέλιξης αυτών των μεγεθών βρίσκονταν οι ασιατικές καταβολές της νεοελληνικής κοινωνίας, που το πνευματικό τους άρωμα αποτελεί η ορθοδοξία. Αυτή, συνεπώς, αντιπροσωπεύει την ιδεολογική σταθερά της αλγεβρικής εξίσωσης, που μεταβλητές της παριστούν οι μεγαλοϊδεατισμός και η μοναρχία, εξίσωσης που τους τρεις όρους της επιχειρεί να κατατάξει αυτή η πραγματεία. Το εξαγόμενο είναι ότι μόνο μια χώρα της Ανατολής μπόρεσε να ξεφύγει από το ιστορικό αυτό πεπρωμένο, χωρίς να μεταπέσει στον "κολλεκτιβιστικό" ολοκληρωτισμό.

Ο Λύσανδρος Π. Παπανικολάου γεννήθηκε το 1948 στην Αθήνα. Είναι πτυχιούχος της Ιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, αλλά ασχολήθηκε αποκλειστικά με την ιστορία, και ιδιαίτερα με τη νεοελληνική ιστορία και την ιστορία των επαναστάσεων. Κυριότερα έργα του: "Κοινωνική ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης του 19ου αιώνα - Συμβολή στην ιστορία της διαμόρφωσης του ελληνικού εθνικού κράτους" (1991), "Η αστικο-δημοκρατική επανάσταση στην Ελλάδα" (1995), "Από τη βυζαντινή στη νεοελληνική κοινότητα - Εσωτερική ιστορία της Τουρκοκρατίας στην Ελλάδα" (1995), "Σκηνές από την καθημερινή ζωή στην Τουρκοκρατία" (1995), "Ο νόμος κίνησης της αστικής επανάστασης - Συμβολή στην αποκατάσταση της υλιστικής αντίληψης της ιστορίας" (1996), "Πολιτικές δολοφονίες και εμφύλιοι πόλεμοι στην Ελλάδα" (2004).






e-mail Facebook Twitter